Câu hỏi
Vấn đề Phúc âm đồng quan là gì?
Trả lời
Khi ba quyển đầu của Phúc âm – Ma-thi-ơ, Mác, và Lu-ca- được so sánh với nhau, không thể sai khi nói rằng chúng rất giống nhau trong nội dung và diễn đạt. Vì thế, sách Ma-thi-ơ, sách Mác và sách Luca được nhắc đến như các sách "Phúc âm đồng quan". Cụm từ đồng quan cơ bản có nghĩa là "cùng nhìn với một góc nhìn chung". Sự tương tự giữa các Phúc âm đồng quan dẫn đến một thắc mắc liệu các tác giả Phúc âm cùng dựa vào một nguồn tài liệu khác viết về sự sinh ra, cuộc đời, công việc, cái chết và sự sống lại của Chúa Giê xu khi họ viết Phúc âm. Câu hỏi về việc sao để lý giải những sự giống và khác nhau giữa các Phúc âm đồng quan được gọi là vấn đề Phúc âm đồng quan.
Một vài người lý luận rằng các sách Ma-thi-ơ, Mác và Luca khá tương tự nhau chắc hẳn phải tham khảo sách Phúc âm của nhau hoặc tham khảo một nguồn khác. "Nguồn" giả định này được gán cho một tựa "Q" lấy từ tiếng Đức quelle, có nghĩa là nguồn. Liệu có bằng chứng nào về tài liệu "Q" này không? Câu trả lời là không. Không một phần, một mảnh nào của tài liệu "Q" này từng được tìm thấy. Không một giáo phụ trong các hội thánh ban đầu nào từng nhắc đến Phúc âm "nguồn" này trong các ghi chép của họ. "Q" là phát minh của các "học giả" trường phái văn chương, những người chối bỏ sự hà hơi soi dẫn của Kinh thánh. Họ tin rằng Kinh thánh không gì ngoài một tác phẩm văn học, cũng sẽ phải được phê bình như các tác phẩm văn học khác. Một lần nữa, chúng tôi muốn nhắc lại rằng không có bằng chứng trong Kinh thánh, thần học hay lịch sử nào về tài liệu "Q".
Nếu Ma-thi-ơ, Mác và Luca không dùng một tài liệu "Q", tại sao Phúc âm họ viết ra lại giống nhau đến vậy? Có thể có vài cách giải thích ở đây. Có thể rằng một Phúc âm được viết đầu tiên (có thể là Mác, mặc dù các giáo phụ nhà thờ nói rằng Ma-thi-ơ là người viết đầu tiên), và các tác giả Phúc âm sau có truy cập đến nó. Hoàn toàn không có vấn đề gì nếu Ma-thi-ơ hay Luca chép một vài đoạn từ sách Mác và dùng nó trong Phúc Âm của mình. Có thể Luca truy khảo Mác và Ma-thi-ơ sử dụng các đoạn từ cả hai sách này trong sách của ông. Luca 1:1-4 cho chúng ta biết "1 Vì có nhiều người đã cố gắng ghi lại những việc được thực hiện giữa chúng ta, 2 như lời những người đã chứng kiến từ ban đầu và những người đã trở thành tôi tớ của đạo Chúa truyền lại cho chúng ta, 3 nên sau khi tra cứu cẩn thận mọi việc từ đầu, tôi thiết tưởng cũng nên ghi lại một cách thứ tự cho ngài, thưa ngài Thê-ô-phi-lơ rất kính mến, 4 để ngài có thể biết cách xác thật về đạo ngài đã học."
Cuối cùng thì "vấn đề" đồng quan không phải là một vấn đề lớn như một số người làm cho nó như thế. Một giải thích tại sao các Phúc âm đồng quan giống nhau vậy là các sách này đều được chắp bút bởi cùng một Đức thánh linh và được viết bởi những người được chứng kiến hay được kể cùng sự kiện. Phúc âm Ma-thi-ơ được viết với thánh đồ Ma-thi-ơ, một trong mười hai người theo Chúa Giê-xu và được ủy nhiệm bởi Ngài. Phúc âm Mác được ghi bởi Giăng Mác, người thân cận của thánh đồ Phi-e-rơ, một trong mười hai sứ đồ. Còn sách Phúc âm Luca được ghi lại bởi Luca, người thân cận của thánh đồ Pha-lô. Sao chúng ta lại có thể không trông chờ rằng các sách này giống nhau? Mỗi một sách Phúc âm được tuyệt đối truyền cho bởi Đức thánh linh (2 Ti –mô-thê 3:16-17; 2 Phi-e-rơ 1:20-21). Do đó, chúng ta nên thấy được sự kết hợp và hợp nhất của các sách này.
English
Vấn đề Phúc âm đồng quan là gì?
