Pangutana
Unsay gisulti sa Biblia mahitungod sa karma?
Tubag
Ang karma usa ka teolohikal nga taghuna nga makita diha sa Budhismo ug Hindu nga mga relihiyon. Usa kini ka alinghuna nga kon giunsa nimo pagkinabuhi ang imong kinabuhi magdeterminar sa kalidad sa kinabuhi nga imong mabatonan human sa reinkarnasyon. Kung ikaw dili dalo, maluluy-on, ug balaan panahon sa imong tibuok kinabuhi, gantihan nga ma-reinkarnasyon (mapanganak ug balik ngadto sa bag-ong yutan-ong lawas) ngadto sa nindto nga kinabuhi. Apan, kon nagkinabuhi ka sa kinabuhi’ng pagkahakog ug pagkadaotan, ma-reinkarnasyon ka ngadto sa dili kaayo nindot nga pagkinabuhi. Sa laing pagkasulti, imong maani sa sunod kinabuhi unsay imong gitanom niining kinabuhia. Nakabase ang karma sa teolohikanhong pagtoo sa reinkarnasyon. Gisalikway sa Biblia ang alinghuna sa reinkarnasyon; busa, wala kini nagapaluyo sa taghuna sa karma.
Ang Hebreo 9:27 nagpahayag, “Sama nga ang tawo gitakda nga motaliwan kausa, ug human niana moatubang ug paghukom …” Kini nga bersikulo sa Biblia gipatin-aw ang duha ka mahinungdanong mga punto nga mao nga, alang sa mga Cristohanon, i-alkontra ang posibilidad sa reinkarnasyon ug sa karma. Una, gipahayag niini ng akita “gitakda nga motaliwan kausa,” ang buot pasabot mao nga ang mga tawo kausa lamang ipanganak ug kausa lamang motaliwan. Wala nay balik balik nga panaglibot sa kinabuhi ug kamatayon ug paghimugso pag-usab, usa ka taghuna nga kinaiyanhon sa teorya sa reinkarnasyon. Ikaduha, gipahayag niini nga human sa kamatayon atong atubangon ang paghukom, nagpasabot nga wala nay ikaduhang higayon, sama sa reinkarnasyon ug sa karma, aron magkinabuhi sa mas maayo nga kinabuhi. Aduna ka lamang usa ka higayon sa kinabuhi ug ang ikinabuhi kini sumala sa laraw sa Dios, ug mao ra kana.
Ang Biblia kanunay naghisgot mahitungod sa pag-ani ug pagtanom. Ang Job 4:8 nag-ingon, “Sa akong napanid-an, kadtong nag-ugmad ug daotan ug kadtong nagtisok ug kasamok magaani niini.” Ang Salmo 126:5 nag-ingon, “Kadtong nagtanom nga naghilak maga-ani sa awit sa kalipay.” Ang Lucas 12:24 nag-ingon, “Palandunga ang mga uwak: wala sila gatanom ni gaani, wala silay mga lawak tipiganan ni kamalig; apan gipakaon sila sa Dios. Ug unsa pa kamo kabililhon kay sa mga langgam!” Sa matag-usa niini nga mga panig-ingnan, ingon man sa uban pa nga mga gipangkutlo mahitungod sa pag-ani ug sa patanom, ang buhat sa pagdawat sa mga ganti sa imong mga binuhatan mahitabo niining kinabuhia, dili sa umalabot nga kinabuhi. Ang kasamtangang kalihokan, ug gipatin-aw sa mga gipangkutlo nga ang bunga nga imong anihon tumbas sa mga binuhatan nga imong gihimo. Dugang pa, ang pagtanom nga imong gihimo niining kinabuhia makaapekto sag anti o silot sa sunod kinabuhi.
Kini nga sunod kinabuhi dili usa ka pagkahimugso ug balik o reinkarnasyon ngadto sa laing lawas dinhi sa kalibotan. Usa kini ka dumalayong pagsakit sa impiyerno (Mateo 25:46) o dumalayong kinabuhi sa langit kauban ni Hesus, nga namatay aron kita mabuhi sa dayon kauban Niya. Kini ang angay nga atong pagatutokan sa atong kinabuhi dinhi sa kalibotan. Ang apostol Pablo nagsulat sa Galacia 6:8 – 9, “Siya nga nagpugas aron matagbaw ang iyang makasasalang kinaiyahan, gikan sa maong kinaiyahan moan isa kalaglagan; siya nga magpugas aron mapahimut-an ang Espiritu, gikan sa maong Espiritu maga-ani sa kinabuhing dayon. Dili kita magmaluya pagbuhat ug maayo, kay sa gitakdang panahon maga-ani kita sa abot kung dili kita magmaluya.”
Sa kataposan, angay nga kanunay natong hinumdoman nga ang kamatayon ni Hesus sa krus maoy nag-ani sa kinabuhing dayon alang kanato, ug ang pagtoo kang Hesus maoy naghatag kanato niini nga kinabuhing dayon. Ang efeso 2:8 – 9 nag-ingon kanato, “Kay tungod sa grasya kita naluwas pinaagi sa pagtoo – ug kini dili gikan sa atong kaugalingon, gasa kini sa Dios – dili pinaagi sa mga buhat, aron walay bisan kinsa nga makapasigarbo.” Busa, atong makita nga ang taghuna sa reinkarnasyon ug karma dili magkauyon kon unsay gipangtudlo sa Biblia mahitungod sa kinabuhi, kamatayon ug sa pagpugas ug pag-ani sa kinabuhing dayon.
English
Unsay gisulti sa Biblia mahitungod sa karma?