Swali
Ni maana ya usalama wa masharti?
Jibu
"Usalama wa masharti" ni neno la kitheolojia linalotumika kwa kutaja wokovu wa waumini katika Yesu Kristo. Inaelezea ubora wa kudumu wa wokovu wa Mkristo. Kwa maneno mengine, wokovu wa Mkristo "umehifadhiwa kwa masharti." Hii inaibua swali: ni kwa masharti gani wokovu wa muumini umekingwa? Washiriki wa usalama wa masharti wanasema kwamba masharti ya wokovu huwa katika kubaki kuwa mwaminifu hata mwisho. Kutumia mfano unaotumiwa na Biblia, mwanariadha lazima amalize mbio ili apate tuzo. Wale wanashikilia mafundisho ya matumizi ya masharti ya usalama uunga mkono kwa kutumia vifungu vya Biblia vinavyo fuata:
"Na manabii wengi wa uongo watatokea, na kudanganya wengi. Na kwa sababu ya kuongezeka maasi, upendo wa wengi utapoa. Lakini mwenye kuvumilia hata mwisho, ndiye atakayeokoka." (Mathayo 24: 11-13)
"Basi, kama ni hivyo, ndugu, tu wadeni, si wa mwili tuishi kwa kufuata mambo ya mwili, kwa maana kama tukiishi kwa kufuata mambo ya mwili, mwataka kufa; bali kama mkiyafisha matendo ya mwili kwa Roho, mtaishi. Kwa kuwa wote wanaoongozwa na Roho wa Mungu, hao ndio wana wa Mungu." (Waroma 8: 12-14)
"Basi, ndugu zangu, nawaarifu ile injili niliyowahubiri; ambayo ndiyo mliyoipokea, na katika hiyo mnasimama, na kwa hiyo mnaokolewa; ikiwa mnayashika sana maneno niliyowahubiri isipokuwa mliamini bure." (1 Wakorintho 15: 1-2)
"Msidanganyike, Mungu hadhihakiwi; kwa kuwa cho chote apandacho mtu, ndicho atakachovuna. Maana yeye apandaye kwa mwili wake, katika mwili wake atavuna uharibifu; bali yeye apandaye kwa Roho, katika Roho atavuna uzima wa milele. Tena tusichoke katika kutenda mema; maana tutavuna kwa wakati wake, tusipozimia roho." (Wagalatia 6: 7-9)
Vifungu hivi na vingine huashiria ubora wa masharti ya wokovu wa muumini. Katika kila kifungu hiki, mwandishi wa kibiblia (chini ya msukumo wa Roho Mtakatifu) anatumia lugha ya masharti (k.m., ikiwa mtavumilia, basi mtaokoka) kuonyesha hali ya usalama wa mwaminifu katika Kristo. Ili kuhakikisha usalama wa wokovu wetu, muumini lazima: 1) avumilie mpaka mwisho; 2) aishi kwa Roho; 3) ashikamane na Neno alilolihubiriwa; na 4) kupanda kwa Roho. Sio kwamba zawadi ya wokovu haipo kwa namna yoyote, lakini muumini kibinafsi lazima ajitahidi kubaki kuwa mwaminifu. Katika maneno ya Paulo, "utimizeni wokovu wenu wenyewe kwa kuogopa na kutetemeka" (Wafilipi 2:12).
Kutokana na uzito wa ushahidi wa kibiblia, inaonekana kwamba mtazamo wa usalama wa masharti hauwezi kupatikana. Je, mtu yeyote anawezaje kupinga na wazo kwamba muumini lazima awe mwaminifu mpaka mwisho ili ahifadhi wokovu wake? Hata hivyo, kuna upande mwingine wa mjadala huu. Huu ndio mjadala wa kale wa kitheolojia kati ya Arminians (wale wanaoshikilia usalama wa masharti) na wa Calvinists (wale wanaozingatia kile kinachoitwa "usalama wa milele" au uvumilivu wa watakatifu). Ambapo Arminian inaweza kutaja vifungu kadhaa vya kibiblia ambavyo vinasema usalama wa masharti wa muumini, Calvinist anaweza kuelezea safu kubwa ya vifungu vya kibiblia ili kuunga mkono mtazamo wa usalama wa milele, kama ifuatayo:
"Kwa maana watatokea makristo wa uongo, na manabii wa uongo, nao watatoa ishara kubwa na maajabu; wapate kuwapoteza, kama yamkini, hata walio wateule." (Mathayo 24:24)
"Kwa maana nina hakika kwamba wala kifo wala uhai, wala malaika wala pepo, wala sasa wala siku zijazo, wala mamlaka yoyote, wala urefu wala kina, wala kitu kingine chochote katika viumbe vyote, kitaweza kututenganisha na upendo wa Mungu ambayo iko katika Kristo Yesu Bwana wetu. "(Waroma 8: 38-39)
"Kwa maana nimekwisha kujua hakika ya kwamba, wala mauti, wala uzima, wala malaika, wala wenye mamlaka, wala yaliyopo, wala yatakayokuwapo, wala wenye uwezo, wala yaliyo juu, wala yaliyo chini, wala kiumbe kinginecho chote hakitaweza kututenga na upendo wa Mungu ulio katika Kristo Yesu Bwana wetu." (Yohana 10: 28-29)
"Nanyi pia katika huyo mmekwisha kulisikia neno la kweli, habari njema za wokovu wenu; tena mmekwisha kumwamini yeye, na kutiwa muhuri na Roho yule wa ahadi aliye Mtakatifu. Ndiye aliye arabuni ya urithi wetu, ili kuleta ukombozi wa milki yake, kuwa sifa ya utukufu wake"(Waefeso 1: 13-14)
Vifungu vingi zaidi vinaweza kuorodheshwa kuwa maelezo ya usalama wa milele wa mfuasi wa kweli wa Kristo. Kwa kila moja ya vifungu hapo juu, kitu kimoja kinaonekana wazi — usalama wa milele wa muumini hauna chochote cha kufanya na jitihada za kibinadamu za muumini, lakini kwa neema inayookoa ya Mungu, wakati vifungu vinavyounga mkono usalama wa masharti vinaonekana kuzingatia juu ya uwezo wa muumini kubaki kuwa mwaminifu.
Tufanye nini kwa haya yote? Je! Biblia inafundisha usalama wa masharti na wa milele yote? Jibu ni "hapana." Hata hivyo tunapaswa kuwa na uwezo wa kuunganisha vifungu vinavyosema kuhusu muumini kubaki kuwa mwaminifu na vifungu vinavyosema kuhusu Mungu kumhifadhi muumini hadi mwisho. Jibu liko katika kutazama yale wanatheolojia waliyoita Mafundisho ya Neema. Mafundisho ya Neema yamekuwa yanajulikana kama mambo makuu Tano ya Ukalivini (misnomer, kama vile Calvin hakuelezea tu "pointi tano"). Hapa, kwa kifupi, ni Mafundisho ya Neema:
Uharibifu wa jumla: Kutokana na dhambi ya asili, mtu amezaliwa na kuharibika na hawezi kufanya chochote kinachopendeza Mungu, wala kumtafuta Mungu.
Uchaguzi usio na masharti: Kwa sababu ya uharibifu wa mwanadamu, Mungu lazima aingie ili muumini apate wokovu. Mungu hufanya hivyo kwa kumchagua bila masharti (yaani, mtu hatii bidi yoyote) kwa wokovu.
Upatanisho mdogo: Ili kupokea wale Mungu amewachagua kwa wokovu, upatanisho unapaswa kufanywa ili kukidhi hukumu ya Mungu ya haki juu ya dhambi zao. Mungu hufanya hivyo kupitia dhabihu ya Mwanawe, Yesu Kristo.
Neema/Nyenzo isiyoweza kuzuilika: Mungu hutumia uhalali wa wokovu huu katika "wakati halisi" kwa anawavuta wateule Wake Kwake kwa njia isiyo zuilika kwa nguvu ya urejesho wa Roho Mtakatifu. Hii inatimizwa kwa njia ya kuhubiri Injili.
Uvumilivu wa Watakatifu: Wokovu ambao Mungu amewafanyia waumini huonekana hadi mwisho, kama Mungu anavyowahifadhi na kuwaweka watakatifu wake wakiwa wametakasika mpaka mwisho.
Ili kuchunguza ikiwa wokovu wa mwamini ni hali ya kimazingira au salama ya milele, mtu lazima kwanza awe na pointi tano zilizopita za Mafundisho ya Neema. Uvumilivu wa watakatifu sio mafundisho ya kusimama pekee, lakini kimantiki hutegemea hoja zingine nne. Msingi wa DoG ni hatua ya kwanza, uharibifu wa jumla, ambao, ikiwa ni kweli, pointi nne lazima zifuate. Bibilia inafundisha bila shaka kwamba mwanadamu peke yake, hawezi kabisa kuja kwa Mungu kwa ajili ya wokovu wake (Mathayo 19: 25-26, Yohana 6:44; Warumi 3: 10-18).
Wakosoaji wa Ukalivini na Mafundisho ya Neema watasema kwamba, ikiwa tunafundisha mafundisho haya, utakatifu na uungu utapotea. Kwa maneno mengine, ikiwa wokovu umeifadhiwa milele, ni nini kinamzuia muumini asitende dhambi kwa mapenzi yake? Mtume Paulo aliulizwa swali hili katika Warumi 6: 1. Jibu la Paulo ni kwamba dhambi haiambatani na maisha mapya ndani ya Kristo (Warumi 6: 2-4). Mbali na kutetea leseni ya kutenda dhambi, Mafundisho ya Neema yanafanya zaidi ili kukuza ibada ya Kikristo kuliko mafundisho ya usalama wa masharti. Wazungu, waliojulikana kwa ibada yao na ibada kali kwa maisha matakatifu, walikuwa wengi wa Ukalivini. Katika Mafundisho ya Neema, uungu huonekana kama majibu ya shukrani ya muumini kwa neema ya ajabu ya Mungu katika wokovu (Warumi 12: 1-2). Mafundisho haya, ikiwa imechukuliwa na kuaminiwa vizuri, kufanya kazi tunayofanya majibu ya upendo wa kweli kwa Mungu wetu mwenye neema ambaye alitupenda kutosha kutuokoa kutokana na dhambi zetu na taabu. Mpangilio wa ibada (Katekisimu) ya Heidelberg (moja ya nyaraka za kwanza za ukiri wa Kiprotestanti na chombo cha mafundisho kwa watoto na waumini wapya) imevunjwa katika sehemu tatu: Maumivu ya Mtu (hali yetu ya dhambi); Ya Uokoaji wa Mwanadamu (kitendo cha neema cha Mungu cha wokovu kupitia Yesu Kristo); na shukrani (majibu yetu kwa neema ya Mungu, ambayo pia inaelezea wajibu wetu kama Wakristo).
Kwa hiyo, ikiwa tunakubali kanuni kwamba Mafundisho ya Neema ni ya kweli (yaani, kibiblia), basi ni jinsi gani tunaweza kupatanisha vifungu vyote vinavyoonekana kukuza usalama wa masharti? Jibu fupi ni kwamba sisi (waumini) tunavumilia (kubaki waaminifu mpaka mwisho) kwa sababu Mungu anatuhifadhi. Ili kuiweka njia nyingine, ikiwa hatufanye chochote kupata au kupata wokovu (wokovu kuwa zawadi ya bure ya neema ya Mungu), basi tunawezaje kupoteza wokovu? Usalama wa masharti unakubalika tu kwa wale ambao pia wanaamini kwamba kwa namna fulani wamechangia wokovu wao mahali pa kwanza (ambayo Theolojia ya Arminian ina maana kimsingi). Lakini hii inakinzana na vifungu kama vile Waefeso 2: 8-9: "Kwa maana mmeokolewa kwa neema, kwa njia ya imani; ambayo hiyo haikutokana na nafsi zenu, ni kipawa cha Mungu; wala si kwa matendo, mtu awaye yote asije akajisifu," Ambayo inasema wazi kwamba hatuchangii chochote kwa wokovu wetu; hata imani muhimu kupokea zawadi ya neema yenyewe ni zawadi ya Mungu.
Uarminiani humpa mtu sababu ya kujivunia mwisho. Ikiwa kwa ushirikiano wangu na Roho wa Mungu ninaendelea kuwa mwaminifu mpaka mwisho, naweza kujivunia (kidogo) kuhusu jinsi nilivyoweza kukaa na kukamiliza mbio. Hata hivyo, hakutakuwa na kujivuna mbinguni isipokuwa kujivunia kwa Bwana (1 Wakorintho 1:31). Mafundisho ya usalama wa masharti sio kibiblia; Biblia ni wazi kabisa kwamba tunahimili kwa sababu Mungu anatuhifadhi.
English
Ni maana ya usalama wa masharti?
