Pangutana
Unsa ang ikasulti sa Biblia mahitungod sa euthanasia/gialalayan nga paghikog?
Tubag
Ang euthanasia, usahay gitawag nga “kinaluoy nga pagpatay,” mahimong malisod nga hilisgotanan. Sa laing bahin, dili kita buot mokuha sa kinabuhi sa tawo ug ahaton pagtapos niini. Sa laing bahin, dili kita buot ipalangay ang proseso sa kamatyon labaw sa angay niini – sa laing pagkasulti, buot natong mapreserbar ang kinabuhi, apan dili palangayon ang kamatayon. Sa asa nga punto nga atong tugotan nga ang tawo maamtay ug dili na mohimo ug dugang pa nga mga lihok aron molugway ang iyang kinabuhi?
Ang may kalabotan nga hisgotanan mao ang gialalayan nga paghikog. Sa kinauyokan, ang tawo nga nangitag gialalayan nga paghikog nangita nga i-euthanize ang iyang kaugalingon, inubanan sa tabang sa laing tao aron maseguro nga ang kamatayon paspas ug dili sakit. Ang tawo nga mualalay sa paghikog mupahisayon sa kamatayon agig pagpangandam ug paghatag sa mga gikinahanglang ekipo; apan ang tawo nga nangadoy sa kamatayon maoy manguna sa proseso. Pinaagi sa “dili motandog” nga diskarte sa kamatayon mismo, ang mopahigayon naglikay sa akusasyon sa pagpatay. Ang mga tigpasiugda sa gialalayan nga paghikog misulay paghimog positibo niini agig paggamit ug mga termino sama sa “maligdong nga kamatayon.” Apan ang “maligdong nga kamatayon” nagpabiling kamatayon, ang “gialalayan nga paghikog,” nagpabiling paghikog, ug ang paghikog sayop.
Nagpuyo kita sa gitawas usahay nga “kultura sa kamatayon.” Ang hinangyong pagpunit ginahimo na sa pipila ka decada. Sa kasamatangan ang uban seryosong nagahanyag ug infanticide (pagpatay sa bata). Ug ang euthanasia gipasiugda ingon nga posibleng paagi pagsulbad sa nagkalahing mga suliran sa katilingban ug panalapianon. Kining pagtutok sa kamatayon ingon nga tubag sa mga suliran sa kalibotan maoy kinatibuk-ang pagbalit-ad sa biblikanhong sumbanan. Ang kamatayon kaaway (Unang Corinto 15:26). Ang kinabuhi usa ka sagradong gasa gikan sa Dios (Genesis 2:7). Kon mahatagan ug pagpili tali sa kinabuhi ug kamatayon, gisultian sa Dios ang Israel nga “pilion ang kinabuhi” (Deuteronomio 30:19). Ang euthanasia giyam-iran ang gasa ug gigakos ang tunglo.
Ang nagpatigbabaw nga kamatuoran nga ang Dios soberanya nagtukmod kanato ngadto sa konklusyon nga ang euthanasia ug gialalayan nga paghikog sayop. Sayod kita nga ang linawas nga kamatayos dili kapugngan kanato nga mga may kinutoban (Salmo 89:48; Hebreo 9:27). Apan bisan pa niana, ang Dios lamang ang soberanya sa kon kanus-a ug sa unsang paagi mahitabo ang kamatayon sa tawo. Si Job nagpamatuod sa Job 30:23, “Sayod ko nga imong akong dad-on sa kamatayon, sa dapit nga gitakda alang sa tanang buhi.” Nagpahayag ang Ecclesiastes, “Walay tawo nga adunay gahom sa hangin aron pugngan kini; busa walay bisan usa nga adunay gahom sa adlaw sa iyang kamatayon.” Ang Dios ang adunay kataposang pulong sa kamatayon (tan-awa ang Unang Corinto 15:26, 54 – 56; Hebreo 2:9, 14 – 15; Pinadayag 21:4). Ang euthanasia ug gialalayan nga paghikog maoy mga pagsulay sa tawo aron pagpangilog sa kagamhan sa Dios.
Ang kamatayon usa ka kinaiyanhon nga panghitabo. Usahay itugot sa Dios nga ang tawo mag-antos sa taas nga panahon sa dili pa moabot ang kamatayon; sa ubang panahon, ang pag-antos sa usa ka tawo gipamub-an. Walay nalingaw sa kamatayon, apan wala nakapahimong sakto ang pagtino sa usa ka tawo angay mamatay. Kasagaran, ang laraw sa Dios mailhan pinaagi sa pag-antos. “Kong maayo ang panahon, pagmalipayon; apan kung daotan ang panahon, pamalandong: Gihimo sa Dios ang usa ingon man ang lain” (Ecclesiastes 7:14). Ang Roman 5:3 nagatudlo nga ang mga pagsakit mosangpot sa pagkamalahutayon. Ang Dios nagpakabana niadtong nagbakho alang sa kamatayon ug nangandoy nga matapos ang ilang pag-antos. Ang Dios naghatag ug katuyoan sa kinabuhi bisan sa kataposan niini. Ang Dios lamang ang nasayod unsay labing maayo, ug ang iyang pagtakda sa panahon, bisan sa kamatayon sa tawo, hingpit kini.
Dili kita angay pag-ahat ug tapos sa kinabuhi, apan dili usab kita angay nga magpasulabi pagpreserbar sa kinabuhi. Ang aktibong pagpadali sa kamatayon dili maayo; ang pasibo nga pagpugong sa pagtambal mahimo usab nga dili maayo; apan ang pagtugot sa kamatayon nga mahitabo sa himalatyon nga masakiton dili sayop. Si bisan kinsa nga nag-atubang niini nga hilisgotanan kinahanglan nga mag-ampo sa Dios ug mangayo ug kaalam (Santiago 1:5). Ug kitang tanan angay maghinumdom sa kanhiay tinanan nga siruhano si C. Everett Koop, nga nagpasidaan nga ang pagbansay sa medisina “dili kinahanglan nga mahimong atong magtatambal ug mamumuno” (gikan sa KOOP, The Memoirs of America’s Family Doctor by C. Everett Koop, M.D. Random House, 1991).
English
Unsa ang ikasulti sa Biblia mahitungod sa euthanasia/gialalayan nga paghikog?