Pangutana
Unsa ang mga Napulo ka Sugo?
Tubag
Ang Napulo ka Sugo maoy napulo ka mga balaod sa Biblia nga gihatag sa Dios sa nasod sa Israel human sa makadiyot nga paglatas gikan sa Ehipto. Ang Napulo ka mga Sugo maoy sumada sa 613 nga kasugoan nga nasulud nga Balaod sa Daang Tipan. Ang unang upat ka kasugoan naghisgot sa atong kalambigitan sa Diyos. Ang katapusang unom ka kasugoan naghisgot s atong kalambigitan sa isigkatawo. Ang Napulo ka Sugo natala diha sa Biblia sa Exodo 20:1 – 17 ug sa Deuteronomio 5:6 – 21 ug mao ang mga mosunod:
1. “Dili ka magbaton ug laing mga dios gawas Kanako.” Kining mando batok sa pagsimbag laing dios gawas sa usa lamga ka matuod nga Dios. Ang tanang laing mg adios mga mini nga dios.”
2. “Dili ka magahimo alang sa imong kaugalingon ug diosdios sa bisan unsang hulagway nga anaa itaas sa langit o ibabaw say uta o ilalom sa tubig. Dili ka moyukbo o mosimba kanila; kay Ako, ang GINOO nga inyong Diyos, abubhoan nga Diyos, nagasilot sa kaanakan sa sala sa mga amahan ngadto sa ikatulo ug ikaupat nga kaliwatan niadtong nasilag Kanako, apan nagapakita ug gugma ngadto sa iboan ka kaliwatan niadtong nahigugma ug nagatuman sa akong kasugoan.” Kini nga mando batok sa paghimo ug diosdios, ang makita nga hulagway sa Diyos. Walay imahe nga atong mahimo nga tukmang makalawaran sa Diyos. Ang paghimo ug diosdios aron morepresentar sa Diyos maoy pagsimba ug mini nga diyos.
3. “Ayaw pasipad-i ang Ngalan sa GINOO nga inyong Diyos, kay ang GINOO dili isipon nga walay sala si bisan kinya nga magpasipala sa Iyang Ngalan.” Mao kini nga sugo batok sa pagpasipala sa Ngalan sa GINOO. Dili nato angay ipakaubos ang Ngalan sa Diyos. Magpakita kita ug pagtahod sa Diyos pinaagi sa paghisgot Kaniya sa matinahuron ug makapasidungog nga paagi.
4. “Hinumdomi ang Adlaw’ng Igpapahulay pinaagi sa pagpaka-balaan niini. Unom ka adlaw maghago kamo ug maghimo sa tanan ninyong buhat, apan sa ikapitong adlaw maoy Adlaw’ng Igpapahulay ngadto sa GINOO nga inyong Diyos. Nianang adlawa dili kamo maghago, kamo, o bisan ang inyong anak nga lalaki o babaye, bisan ang inyung ulipong lalake o ulipong babaye, bisan ang inyong kahayupan, bisan ang dumuduong sa inyong ganghaan. Kay sa unom ka adlaw gituga sa GINOO ang kalangitan ug yuta, ang dagat, ug ang tanan nga anaa niini, apan mipahulay Siya sa ikapitong adlaw. Busa gipanalanginan sa GINOO ang Adlaw’ng Igpapahulay ug gipakabalaan kini.” Mao kini ang sugo aron paggahin sa Adlaw’ng Igpapahulay (Sabado, ang kataposang adlaw sa semana) ingon nga adlaw sa pahulay nga gihalad ngadto sa Diyos.
5. “Pasidunggi ang imong amahan ug inahan, aron motaas ang imong kinabuhi say yutang igahatag kaninyo sa GINOONG inyong Diyos.” Mao kini ang sugo aron kanunay tagdon nga mga ginikanan diha sa pasidungog ug pagtahod.
6. “Ayaw pagpatay.” Kini usa ka sugo batok sa pagbanhig sa isigka tawo.
7. “Ayaw panapaw.” Kini usa ka sugo batok pagsulod sa usa ka kalambigitan pagpakighilawas ni bisan kinsa gawas sa imong kapikas.
8. “Ayaw pangawat.” Kini usa ka sugo batok sa pagkuha sa bisan unsa nga dili imoha nga walay pagpananghid sa tawo nga nanag-iya niini.
9. “Ayaw pagsaksi ug bakak batok sa imong isika tawo.” Kini nga sugo nagdili pagsaksig bakak batok sa laing tawo.
10. “Ayaw kaibog sa balay sa laing tawo. Ayaw kaibog sa asawa sa laing tawo, nis a iyang mga ulipong lalaki ug babaye, nis a iyang kahayupan, o sa bisan unsa nga iyaha.” Kini mao ang sugo batok sa pagpangandoy ug bisan unsa nga dili imoha. Ang pagtinguha mosangpot sa pagsupak sa usa sa mga kasugoan nga gitala sa ibabaw: pagbanhig, pagpanapaw, ug pagpangawat. Kon sayup ang mohimo ug usa ka butang, sayup ang pagtinguha paghimo sa maong butang.
Daghang mga tawo nasayup pagtan-aw sa Napulo ka Sugo ingon nga hugpong sa mga balaod, nga kon pagasundon, makagarantiya pagsulod sa langit human sa kamatayon. Sa laing bahin, ang katuyoan sa Napulo ka Sugo mao nga mapugos ug kaamgo ang mga tawo nga dili nila hingpit matuman ang Balaod (Roma 7:7 – 1), ug busa nagkinahanglan sa kaluoy ug grasya sa Diyos. Bisan pa sa pag-angkon sa batan-ong pangulo sa Mateo 19:16, walay hingpit nga makatuman sa Napulo ka Sugo (Ecclesiastes 7:20). Ang Napulo ka Sugo nagpakita nga kitang tanan nakasala (Roma 3:23) ug busa nagkinahanglan sa kaluoy ug grasya sa Diyos, nga makab-ot lamang pinaagi sa pagsalig diha ni Hesu Kristo.
English
Unsa ang mga Napulo ka Sugo?