Penjo
Kido mag Nyasaye gin mage? Nyasaye chal nadi?
Duoko
Ka watemo duoko penjoni, wach ma ber en ni nitie gik mang’eny ma inyalo yudi ma wuoyo kuom Nyasaye! Joma nono wach ma oler malo kanyo nyalo yudo kony ka gikwongo gisome nyaka giko eka gidog gidwar Wach ma oyier mondo omed leronigi. Wach ma ochiwgo gin mochuno, nikech ka onge teko mar Muma, to weche mochok kae nyalo mana bedo pach dhano; ma kochung’ kende to jabedo ma ok kel ng’eyo Nyasaye (Ayub 42:7). En wach ma ok dijiw moromo ka iwacho ni en gima ochuno mondo watem winjo kaka Nyasaye chal! Ka ok watimo kamano to biro miyowa chweyo, lawo gi lamo nyiseche mag miriambo kaka opogore gi dwache (Wuok 20:3-5).
Mana gima Nyasaye oyiero ni inyalo fweny kuome ema inyalo ng’e. Achiel kuom kit Nyasaye kata kido ma beyo en “ler”, ma nyiso ni ka idwaro wach moa kuome to ofwenyore owuon (Isaya 60:19, Jakobo 1:17). Adiera mar ni Nyasaye ema golo fweny ma ing’eyego ok onego ojwang’, mondo kik ng’ato kuomwa kik tam donjo e yweyone (Jo-Hibrania 4:1). Chwech, Muma gi Wach ne odoko ringruok (Yesu Kristo) biro konyowa ng’eyo kaka Nyasaye chalo.
Wachak gi winjo ni Nyasaye en Jachwechwa kendo wan kanyakla mar chwechne (Chakruok 1:1, Zaburi 24:1). Nyasaye ne owacho ni dhano ochwe e kido Mare. Dhano nitie e wi chwechne duto kendo ne oket loch e wigi (Chakruok 1:26-28). Kata ka chwech ne okethi gi ‘lwar dhano’ to pod wanyalo neno tij Nyasaye (Chakruok 3:17-18, Jo-Rumi 1:19-20). Ka wang’iyo lach mar chwech, gajruokne, berne gi chanruokne wanyalo ng’eyo duong’ Nyasaye.
Somo nying moko mag Nyasaye nyalo konyowa e dwarowa mar ng’eyo kaka Nyasaye chalo. Gichalo kama:
Elohim - Jateko, maler (Chakruok 1:1)
Adonai - Ruoth, ochung’ni wat mar Wuon Tich gi jatich (Wuok 4:10, 13)
El Elyon - Malo Mogik, Ratego mogik (Chakruok 14:20)
El Roi - Jateko ma neno (Chakruok 16:13)
El Shaddai - Wuon Teko Duto (Chakruok 17:1)
El Olam - Nyasaye mochwere (Isaya 40:28)
Yahweh – RUOTH “En An”, ma nyiso ni en Nyasaye modak ki-en ma nyaka chieng’ (Wuok 3:13, 14)
Wabiro dhi nyime ka wanono kido mag Nyasaye moko; Nyasaye en ma nyaka chieng’ ma nyiso ni oonge gi chakruok kendo bedone bende ok norum. Ok notho, osiko (Rapar mar Chik 33:27, Zaburi 90:2; 1 Timotheo 1:17). Nyasaye ok diduok piny, nyiso ni ok olokre, ma nyiso ni Nyasaye inyalo tenruok kuome kendo oromo geno (Malaki 3:6; Kwan 23:19; Zaburi 102:26, 27). Nyasaye ok dipim gi gimoro amora, ma nyiso ni onge ma chalo kode e tije gi kaka en; onge ng’ama oromgo kendo oromo (2 Samuel 7:22; Zaburi 86:8; Isaya 40:25; Mathayo 5:48). Nyasaye ok nonre, nyiso ni ok diyud tiende, ok didware, otek yudo kaka diwinje chuth (Isaya 40:28; Zaburi 145:3; Jo-Rumi 11:33, 34).
Nyasaye ni kare, nyiso ni onge ng’ama omiyo luor mi donyis hera moloyo jomoko (Rapar mar Chik 32:4, Zaburi 18:30). Nyasaye duong’ moloyo duto, nyiso ni en gi duong’ duto; onyalo timo gimoro amora ma berne, to kata kamano, timbene biro chalre gi winjre gi kite duto (Fweny 19:6; Jeremia 32:17, 27). Nyasaye nitie kuonde duto, nyiso ni osiko entie, kamoro amora; ma ok onyiso ni Nyasaye en gimoro amora (Zaburi 139:7-13; Jeremia 23:23). Nyasaye ong’eyo gik moko duto, nyiso ni ong’eyo mosekalo, ma timore sani, gi ma biro timore, kata mana gima waparo sa asaya nikech ong’eyo gik moko duto. Chikne igolo mowinjore (Zaburi 139:1-5; Ngeche 5:21).
Nyasaye en achiel, nyiso ni ok ni onge moro ka en kende, to en kende ema onyalo chopo dwaro ma iye gi gombo mag chunywa, kendo en kende ema oromo miyo pak gi chiwruokwa (Rapar mar Chik 6:4). Nyasaye ni kare, nyiso ni Nyasaye ok nyal kendo okbikalo richo moro amora motim, en nikech bedone kare gi timo gima owinjore emomiyo mondo owenwa richowa, Yesu ne nyaka ne ng’adne buch Nyasaye ka ne oketne richowa e wiye (Wuok 9:27; Mathayo 27:45-46; Jo-Rumi 3:21-26).
Nyasaye nigi loch, nyiso ni en e wi gik moko duto, chwechne duto koriw, kata ka ging’eyo kata gikiya, ok ginyal geng’o chenrone (Zaburi 93:1; 95:3; Jeremia 23:20). Nyasaye en chuny, nyiso ni ok nene (Johana 1:18; 4:24). Nyasaye en Didek Maler, nyiso ni ji adek ei achiel, ma chal e kitgi, ma rom e teko gi duong’. Ne ni e Wach mokwong gol nyingno (Samuel 15:29). Ogole e ‘achiel’ kata ka owuoyo kuom Ji adek ma opogore ma gin “Wuoro, Wuowi, Roho Maler” (Mathayo 28:19; Mariko 1:9-11). Nyasaye en adiera, nyiso ni en gi winjruok gi gik moko duto ma en, ok nyal lok pache kata ok doriamb (Zaburi 117:2; 1 Samuel 15:29).
Nyasaye ler, nyiso ni opogore gi dwanyruok gi richo kendo oger kodgi. Nyasaye neno richo duto kendo giwang’o iye; iwuoyoga kuom mach ei Wach kaachiel gi ler. Iluongoga Nyasaye ni mach ma weng’o (Isaya 6:3; Habakuk 1:13; Wuok 3:2,4,5; Jo-Hibrania 12:29). Nyasaye en ja-ng’wono - mae oriwo berne, muolone, miwafu gi hera - magi nyinge ma kelo tiend berne. Ka dine ok en ng’wono Nyasaye neno ka gima kite mokogo ne nyalo pogowa kode. En erokamano maduong’ ni mano ok e kaka en nikech ogombo ni ong’ewa kaka wan (Wuok 34:6; Zaburi 31:19; 1 Petro 1:3; Johana 3:16; Johana 17:3).
Mae en temo duoko penjo ma duong’ ka Nyasaye e yo modembore. Akwayi ni mondo ijiwri matek mondo idhi nyime dwaro Nyasaye (Yeremiya 29:13).
English
Kido mag Nyasaye gin mage? Nyasaye chal nadi?