Soru
Çeyizin (başlık parasının) amacı neydi (Yaratılış 31:15)? Yakup, çeyiz olarak neden yedi yıl çalıştı?
Yanıt
Bazen başlık parası olarak da adlandırılan çeyiz, bir erkeğin eşi olmasını istediği kadının ailesine hediye olarak yaptığı ödemedir. Yaratılış 29'da Yakup Rahel'i sevmiş ve onunla evlenmesi karşılığında babası Lavan için yedi yıl çalışmayı teklif etmiştir. Bu, eski çeyiz geleneğinin bir örneğidir.
Yakup'un zamanında Rahel için çeyiz vermek beklenen bir kültürel uygulamaydı. Bir çeyiz karşılığında çalışmak da kabul gören bir uygulamaydı. Bir akademisyenin belirttiğine göre, "Genel olarak evlilikle ilgili olarak, Nuzi tabletleri bir erkeğin evlenmek istediği bir kızın babası için bir süre çalıştıktan sonra kızı karısı olarak alma hakkına sahip olacağını öngörüyordu" (Stuard A. West, "The Nuzi Tablets," Bible and Spade 10:3-4, Summer-Autumn 1981, s. 70).
O sırada Yakup'un başka önemli bir gelir kaynağı olmadığından, karısı Rahel karşılığında çalışmayı teklif etti. Lavan'ın hoşuna gidebilecek tek teklifin bu olduğunu anlamıştı. Bilginler eski Yakın Doğu'da işçilerin genellikle ayda yarım şekel ile bir şekel arasında kazandıklarını belirtmektedirler. Lavan yedi yıl bedava çalışma teklifini büyük olasılıkla çok cömert bir teklif olarak görürdü. Yakup, Lavan'ın Rahel'i evlendirmeye "evet" demesini sağlamak için teklifini cazip hale getirmek istedi.
Yakup Lavan tarafından kandırıldı ve önce Rahel'in kız kardeşi Lea'yı eş olarak verdi. Rahel'le evlenebilmek için Yakup'un yedi yıl daha çalışmayı kabul etmesi gerekiyordu. Sonunda Yakup ve ailesinin Lavan'ın evinden ayrılma zamanı geldiğinde, Lea ve Rahel, "Rahel'le Lea, 'Babamızın evinde hâlâ payımız, mirasımız var mı?' dediler, 'Onun gözünde artık yabancı değil miyiz? Çünkü bizi sattı. Bizim için ödenen bedelin hepsini yedi' (Yaratılış 31:14-15). Yakup'un Rahel karşılığında yıllarca çalışması, bu kadınlar tarafından açıkça Lavan için bir gelir biçimi olarak görülüyordu - harcadığı ve kızlarına miras bırakmadığı bir gelir.
Başlık parası sistemi bugün hala dünyanın bazı bölgelerinde, özellikle de Hindistan, Bangladeş, Pakistan, Sri Lanka ve Nepal'de kullanılmaktadır. Bu süreç, her iki ailenin de katılımını ve potansiyel kocanın evlenmeden önce derin bir taahhütte bulunmasını gerektirmektedir. Batı ülkelerinde, bir kadının ailesinden evlenme teklif etmesini içeren farklı bir gelenek gelişmiştir. Günümüzde çeyizin genellikle erkeğin verdiğinden ziyade kadının evliliğe getirdiği para ya da diğer mallar olarak görülmesi de kafa karıştırıcıdır.
Çeyiz sistemi, Doğu kültüründe uzun süredir devam eden ve bugün hala kullanılmakta olan bir uygulamadır. Avantajları arasında her iki aile arasında daha yakın bir bağ kurulması ve erkeğin birlikteliğe bağlılığının güvence altına alınması yer almaktadır. Dezavantajlar arasında, parasızlığın kişinin evlenebilmesinin önünde bir engel teşkil etmesi de yer almaktadır.
English
Çeyizin (başlık parasının) amacı neydi (Yaratılış 31:15)? Yakup, çeyiz olarak neden yedi yıl çalıştı?
