Pangutana
Unsa ang Cristohanong panglantaw sa paghulad ug tawo?
Tubag
Samtang ang Biblia wala espisipikong nagpatigayon sa panulun-an sa paghulad ug tawo, adunay mga prinsipyo sa Kasulatan nga nagdan-ag ug dugang pang kahayag mahitungod sa maong konsepto (taghuna). Ang pag-clone nagkinahanglan sa DNA ug mga embrayo nga selyula. Una, ang DNA gikuha gikan sa nukleyo sa selyula sa usa ka linalang. Ang usa ka materyal, nga nagbaton sa gi-code nga henetikong kasayoran, hayan gibutang diha sa nukleyo sa usa ka embrayonic nga selyula. Ang selyula nga nagdawat sa bag-ong heneticong kasayoran gitangtangan usab sa iyang kaugalingon nga DNA aron makadawat sa bag-ong DNA. Kung dawaton sa selyula ang bag-ong DNA, mahulma ang kopya nga embrayo. Apan, mahimong isalikway sa selyula ang bag-ong DNA dayon mamatay. Sa makausa pa, mahimong ang embrayo dili makalahutay human nga kuhaon gikan sa iyang nukleyo ang orihinal nga heneticong material. Sa daghang mga kaso, sa dihang gisulayan ang pag-clone, pipila ka mga embayo ang gigamit aron mosaka ang tsansa sa usa ka malamposong pagtisok sa bag-ong heneticong materyal. Samatang posible alang sa usa ka kinopyang linalang nga matuga sa ing-ani nga paagi (sama pananglitan, si Dolly nga karnero), ang mga higayon sa malamposong pagkopya sa usa ka linalang nga walay kalainan, ug walay kakulian, hilabihan ka talagsaon.
Ang Cristohanong panglantaw sa proseso sa pag-clone sa tawo mapahayag base sa pipila ka mga biblikanhong prinsipyo. Una, ang mga tawo gituga diha sa way-ong sa Dios ug, busa, talagsaon. Ang Genesis 1:26 – 27 nagpahayag nga ang tawo gituga diha sa way-ong ug sa pagkasusama sa Dios ug talagsaon sa tanang mga binuhat. Tataw, ang kinabuhi sa tawo usa ka butang nga angayng ipakabililhon ug dili itratar sama sa palaliton nga mapalit ug mabaligya. Ang ubang mga tawo nagpasiugda sap ag-clone ug tawo sa katuyoan paghimo ug kapuli nga mga organo (bahin sa lawas) alang sa mga tawo nga nagkinahanglan ug pagsumpay sa mga bahin sa lawas kay dili kakita ug tukmang tag-amot sa maong mga bahin sa lawas. Ang panghunahuna mao ang pagkuha sa kaugalingong DNA aron paghimo ug kopya nga organo (kinasulorang bahin sa lawas) nga gilangkoban sa maong DNA labing makapaubos sa tsansa nga isalikway sa lawas ang gitapot nga organo. Samtang kini mahimong tinuod, ang suliran mao nga sa paghimo niini nahimong barato ang kinabuhi sa tawo. Ang proseso pag-clone sa tawo nagkinahanglan ug embrayo sa tawo nga magamit. Samtang ang mga selyula mahimong makapamugna ug bag-ong mga organo, nagkinahanglan ug pagpatay sa pipila ka mga embrayo aron makab-ot ang gikinahanglan nga DNA. Sa lingtunnganay ang pag-clone “molabay” ug daghang mga embrayo sa tawo ingon nga “basura nga galamiton,” sa ingon nagawagtang sa tsansa niadtong mga embrayo aron motubo ngadto sa hingpit nga paghamtong.
Daghang mga tawo ang nagato nga ang kinabuhi wala magsugod sa pagpanamkon inubanan sa paghulma sa embrayo, ug busa ang mga embrayo dili gayud mga tawo. Lahi ang ginatudlo sa Biblia. Ang Salmo 139:13 – 16 nag-ingon, “Kay imong gihimo ang akong kinasuloran; imo akong gihiusa sulod sa taguangkan sa akong inahan. Gidayeg ko ikaw tungod kay ako gihimo sa kangangha ug sa katingala; ang imong mga buhat katingalahan, nasayod ako niini sa hingpit. Ang akong bayanan wala matago gikan kanimo sa dihang gigama ako sa tagong dapit. Sa dihang ako gisumpaysumpay sa kinahiladman sa kalibotan, ang imong mga mata nakakita sa akong wala pa mahulmang lawas. Ang tanang adlaw nga gitakda alang kanako nahisulat sa imong balasahon sa wala pa mahitabo ang bisan usa kanila.” Ang magsusulat, nga si David, nagdeklara nga nahisayran siya sa Dios sa kinaugalingon saw ala pa siya matawo, magapasabot nga sa pagpanamkon kaniya tawo siya nga adunay kaugmaong gitakda sa Dios.
Dugang pa, ang Isaias 49:1 – 5 nagsulti sa pagtawag sa Dios kang Isaias ngadto sa iyang pagpangalagdan ingon nga propeta samtang atua pa siya sa tagoangkan sa iyang inahan. Usab, si Juan Magbubunyag napuno sa Balaang Espiritu samtang atua pa siya sa tagoangkan (Lucas 1:15). Kining tanan nagatudlo sa baroganan sa Biblie mahitungod sa sinugdanan sa kinabuhi inigpanamkon. Base niini, ang pag-clone sa tawo, inubanan sa pagguba niini sa mga embrayo sa tawo, dili mahimong makanunayon sa panglantaw sa Biblia mahitungod sa kinabuhi sa tawo.
Dugang pa, kung gituga ang katawhan, hayan aduna gayud Tigtuga, ug busa ang katawhan nailalom ug manubag sa maong Tigtuga. Bisan tuod ang sikat nga panghunahuna – nga mao ang sekyular nga sikolohiya (taghunadman) ug makatawhanong panghunahuna – mokumbinsi sa usa ka tawo aron motuo nga ang tawo walay tulobagon ni bisan kinsa kondili sa iyang kaugalingon ug ang tawo maoy kinatas-ang kagamhan, lahi ang gipanudlo sa Biblia. Ang Dios nagtuga sa tawo ug mihatag kaniyag kaakohan ibabaw sa yuta (Genesis 1:28 – 29, 9:12). Kuyog niini nga kaakohan mao ang tulobagon sa Dios. Ang tawo dili mao ang kinatas-ang kagamhan sa iyang kaugalingon, ug busa wala siya sa lugar aron maghimo ug mga pagpili mahitungod sa bili sa kinabuhi sa tawo. Busa, dili usab ang siyensya (alamdag) maoy kagamhan diin ang etika sa pag-clone sa tawo, aborsyon, o euthanasia aron paghimog desisyon. Suamala sa Biblia, ang Dios lamang ang adunay katungod paggamit sa soberanyang pagkontrol sa kinabuhi sa tawo. Ang pagsulay pagkontol sa maong mga butang maoy pagbutang sa kaugalingon sa posisyon sa Dios. Tataw, nga dili kini angay buhaton sa tawo.
Kon atong tan-awon ang tawo ingon nga sama ra sa laing linalang ug dili talagsaong nga linalang, dili lisod motan-aw sa mga tawo ingon nga mga mekanismo nga nagkinahanglan ug pagmentinar ug pag-ayad. Apat dili kita usa ra ka tinigom nga mga molekula ug mga kemikal. Ang Biblia nagtudlo nga gituga kita sa Dios matag-usa ug adunay espisipikong laraw sa matag-usa kanato. Dugang pa, nagita siya ug kinaugalingong kalambigitan sa matag usa kanato pinaagi sa Iyang Anak, si Hesu Cristo. Samtang adunay mga aspeto sa pag-clone sa tawo nga daw makatabang, walay control ang katawhan sa kon asa padulong ang teknolohiya sa pag-clone. Wala sa lugar ang tawo aron paggamit sa kaakohan o paghukom nga manginahanglan pagdumala sap ag-clone sa mga tawo.
Kanunay nga pangutana kon ang gi-clone nga tawo, pananglitan ang pag-clone sa tawo mahimong malamposon sa umalabot, ug adunay kalag. Ang Genesis 2:7 nag-ingon, “Ug ang GINOONG Dios naghulma sa tawo gikan sa abog say uta, ug giginhawa sa iyang ilong ang gininhawa sa kinabuhi; ug ang tawo nahimong buhing kalag.” Ania ang paghubit sa pagtuga sa Dios sa usa ka buhi, tawhanong kinabuhi. Mga buhing kalag kita, dili nga aduna kitay kalag (Unang Corinto15:45). Ang pangutana mao nga unsang matang sa buhing kalag ang matuga pinaagi sap ag-clone sa tawo? Mao kana ang pangutana nga dili kongklusibong matubag. Apan, murag kung malamposong ma-clone ang tawo, ang maong clone mahimong sama ra gayud sa usa ka tawo, naglakip pagbaton ug dumalayong kalag, sama sa bisan kinsang tawo.
English
Unsa ang Cristohanong panglantaw sa paghulad ug tawo?