Swali
Ni nini inapaswa kuwa mtazamo wa Kikristo kuhusu mahaba?
Jibu
Kwa madhumuni ya kifungu hiki, neno mahaba litaelezewa kama msisimko wa kihisia au mvutio ambao mtu maalumu au hali inashawishi katika mwingine. Aina hiyo ya mahaba ni mada maarufu katika utamaduni wetu. Muziki, sinema, michezo, na vitabu hutafakari juu ya kupendezwa kwetu wa kibinadamu na upendo wa kimapenzi na maneno yake yanayoonekana yasiyo na mwisho. Katika mtazamo wa ulimwengu wa Kikristo, je, mahaba ni nzuri au mbaya au mahali fulani katikati?
Biblia imeitwa barua ya upendo ya Mungu kwa binadamu. Ingawa ina picha na maonyo kali kuhusu hukumu ya Mungu, Biblia pia imejaa maneno ya ubunifu ya upendo kati ya wanadamu na Mungu (Zaburi 42:1-2; Yeremia 31:3). Lakini upendo na mahaba, ingawa zimepotana, hazifanani. Tunaweza kuwa na mahaba bila upendo halisi, na tunaweza kupenda bila kuhisi kimahaba. Wakati vifungu kama vile Sefania 3:17 inaelezea upendo wa kihisia wa Mungu kwa Wake mwenyewe, vifungu vingine kama vile 1 Wakorintho 13:4-8 vinatoa sifa za upendo ambao hauna uhusiano wowote na hisia za mahaba. Yesu alisema, "Hakuna aliye na upendo mwingi kuliko huu, wa mtu kuutoa uhai wake kwa ajili ya rafiki zake" (Yohana 15:13). Kufa kwa kifo cha maumivu msalabani kwa wenye dhambi wasio na shukrani sio kimahaba kwa njia yoyote, lakini ilikuwa onyesho la upendo wa mwisho (1 Yohana 4:9-10).
Kitabu cha Wimbo Ulio Bora kimejaa maonyesho ya kimapenzi ya upendo kati ya bibi arusi na bwana arusi. Kwa sababu Mungu alijumuisha kitabu hiki katika kanuni za Neno lake lililo na msukumo, tunaweza kusema kwa usalama kwamba mahaba yameidhinishwa na Muumba wetu. Mahaba katika muktadha wa uhusiano safi na wa kujitolea unaweza kuimarisha uhusiano huo na kuongeza raha ya upendo wa ndoa kama Mungu alivyokusudia.
Hata hivyo, mahaba kwa ajili ya mapenzi inaweza kuwa ya uharibifu. Mapenzi mingi huanza na maana ya kupendeza ya "kupenda," ambayo inaweza kuwa ya kulevya. Tendo la "kupenda" hutoa gharika ya kemikali katika ubongo kama ilivyo na matumizi ya madawa ya kulevya. Ubongo umeelea katika adrenalini, dopamine, na serotonin (kemikali ambazo hutufanya tuhisi vizuri), ambazo hutusababisha sisi kutaka kurudi kwenye chanzo cha hisia hiyo. Lakini, kwa sababu ya majibu ya ubongo wetu, mahaba yanaweza kuwa ya kuzoea. Kujifurahisha juu ya riwaya za mahaba, sinema zilizodhamiriwa kimapenzi, na maonyesho ya TV yaliyodhamiriwa kingono husababisha matarajio yasiyo ya kweli katika mahusiano yetu halisi ya maisha.
Watafiti wanakadiria kuwa ubongo wa kibinadamu unaweza kudumisha tu hisia kali sana "katika upendo" kwa muda wa miaka miwili. Kwa kweli, wanandoa wamefanya kazi katika kuimarisha upendo na kujitolea kwao wakati huo ili, wakati hisia kali za kuwa "katika upendo" zitapungua, upendo wa kina unachukua nafasi yake. Hata hivyo, kwa wale "wamezoea" kwa mahaba, hii inapunguza ishara kwamba ni wakati wa kutafuta mtu mwingine ambaye atasababisha wingi wa furaha sawa. Watu wengine wanaogunduliwa na "ulevya wa uhusiano" wanaweza, kwa kweli, kuwa na ulevya wa hisia zinazozalishwa na "kupenda." Kwa hivyo, hujaribu kurejesha mara kwa mara hisia hiyo.
Kwa maelezo hayo katika akili, ni rahisi kuona kwa nini upendo na mahaba sio sawa hasa. Biblia inatoa mifano kadhaa ya wanandoa ambao walikuwa na upendo wa kimapenzi na matokeo ya mahaba hayo. Mwanzo 29 inasema hadithi ya Yakobo akipenda Raheli. Alikuwa tayari kumfanya kazi baba yake kwa miaka saba ili amwoe. Mstari wa 20 inasema kwamba hiyo miaka saba "ilikuwa kama siku chache kwa sababu ya upendo wake mkubwa kwake." Ingawa hadithi ya Yakobo iliendelea na udanganyifu, huzuni wa moyo, na kuchanganyikiwa kwa kila mtu, mapenzi yake na Raheli haukuhukumiwa katika Maandiko. Hata hivyo, mahaba yalimfanya Samsoni kuwa kwa shida wakati akaruhusu hisia zake ziwe na mamlaka. Waamuzi 14 inaelezea mwanzo wa kuanguka wa Samsoni wakati aliruhusu mapenzi kutawala maamuzi yake badala ya kufuata mwongozo wa Bwana.
Mahaba yanaweza kuwa kinyume au halisi kutegemea juu ikiwa sisi tutaruhusu hisia hizo kutawala maisha yetu. Tunapofuata hisia zetu, tunaweza kuingia katika shida ya maadili na ndoa. Jerimia 17:9 inasema, "Moyo huwa mdanganyifu kuliko vitu vyote, una ugonjwa wa kufisha; nani awezaye kuujua?" Maneno maarufu ya "fuata moyo wako" ni ushauri mbaya sana. Tunapofuata tamaa za mioyo yetu, tunaongozwa kwa urahisi kwenye udanganyifu, dhambi, na majuto. Badala ya kutafuta mahaba, tunapaswa kufuata mwongozo wa Roho Mtakatifu katika uhusiano wetu. Ni busara daima kufuata upendo (1 Wakorintho 14:1). Halafu, wakati wa kutafuta kuonyesha upendo mtu fulani maalum huchukua tahadhari yetu, mapenzi ya kimungu yanaweza kuwa zawadi kutoka kwa Baba yetu wa mbinguni (Yakobo 1:17).
English
Ni nini inapaswa kuwa mtazamo wa Kikristo kuhusu mahaba?
