Câu hỏi
Sách Hê-nóc là gì và có nên có trong Kinh thánh không?
Trả lời
Sách Hê-nóc là một trong số nhiều tác phẩm giả mạo tự cho là của Hê-nóc, ông cố của Nô-ê; tức là Hê-nóc con trai của Giê-rệt (Sáng thế ký 5:18). Một tác phẩm văn học cổ đại là giả mạo nếu nó đưa ra những tuyên bố sai lệch về tác giả. Một giả mạo sẽ có vẻ như có một tác giả (thường là nổi tiếng), nhưng những tuyên bố của nó là không có căn cứ.
Hê-nóc cũng là một trong ba người trong Kinh thánh được lên trời khi vẫn còn sống (hai người còn lại là Ê-li và Chúa Giê-xu). Chúng ta có thể tìm thấy thông tin về Hê-nóc trong Sáng thế ký 5:24: “Hê-nóc đồng đi cùng Đức Chúa Trời, rồi mất biệt, bởi vì Đức Chúa Trời tiếp người đi” (xem thêm Hê-bơ-rơ 11:5). Thông thường, khi mọi người nhắc đến Sách Hê-nóc, họ muốn nói đến Sách Hê-nóc thứ nhất, mà chỉ hoàn toàn còn tồn tại trong ngôn ngữ Ê-thi-ô-pi. Sách Hê-nóc được Giáo hội Coptic ở Ê-thi-ô-pi và Giáo hội Chính thống giáo Eritrea chấp nhận. Ngoài sách 1 Hê-nóc, còn có 2 Hê-nóc (“Sách về những bí mật của Hê-nóc”) và 3 Hê-nóc (“Sách Hê-nóc tiếng Do Thái”). Những mảnh ghép của Sách Hê-nóc bằng tiếng A-ram và tiếng Do Thái được tìm thấy trong các Cuộn Biển Chết.
Phần lớn Sách Hê-nóc mang tính khải huyền; sử dụng hình ảnh sống động để dự đoán ngày tận thế và sự phán xét cuối cùng của cái ác cũng như nhấn mạnh vào thiên thần học và ma quỷ học, và một phần lớn của cuốn sách dành để điền vào câu chuyện đằng sau Sáng thế ký 6:1-4. Do đó, sách Hê-nóc giải thích nguồn gốc của Nephilim (những con người sa ngã, khổng lồ) và danh tính của "con trai của Chúa", được đề cập trong Sáng thế ký 6:2 và 4. Kết quả là một tác phẩm văn học phi kinh điển kỳ lạ và giật gân.
Theo hình thức của ngôn ngữ Ê-thi-ô-pi, Sách Hê-nóc được sắp xếp thành năm phần:
Phần I (chương 1 - 36) kể về việc Hê-nóc tuyên bố sự phán xét của Đức Chúa Trời đối với các thiên sứ đã chung sống với con gái loài người (xem Sáng thế ký 6:1-4). Trong phần này, hai trăm "Người canh gác" thiên sứ nổi loạn chống lại Chúa và bị đuổi khỏi thiên đàng cùng với Satan. Trên trái đất, họ thỏa mãn dục vọng của mình và quan hệ tình dục với phụ nữ loài người, tạo ra Nephilim, một chủng tộc khổng lồ độc ác khủng bố thế giới thời tiền hồng thủy. Hê-nóc nhìn thấy một nơi “hỗn loạn và kinh hoàng” và một nhà tù rực lửa dành cho các thiên sứ đã phạm tội (Hê-nóc 21:3, 7).
Phần II (chương 37 - 71) có ba dụ ngôn liên quan đến các phán quyết tận thế. Nó cũng chứa câu chuyện về việc Hê-nóc được cất lên trời (xem Sáng thế ký 5:24). Trong phần này, Hê-nóc mô tả hoạt động của một thiên sứ tên là Gadreel: “Chính ông ta đã chỉ cho con cái loài người thấy mọi đòn chí tử, và ông ta đã dẫn Ê-va đi lạc, và chỉ cho [các vũ khí chí mạng cho con cái loài người] khiên và áo giáp, và gươm để chiến đấu. Và từ tay ông ta, chúng đã tiến hành chống lại những người sống trên trái đất từ ngày đó cho đến mãi mãi” (Hê-nóc 69:6–7, dịch bởi Charles, R. H., 1917).
Phần III (chương 72–87) chủ yếu là lời giải thích về hoạt động của các vì sao trên đường đi của chúng, theo một khải tượng mà Hê-nóc có.
Phần IV (chương 88 – 90) chứa khải tượng của Hê-nóc về trận hồng thủy sắp tới và những lời tiên tri liên quan đến các sự kiện khác trong tương lai, bao gồm cả hành trình ra khỏi xứ Ê-díp-tô, cuộc chinh phục vùng đất Ca-na-an, việc xây dựng đền thờ, sự sụp đổ của vương quốc phía bắc, sự hủy diệt của Giê-ru-sa-lem, sự phán xét cuối cùng, việc xây dựng Giê-ru-sa-lem Mới, sự phục sinh của các thánh đồ và sự trở lại của Đấng Mê-si-a.
Phần V (chương 91 - 105) tuyên bố tai họa cho những kẻ có tội và hứa ban phước lành cho những người công chính. Phần này kết thúc bằng lời hứa về hòa bình cho “những đứa con ngay thẳng” (Hê-nóc 105:2).
Sách Giu-đe trong Kinh thánh 1: 14-15 trích dẫn từ chương 1 của Sách Hê-nóc “Ấy cũng vì họ mà Hê-nóc, là tổ bảy đời kể từ A-đam, đã nói tiên tri rằng: Nầy, Chúa ngự đến với muôn vàn thánh, đặng phán xét mọi người, đặng trách hết thảy những người không tin kính về mọi việc không tin kính họ đã phạm, cùng mọi lời sỉ hổ mà những kẻ có tội không tin kính đó đã nói nghịch cùng Ngài.’” Trích dẫn của Giu-đe không có nghĩa là Sách Hê-nóc được Đức Chúa Trời soi dẫn hoặc nên có trong Kinh thánh.
Trích dẫn của sách Giu-đe không phải là trích dẫn duy nhất trong Kinh thánh từ một nguồn không phải Kinh Thánh. Sứ đồ Phao-lô trích dẫn lời của triết gia Epimenides trong Tít 1:12, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta nên trao thêm bất kỳ thẩm quyền nào cho các tác phẩm của Epimenides. Điều tương tự cũng đúng với sách Giu-đe 1:14–15. Việc sách Giu-đe trích dẫn từ Sách Hê-nóc không có nghĩa là toàn bộ Sách Hê-nóc được soi dẫn, hoặc thậm chí là đúng. Điều đó chỉ có nghĩa là đoạn văn cụ thể của Hê-nóc là đúng. Thật thú vị khi lưu ý rằng không có học giả nào tin rằng Sách Hê-nóc thực sự được Hê-nóc viết trong Kinh thánh. Hê-nóc là bảy thế hệ sau A-đam, trước trận hồng thủy (Sáng thế ký 5:1–24). Tuy nhiên, rõ ràng là những lời mà Giu-đe trích dẫn thực sự là điều mà Hê-nóc đã tiên tri, nếu không thì Kinh thánh sẽ không gán cho ông: “Ấy cũng vì họ mà Hê-nóc, là tổ bảy đời kể từ A-đam, đã nói tiên tri rằng” (Giu-đe 1:14). Câu nói này của Hê-nóc bằng cách nào đó đã được truyền qua nhiều thế hệ và cuối cùng được ghi lại trong Sách Hê-nóc.
Chúng ta nên đối xử với Sách Hê-nóc (và những sách khác giống như vậy) theo cùng cách chúng ta đối xử với các tác phẩm ngụy thư khác. Một số điều trong Sách ngụy thư nói là đúng và chính xác, nhưng phần lớn là sai và không chính xác về mặt lịch sử. Nếu bạn đọc những cuốn sách này, bạn nên coi chúng là những tài liệu lịch sử thú vị nhưng dễ sai sót, không phải là Lời của Chúa được soi dẫn và không có thẩm quyền.
English
Sách Hê-nóc là gì và có nên có trong Kinh thánh không?
