Pangutana
Ang lunop ni Noe ba tibuok kalibutan o lokal?
Tubag
Ang mga biblikanhong tudling mahitungod sa lunop nagpatin-aw nga kini tibuok kalibutan. Ang Genesis 7:11 nag-ingon nga “nangabuswang ang tanan nga mga tinubdan sa dagku nga kahiladman ug ang mga tamboanan sa mga langit nangaabli.” Ang Genesis 1: 6-7 ug 2: 6 nagsulti kanato nga ang kahimtangan sa wala pa ang lunop lahi kaayo gikan sa atong nasinati karon. Base niini ug uban pang biblikanhong paghubit, makatarunganong gihugonhugon nga may panahon nga ang kayutaan gitabonan sa usa ka matang sa pandong nga tubig. Kining maong pandong mahimong usa ka gabon nga pandong, o kini mahimong adunay mga singsing, daw sama sa mga batunaw nga singsing sa Saturno. Kini, inubanan sa usa ka lut-od sa tubig ilawom sa yuta, nga gibuhian sa kayutaan (Genesis 2: 6) muresulta sa usa ka lunop sa tibuok kalibutan.
Ang labing tin-aw nga mga bersikulo nga nagpakita sa gilapdon sa lunop mao ang Genesis 7: 19-23. Mahitungod sa katubigan, “Ug milunop ang mga tubig sa hilabihan gayud sa ibabaw sa yuta, ug gilunopan ang tanang mga bukid nga hatag-as nga diha sa ilalum sa tibook nga langit. Napulo ug lima ka maniko ang paglabaw sa mga tubig, ug gilunopan ang mga bukid. Ug nangamatay ang tanan nga unod nga nagalihok sa ibabaw sa yuta, maingon sa mga langgam, ingon usab ang mga kahayupan, ug ang mga mananap nga nagakamang sa ibabaw sa yuta, ug ang tanang mga tawo; Ang tanan nga may gininhawa sa espiritu sa kinabuhi sa ilang mga ilong, ang tanan nga didto sa yuta nga mamala, nangamatay. Ug gilaglag ang tanang butang nga may kinabuhi sa ibabaw sa nawong sa yuta, sukad sa tawo hangtud sa kahayupan ug mga butang nga nagakamang sa yuta ug ang mga langgam sa mga langit; nangalaglag sila gikan sa yuta, ug ang nahibilin mao lamang si Noe ug sila nga didto uban kaniya sa arka.”
Sa gihisgutan sa itaas, dili lamang nato makita ang pulong nga "tanan" nga gigamit nga sublisubli, apan makita usab nato nga “gilunopan ang tanang mga bukid nga hatag-as nga diha sa ilalum sa tibook nga langit,” “Napulo ug lima ka maniko ang paglabaw sa mga tubig, ug gilunopan ang mga bukid” ug “nangamatay ang tanang unod nga nagalihok sa ibabaw sa yuta.” Kini nga mga paghubit tin-aw nga naghulagway sa usa ka malukpanong lunop nga naglangkob sa tibuok kayutaan. Dugang pa, kon ang lunop limitado, nganong gisugo man sa Diyos si Noe sa pagtukod og arka imbes nga ingnon na lamang si Noe sa pagpabalhin ug paglalin sa mga kahayopan? Ug nganong gitudloan Niya si Noe sa pagtukod og usa ka arka nga igo ang gidak-on aron kapuy-an sa tanang nagkalainlaing matang sa mga mananap sa yuta nga makita sa kayutaan? Kung ang lunop dili diay tibuok kalibutan, wala unta'y kinahanglanon alang sa arka.
Gihubit usab ni Pedro ang pagka-malukpanon sa lunop sa Ikaduhang Pedro 3: 6-7, diin siya nag-ingon, “nga pinaagi niini ang kalibutan nga naglungtad kaniadto gilunopan sa tubig ug nalaglag. Apan pinaagi sa mao ra usab nga pulong ang mga langit ug ang yuta nga karon nagalungtad gikatagana alang sa kalayo, ginatipigan alang sa adlaw sa panudya ug sa kalaglagan sa mga tawong dili diosnon.” Niining mga bersikulo gipaanggid ni Pedro ang "pagka-malukpanon" nga paghukom sa paglunop sa panahon ni Noe ug nag-ingon nga ang kalibutan nga kanhi milungtad gilunopan sa tubig. Dugang pa, daghang mga biblikanhong magsusulat ang midawat sa pagka-makisaysayanon sa tibuok kalibutan nga lunop (Isaias 54: 9; Unang Pedro 3:20; Ikaduhang Pedro 2: 5; Hebreohanon 11: 7). Sa kataposan, ang Ginoong Hesu Kristo nagtuo sa malukpanong lunop ug gikuha kini isip matang sa umaabot nga kalaglagan sa kalibutan sa dihang Siya mobalik (Mateo 24: 37-39; Lukas 17: 26-27).
Adunay daghang pakapin nga biblikanhong pamatuod nga nagpunting sa usa ka tibuok kalibutan nga katalagman sama sa tibuok kalibutan nga lunop. Adunay halapad nga nabato’ng linubong nga mga lubnganan nga makita sa matag kanaypan ug daghang tinipigan sa karbon nga nagkinahanglan sa kalit nga pagtabon sa hilabihan ka daghan nga mga katamnan. Ang mga nabato’ng linubong sa kadagatan makita sa kinatumyan sa bukid sa tibuok kalibutan. Ang mga kultura sa tanang dapit sa kalibutan adunay nagkandaiyang matang sa mga sugilanon sa baha. Kining tanan nga mga katinuoran ug daghan pa maoy mga pamatuod sa usa ka tibuok kalibutan nga lunop.
English
Ang lunop ni Noe ba tibuok kalibutan o lokal?