Swali
Je, harakati ya Mizizi ya Kiebrania ni nini?
Jibu
Kauli ya harakati ya Mizizi ya Kiebrania ni imani kwamba Kanisa limebadili mbali kutoka mafundisho ya kweli na mawazo ya Kiebrania ya Biblia. Shirika hilo linadumisha kwamba Ukristo umetia kasumba na utamaduni na imani za falsafa ya Kigiriki na Kirumi na kwamba hatimaye Ukristo wa kibiblia, unaofundishwa katika makanisa leo, umeharibiwa na uigaji wa kipagani wa Injili za Agano Jipya.
Wale wa imani ya Mizizi ya Kiebrania wanashikilia mafundisho ya kwamba kifo cha Kristo msalabani hakikumaliza Agano la Musa, lakini badala yake ikaifanya upya, ikapanua ujumbe wake, na kuiandika kwenye mioyo ya wafuasi wake wa kweli. Wanafundisha kwamba ufahamu wa Agano Jipya unaweza kuja tu kutoka kwa mtazamo wa Kiebrania na kwamba mafundisho ya Mtume Paulo hayaeleweki vizuri au kufundishwa kwa usahihi na wachungaji wa Kikristo leo. Wengi huthibitisha kuwepo kwa Agano Jipya la lugha ya Kiebrania ya awali na, wakati mwingine, hupaka matope Nakala iliyopo ya Agano Jipya iliyoandikwa kwa Kigiriki. Hii inakuwa shambulio la hila juu ya kuaminika kwa maandishi ya Biblia yetu. Ikiwa Nakala ya Kigiriki haiaminiki na imeharibiwa, kama inavyoshtakiwa na wengine, Kanisa halina kamwe kiwango cha ukweli.
Ingawa kuna makanisa mengi tofauti na mbalimbali ya Mizizi ya Kiebrania na tofauti katika mafundisho yao, wote wanazingatia msisitizo wa kawaida juu ya kupata tena Ukristo wa Kiyahudi wa "awali". Dhana yao ni kwamba Kanisa limepoteza mizizi yake ya Kiyahudi na haijui kwamba Yesu na wanafunzi Wake walikuwa Wayahudi wanaoishi katika utiifu wa Torati. Kwa sehemu kubwa, wale waliohusika wanasisitiza haja ya kila muumini kutembea maisha yanayofuata Torati. Hii inamaanisha kwamba maagizo ya Agano la Musa lazima liwe mtazamo kuu katika maisha ya waumini leo kama ilivyokuwa na Wayahudi wa Agano la Kale wa Israeli. Kutii Torati ni pamoja na kuweka Sabato siku ya saba ya wiki (Jumamosi), kuadhimisha sikukuu na sherehe za Kiyahudi, kuweka sheria za chakula, kuepuka Ukristo wa "kipagani" (Krismasi, Pasaka, nk), na kujifunza kuelewa Maandiko kutoka kwa mawazo ya Kiebrania. Wanafundisha kwamba Wakristo wa Mataifa wamepandikizwa katika Israeli, na hii ndiyo sababu moja kila kuamini aliyezaliwa tena katika Yesu Masiha ni kushiriki katika maadhimisho haya. Imeelezwa kwamba kufanya hivyo haitajiki kwa sababu ya utumwa wa kisheria, lakini kwa sababu ya moyo wa upendo na utii. Hata hivyo, wanafundisha kwamba kuishi maisha ambayo humpendeza Mungu, kutembea maadimisho haya ya Torati lazima iwe sehemu ya maisha hayo.
Makanisa ya Mizizi ya Kiebrania mara nyingi hujumuisha Wengi wa Mataifa, ikiwa ni pamoja na rabi wa Mataifa. Kawaida wanapendelea kutambuliwa kama "Wakristo wa Masiha." Wengi wamefikia hitimisho kwamba Mungu "amewaita" kuwa Wayahudi na wamekubali nafasi ya kitheolojia kwamba Torati (Sheria ya Agano la Kale) inatiiwa kwa sawa na Mataifa na Wayahudi sawasawa. Mara nyingi huvaa makala ya nguo za Kiyahudi za jadi, hufanya mazoezi ya kucheza wa Daudi, na wanashirikisha majina na maneno ya Kiebrania katika maandishi na mazungumzo yao. Wengi wanakataa matumizi ya jina "Yesu" kwa ajili ya Yeshua au YHWH, wakidai kwamba haya ni majina "ya kweli" ambayo Mungu anatamani kwa Mwenyewe. Katika hali nyingi, wao huinua Torati kama mafundisho ya msingi kwa Kanisa, ambayo huleta kuhusu kushusha cheo cha Agano Jipya, na kusababisha kuwa sekondari kwa umuhimu na kueleweka tu kulingana na Agano la Kale. Wazo kwamba Agano Jipya ni kosa na muhimu tu kwa mwanga wa Agano la Kale pia imeleta mafundisho ya Utatu chini ya mashambulizi na watetezi wengi wa imani ya Mizizi ya Kiebrania.
Kinyume na madai ya harakati ya Mizizi ya Kiebrania, mafundisho ya Agano Jipya ya Mtume Paulo ni wazi kabisa na ya kujieleza yenyewe. Wakolosai 2:16-17 inasema, "Basi, mtu asiwahukumu ninyi katika vyakula au vinywaji, au kwa sababu ya sikukuu au mwandamo wa mwezi, au sabato; mambo hayo ni kivuli cha mambo yajayo; bali ni mwili wa Kristo." Warumi 14:5 inasema, "Mtu mmoja afanya tofauti kati ya siku na siku, mwingine aona siku zote kuwa sawasawa. Kila mtu na athibitike katika akili zake mwenyewe." Maandiko yanaonyesha wazi kwamba maswala haya ni suala la uchaguzi wa kibinafsi. Aya hizi na zingine mingi hutoa ushahidi wazi kwamba Sheria na Maagizo ya Agano la Musa yamefika kikomo. Kuendelea kufundisha kwamba Agano la Kale bado linatumika licha ya kile ambacho Agano Jipya linafundisha, au kugeuza Agano Jipya ili kukubaliana na imani ya Mizizi ya Kiebrania, ni mafundisho ya uongo.
Kuna vipengele vya mafundisho ya Mizizi ya Kiebrania ambayo kwa kweli yanaweza kuwa ya manufaa. Kutafuta kuchunguza utamaduni na mtazamo wa Kiyahudi, ambapo sehemu kubwa ya Biblia iliandikwa, hufungua na kuimarisha ufahamu wetu wa Maandiko, na kuongeza ufahamu na kina kwa vifungu vingi, mafumbo na lahaja. Hakuna chochote kibaya kwa Mataifa na Wayahudi kuungana pamoja katika kuadhimisha sikukuu na kufurahia mtindo wa ibada wa Masiha. Kushiriki katika matukio haya na kujifunza njia ambayo Wayahudi walielewa mafundisho ya Bwana wetu inaweza kuwa chombo, kutupa ufanisi zaidi katika kufikia Myahudi asiyeamini na Injili. Ni vizuri kwa Mataifa, katika mwili wa Masiha, kutambua katika ushirika wetu na Israeli. Hata hivyo, kutambua na Israeli ni tofauti na kutambua "kama" Israeli.
Waumini wa Mataifa hawajapandikizwa katika Uyahudi ya Agano la Musa; wanapandikizwa kwenye mbegu na imani ya Ibrahimu, ambayo ilikuwa kabla ya Sheria na desturi za Kiyahudi. Wao ni raia wezake watakatifu (Waefeso 2:19), lakini sio Wayahudi. Paulo anaelezea jambo hili wazi wakati anawaambia wale waliotahiriwa (Wayahudi) "wasitafute kutotahiriwa" na wale ambao hawakuwa wametahiriwa (Mataifa) "wasitahiriwe" (1 Wakorintho 7:18). Hakuna haja ya kundi lolote kujihisi ni lazima liwe kile ambacho hawako. Badala yake, Mungu amewafanya Wayahudi na Mataifa kuwa "mtu mmoja mpya" katika Kristo Yesu (Waefeso 2:15). "Mtu mpya" huyu anarejelea Kanisa, mwili wa Kristo, ambao haujatengenezwa na Myahudi wala Mataifa (Wagalatia 3:27-29). Ni muhimu kwa Wayahudi na Mataifa kubaki halisi katika utambulisho wao wenyewe. Kwa njia hii picha ya wazi ya umoja wa mwili wa Kristo unaweza kuonekana kama Wayahudi na Mataifa wameunganishwa na Bwana mmoja, imani moja, ubatizo mmoja. Ikiwa Wayahudi wamepandikizwa katika Israeli, kuwa Wayahudi, kusudi na picha ya Wayahudi na Mataifa, wakija pamoja kama mtu mmoja mpya, imepotea. Mungu kamwe hakusudia Mataifa kuwa moja katika Israeli, lakini moja katika Kristo.
Ushawishi wa harakati hii unafanya kazi katika makanisa na semina zetu. Ni hatari katika maana yake kwamba kutii sheria ya Agano la Kale ni kutembea "njia ya juu" na ndiyo njia pekee ya kumpendeza Mungu na kupokea baraka Zake. Hakuna mahali popote katika Biblia tunaona waumini wa Mataifa wameagizwa kufuata sheria za Walawi au desturi za Kiyahudi; kwa kweli, kinyume kinafundishwa. Warumi 7:6 inasema, "Bali sasa tumefunguliwa katika torati, tumeifia hali ile iliyotupinga, ili sisi tupate kutumika hali mpya ya roho, si katika hali za zamani, ya andiko." Kristo, kwa kutekeleza kikamilifu kila agizo la Sheria ya Musa, aliitimiza kabisa. Kama vile kulipa malipo ya mwisho kwenye nyumba inatimiza mkataba huo na kumalizia wajibu wa mtu kwake, hivyo pia Kristo amefanya malipo ya mwisho na amekamilisha sheria, na kuifikia mwisho kwa sisi wote.
Ni Mungu Mwenyewe ambaye aliumba ulimwengu wa watu wenye tamaduni, lugha na mila tofauti. Mungu anatukuzwa tunapokubaliana kwa upendo na kuja pamoja kwa umoja kama "moja" katika Kristo Yesu. Ni muhimu kuelewa kwamba hakuna bora katika kuzaliwa Myahudi au Mataifa. Sisi ambao ni wafuasi wa Kristo, tunao tamaduni nyingi na maisha, wote tumethamaniwa na kupendwa sana kwa sababu tumeingia katika familia ya Mungu.
English
Je, harakati ya Mizizi ya Kiebrania ni nini?
