Pangutana
Unsay gisulti sa Biblia mahitungod sa tabitabi?
Tubag
Ang Hebreo nga pulong nga gihubad nga “tabitabi” sa Daang Tipan gihubit isip “usa ka tawo nga nagbutyag sa mga tinago, o tawo nga gasuroy isip usa ka tigbalita o tiglibod ug eskandalo.” Ang usa ka tabian maoy tawo nga adunay pribiliheyong kasayuran mahitungod sa mga tawo ug molibot aron pagbutyag sa maong kasayoran niadtong mga walay kalabotan niini. Ang tabitabi lahi sa pagpakigbahin sa kasayoran pinaagi sa iyang tuyo. Ang mga tabian adunay tumong sa pagtukod sa ilang kaugalingon pinaagi sa pagdaot sa uban ug pagpataas sa ilang kaugalingon isip usa ka matang sa mga tipiganan sa kahibalo.
Sa balasahon sa Roma, gipadayag ni Pablo ang makasasalang kinaiyahan ug pagkamalapason sa balaod sa katawhan, gipahayag giunsa pagbubo sa Diyos sa Iyang kapungot niadtong nagsalikway sa Iyang mga balaod. Tungod kay mibiya sila gikan sa panugon ug paggiya sa Diyos, gitugya Niya sila ngadto sa ilang makasasalang mga kinaiyahan. Ang talaan sa mga sala naglakip sa mga tabitabi ug mga mangdaotay (Roma 1:29b – 32). Atong makita niini nga berso unsa ka seryoso ang sala sa tabitabi ug mao nga gipaila niini kadtong nailalom sa kapungot sa Diyos.
Laing pundok nga nailhan (hangtod karon) sa pagpatuyang ug tabitabi mao ang mga balo. Gipasidan-an ni Pablo ang mga balo batok sa paghatag higayon sa nabatasang tabitabi ug pagka-walay pulos. Kini nga kababayen-an gihulagway isip “mga tabian ug mga himantayon, nagahisgot sa mga butang nga dili angay” (Unang Timoteo 5:12 – 13). Tungod kay ang kababayen-an hilig mopalabay ug daghang panahon sa pagpanumbalay ug makig-pundok sa ubang kababayen-an, makadungog ug makamatikod sila sa mga sitwasyon nga mahimong tuison, ilabi na kon gisubli kamakadaghan. Mipahayag si Pablo nga ang mga balo naanad na nga manumbalay, mangitag ikapuli sa ilang pagkawalay pulos. Ang walay gibuhat nga mga kamot maoy buhatan (opisina) sa yawa, ug gipasidan-an kita sa Diyos batok sa pagtugot sa pagkawalay gibuhat mga makasulod sa atong mga kinabuhi. “Ang usa ka libakera magbudhi sa pagsalig; busa likayi ang tawo nga tabian kaayo” (Panultihon 20:19).
Dili lamang ang mga babaye ang hikaplagan nga sad-an sa pagpanglibak. Bisan kinsa makapanglibak pinaagi lamang sa pagtaho sa usa ka butang nga nadunggan sa tago. Ang balasahon sa Panultihon adunay taas nga talaan sa mga bersikulo nga naghisgot sa mga peligro sa paglibak ug sa kahimoan nga makapasakit isip sangpotanan niini. “Ang tawo nga kulang sa panabot manglibak sa iyang silingan, apan ang tawo nga masinabuton nagpugong sa iyang dila. Ang pagpanglibak nagbudhi sa pagsalig, apan ang kasaligan nga tawo mohipos sa tinago” (Panultihon 11:12 – 13).
Gisultian kita sa Biblia nga “ang tawong sukihan nagapukaw ug panagsumpaki, ug ang libakera nagapahimulag sa suod nga mga higala” (Panultihon 16:28). Daghang panaghigalaay nga nahugno tungod sa dili pagsinabtanay nga nagsugod sa paglibak. Kadtong mosalmot niini nga kinaiya walay laing mahimo apan ang pagpukaw ug kasamok ug maoy hinungdan sa kasuko, kapaitan, ug kasakit sa mga managhigala. Ikasubo, pipila ka mga tawo dinhi sila nabuhi ug nagapangita’g mga higayon pagdaot sa uban. Ug sa dihang atubangon ang maong mga tawo, ilang ilimod ang maong mga alegasyon ug motubag ug mga pasangil ug mangatarongan. Imbes nga moangkon sa sayop nga binuhatan, ilang pasinganlan ang uban aron mogamay ang pagkaseryoso sa sala. “Ang baba sa usa ka buangbuang maoy iyang kalaglagan, ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag. Ang mga pulong sa usa ka libakera sama sa piniling mga mumho; mosulod kini sa kinasulorang bahin sa tawo” (Panultihon 18:7 – 8).
Kadtong nagabantay sa ilang mga dila nagpahilayo sa ilang kaugalingon gikan sa katalagman (Panultihon 21:23). Busa atong bantayan ang atong mga dila ug molikay gikan sa makasasalang lihok sa paglibak. Kon atong itugyan ang atong kinaiyanhong mga pangandoy ngadto sa GINOO, tabangan kita Niya nag magpabiling matarong. Hinaut nga sundon natong tanan ang pandulo sa Biblia mahitungod sa tabitabi pinaagi sa pagpabilin sa atong mga baba nga tak-om gawas kon kinahanlanon ug angay nang mosulti.
English
Unsay gisulti sa Biblia mahitungod sa tabitabi?