Soru
Değiştirilemez token (NFT) nedir ve Hristiyanlar bunları satın almalı mıdır?
Yanıt
Değiştirilemez bir token (NFT) dijital bir makbuzdur. "Değiştirilemez", belirtecin türünün tek örneği olduğu anlamına gelir. Bir dolar banknotu değiştirilebilirdir çünkü diğer tüm dolar banknotları aynı değerdedir; orijinal bir sanat eseri değiştirilemezdir, çünkü değeri sanatçıya, duruma, yapıldığı yıla, boyuta ve türe bağlıdır. "Token", satın alma ve sahipliğin benzersiz dijital doğrulamasıdır. Değiştirilemez tokenler yeni bir dijital yatırım sisteminin bir yönüdür, ancak NFT terimi bazen sistemin tamamına atıfta bulunmak için kullanılır.
Değiştirilemez tokenlar, öğeyi ve bu öğenin sahipliğini tanımlayan web sayfalarına adresler sağlayan bir blok zincirinin (işlemlerin dijital kaydı) bir parçasıdır. Her bir token, blok zincirinde değiştirilemeyen benzersiz bir kod içerir; bu nedenle "değiştirilemez". Dijital bir makbuz olarak NTF, ürünün kendisi olmak zorunda değildir. Gerçek dünyadaki bir öğenin ya da dijital dosyanın çalınmasını ya da kopyalanmasını da engellemez. NFT'lerle ilgili ilk deneyimler dolandırıcılık, hırsızlık ve yasadışı kopyalamanın hala mümkün olduğunu göstermiştir. Dijital varlıklar, somut öğelerin aksine, sunucu çökmelerine, bilgisayar hatalarına ve ödenmemiş web barındırma faturalarına karşı da hassastır. Hristiyanlar, NFT piyasasına yatırım yapmanın Tanrı'nın paralarını kullanmalarını istediği şekilde olup olmadığını ciddi bir şekilde düşünmelidir.
Bu dikkatli ve duaya dayalı yaklaşım her türlü servet yönetimi için geçerlidir. Matta 6:19-21'de İsa şu yatırım tavsiyesini verir: "Yeryüzünde kendinize hazineler biriktirmeyin. Burada güve ve pas onları yiyip bitirir, hırsızlar da girip çalarlar. Bunun yerine kendinize gökte hazineler biriktirin. Orada ne güve ne pas onları yiyip bitirir, ne de hırsızlar girip çalar. Hazineniz neredeyse, yüreğiniz de orada olacaktır."
İsa giyecek ve yiyecek gibi gerçek dünyaya ait şeylerden bahsediyordu. Nihayetinde NFT'ler yalnızca değerli bir şeye bağlı olduklarında değerlidir. Servete ilişkin aynı ruhani ilkeler elektronik banka hesapları, kağıt para, altın külçeleri ya da gıda ve benzin stokları için olduğu kadar dijital makbuzlar için de geçerlidir.
Değiştirilemez jetonlar, satıcı bir ürünü açık artırmaya sunduğunda uygulanır. Dijital müzayede evi ürünün mülkiyetine sahip değildir, sadece ürünü satma ve bir mülkiyet sertifikası sağlama yetkisine sahiptir. Alıcı, genellikle Ethereum kripto para birimini kullanarak ürünü satın aldığında, blok zincirindeki bir blok, işlemle hiçbir ilgisi olmayan kullanıcılar da dahil olmak üzere birçok kullanıcının zincirinde sahiplik sertifikasını kalıcı olarak saklar. NFT'ler tarafından takip edilen öğeler dijital veya gerçek dünya olabilir.
Yazılım ve veri gibi dijital varlıkların satışı onlarca yıldır bilgisayar endüstrisinin temelini oluşturmaktadır. Bilgisayarların dahili yazılım kullanmak üzere tasarlanmasından kısa bir süre sonra endüstri oyunlar, programlar ve dosyalar gibi yalnızca dijital öğeler için bir pazar geliştirmiştir. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte kullanıcılar fotoğraflar, capslar, videolar ve ses dosyaları gibi özgürce paylaşabilecekleri içerikler yarattılar. Dijital pazar yeri sadece oyunları değil, silahlar ve "görünümler" veya karakter kostümleri gibi oyun içi satın alımları da içerecek şekilde genişledi.
Dijital varlıklar için, sağlayıcılar bir gönderi, bir çocuğun çizimi, bir evin 3 boyutlu temsili, bir ses dosyası, bir makale veya bir Tweet gibi dijital bir öğe oluşturur. Satın alma bilgileri bir NFT'ye kaydedilir ve bir NFT tarafından doğrulanır. Öğenin dijital temsili internette her yerde bulunsa bile, alıcı teknik olarak ona sahiptir; genellikle, varlık ne kadar popüler ve kopyalanmışsa, sahibi kullanımı için para kazanmasa bile sahiplik sertifikası o kadar değerlidir. Satın alma işlemini doğrulayan blok tipik olarak iki web sitesi adresi içerir. Birincisinde satışın kaydı ve öğenin ayrıntılı bir açıklaması, yani kaynağı yer alır. İkincisi, ürünün çevrimiçi konumudur.
Değiştirilebilir olmayan tokenlar konser biletleri veya araçlar gibi gerçek dünya öğelerini de temsil edebilir.
Tüm sistemin, özellikle dijital varlıklar söz konusu olduğunda, bir büyük avantajı ve birkaç ciddi dezavantajı vardır. Avantajı, satış blok zincirine kaydedildiğinden, işlemin kaydının değiştirilemeyen birden fazla zincire kopyalanmasıdır. Blok zinciri merkezi değildir, Facebook, Epic Games (Fortnight) veya Apple gibi merkezi bir piyasa tarafından kontrol edilmez. Bir sunucunun çökmesi veya bir şirketin sistemini yükseltmesi durumunda belirteç kaybolmayacaktır.
Ne yazık ki, dijital öğenin kendisi o kadar güvenli değildir. Bir sunucuda depolanır; sunucu çökerse, dijital mülk kaybolur. Format artık desteklenmiyorsa (à la Flash Player), erişilebilir olmayabilir. URL'nin sahibi bağlantıyı yeniden yönlendirirse, erişilemez olacaktır. Öğeyi depolayan site, öğenin hizmet şartlarına aykırı olduğuna karar verirse, onu silebilir. Ya da alan adı sahibi web barındırıcısına ödeme yapmayı ihmal ederse kaybolabilir. Bazı durumlarda, varlık sahibi sitenin mülkiyeti için pazarlık yapabilir ve siteyi kişisel olarak koruyabilir. Ya da varlık Gezegenler Arası Dosya Sistemine yerleştirilebilir, böylece birden fazla sunucuda depolanabilir. NFT topluluğu, NFT tarafından atıfta bulunulan dosya artık mevcut olmasa, ancak internette başka bir yerde bir kopyası bulunsa bile dijital bir dosyanın değer taşıdığı konusunda anlaşabilir. Hiçbir kopya yoksa, yatırım muhtemelen değersiz olacaktır.
Buna ek olarak, değiştirilemeyen tokenler blok zincirinde değiştirilemese de, varlıklar çalınabilir, farklı bir sunucuya yerleştirilebilir ve yeni bir NFT altında yeniden satılabilir. NFT sistemi, kripto para biriminin kendisi gibi, merkezi olarak düzenlenmediğinden, mağdurların kendilerine yardımcı olabilecek bir otoritesi yoktur. Toplumun fedakarlığına güvenmek zorundalardır. Bu, düzenlemeye tabi olmayan varlıklara kasıtlı olarak yatırım yapan ve aynı şekilde sahibinin varlığı gerektiği gibi korumadığı eleştirisiyle karşılık verebilecek bir topluluktur.
Yatırım açısından değiştirilebilir olmayan tokenlerin en önemli dezavantajı, dijital varlıkların değerinin tamamen keyfi olmasıdır. Yalnızca topluluğun değerlerine karar verdiği kadar değerlidirler. Elbette bu durum sanat eserleri, ticaret kartları, figürinler ve model traktörler gibi fiziksel şeyler için bile geçerli. Bir Pokémon kartının 25.000 dolar değerinde olması için gerçek bir neden yok. NFT topluluğu bu dijital varlıklara büyük değer vermektedir; Ocak 2021 itibarıyla dijital ürünler 10 milyar dolarlık bir pazardır; NFT satışları 2021'in sadece üçüncü çeyreğinde 10,7 milyar dolara ulaşmıştır (https://gadgets.ndtv.com/cryptocurrency/news/cryptocurrency-nft-sales-surge-q3-2021-usd-10-7-billion-buying-frenzy-opensea-dappradar-2564362, erişim tarihi 1/19/22).
Elbette büyüme, NFT piyasasının aynı yörüngede devam edeceği anlamına gelmiyor. Değiştirilemeyen tokenların diğer dezavantajlarıyla birlikte düşünüldüğünde, dijital varlıklara yatırım yapmak iyi bir fikir olmayabilir. Hisse senetlerinden gayrimenkule ve altına kadar tüm yatırımlar risk içerir. Parayla ne yapılacağını belirlemek de bilgelik gerektirir. Kutsal Kitap gerçek ihtiyaçları karşılamak, Tanrı'nın nimetlerinden yararlanmak, akıllıca yatırım yapmak ve başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak arasındaki gerilimi kabul eder.
English
Değiştirilemez token (NFT) nedir ve Hristiyanlar bunları satın almalı mıdır?
