Soru
Kutsal Kitap’ın aydınlatma doktrini nedir?
Basitçe söylemek gerekirse, aydınlatma ruhsal anlamda anlayışın “ışığını açmak”tır. Tanrısal aydınlatma yeni bir bilgiyi ya da gelecekte olacak şeyleri ele aldığında buna “peygamberlik” adını veririz. Zaten verilmiş olan bilgileri anlamak ve uygulamaya “aydınlanma” diyoruz. “Tanrı, Kendi Sözü’nü etüt edenlerin aklını nasıl aydınlatır?” sorusu soruluyor.
Aydınlanmanın en basit düzeyi, günahı kabul etmektir; bu bilinç olmadan başka hiçbir şeyin bir önemi yoktur. Mezmur 18:28 “Işığımın kaynağı sensin, ya RAB, Tanrım! Karanlığımı aydınlatırsın” der. Kutsal Kitap’taki en uzun bölüm olan Mezmur 119, Tanrı Sözü’yle ilgili bir ilahidir. 130’cu ayet, “Sözlerinin açıklanışı aydınlık saçar, saf insanlara akıl verir” der. Bu ayet, Tanrı’nın aydınlatmasının temel yöntemini bildirmektedir. Tanrı Sözü bir insanın yüreğine girdiğinde, ona ışık ve anlayış verir. Bu nedenle, bizlere sürekli olarak Tanrı Sözü’nü etüt etmemiz söylenir. Mezmur 119:11 “Aklımdan çıkarmam sözünü, sana karşı günah işlememek için” der. 98 ve 99’cu ayetler, “Buyrukların beni düşmanlarımdan bilge kılar, çünkü her zaman aklımdadır onlar. Bütün öğretmenlerimden daha akıllıyım, çünkü öğütlerin üzerinde düşünüyorum” der.
Tanrı Sözü’nü düzenli olarak etüt etmek, insana hayattaki konularda yol gösterir ve anlayış verir. Bu, Tanrı’nın aydınlatmasının ilk yöntemi ve hepimiz için başlangıç noktasıdır. Mezmur 119’da Tanrı’nın aydınlatmasının bir başka türünü daha görüyoruz. 18’ci ayet, “Gözlerimi aç, yasandaki harikaları göreyim” der. Bu “harikalar,” yeni vahiyler değil, çok uzun zaman önce yazılmış ve sadece okur tarafından şimdi anlaşılan şeylerdir. Aynı şekilde 73’cü ayet de “Senin ellerin beni yarattı, biçimlendirdi. Anlamamı sağla ki buyruklarını öğreneyim” der. Bu, Tanrı’nın yasalarını uygulamak için onları kişisel olarak anlamak için bir yalvarıştır. Bu Mezmur’da on beş kez, Tanrı’ya Kendi yasalarını öğretmesi ya da onlar konusunda anlayış vermesi istenir.
Aydınlanma konusunda bazen tartışmalara yol açan bir ayet de Yuhanna 14:26’dır: “Ama Baba’nın benim adımla göndereceği Yardımcı, Kutsal Ruh, size her şeyi öğretecek, bütün söylediklerimi size hatırlatacak.” İsa yukarı odada öğrencilerine hitaben konuşuyor, ölmeden önce onlara son talimatlarını veriyordu. Erkeklerden oluşan bu özel grup, İsa Mesih’in iyi haberini tüm dünyaya yaymaktan sorumlu olacaklardı. O’nunla birlikte üç buçuk yıl geçirmişler, O’nun yaptığı mucizeleri seyretmişler, öğretilerini dinlemişlerdi. Bu öğretileri dünyanın geri kalanına anlatırken, bunları doğru bir şekilde hatırlamak için Tanrı’dan özel bir yardıma ihtiyaçları olacaktı. İsa, onların bunları başkalarına anlatabilmeleri için, Kutsal Ruh’un onlara öğreteceğini ve söylediklerini hatırlatacağını söylemişti. Bu ayet elçilerin Müjdeleri yazarken tanrısal yardıma sahip olacaklarını öğrettiği halde Kutsal Ruh’un bunu tüm inanlılar için yapacağını söylememektedir.
O zaman Kutsal Ruh’un inanlılardaki aydınlatma işi nedir? Efesliler 1:17-18 Kutsal Ruh’un İsa Mesih hakkında bilgelik ve vahiy ruhunu verdiğini ve Tanrı’nın hayatlarımızdaki amaçlarını bilmemiz için yüreklerimizin gözlerini aydınlattığını söyler. 1. Korintliler 2:10-13, Tanrı’nın bize ruhsal şeyleri öğreten Ruh aracılığıyla planını bize açıkladığını bildirir. Buradaki metin içeriği Tanrı Sözü’ne o zamana kadar bildirilenler olarak işaret eder. Tanrı’nın Ruhu, bize öğretmek için bize her zaman Tanrı’nın Sözü’nü işaret edecektir. İsa’nın Yuhanna 16:12-15’de öğrencilerine söylediği gibi, Ruh sadece Baba ve Oğul’un zaten söylemiş olduklarına işaret eder. Bu tekrar hatırlamamıza ve Tanrı’nın bize zaten söylemiş olduklarını iyice işitmemize yardım eder. Bazen bazı şeyleri gerçekten “duymadan” önce birkaç kere duymamız gerekir. Ruh da bu noktada devreye girer.
Aydınlanma konusu ele alınırken bazen gözden kaçırılan bir şey de aydınlanmanın amacıdır. Bazı tartışmaları duyunca, aydınlanmanın tüm nedeni, Tanrı Sözü’nü doğru ve akademik bir şekilde anlamakmış gibi gelir. Tanrı’nın bize vermiş olduklarını doğru bir şekilde anlamamızı arzuladığı kesindir. Sözcüklerin anlamları vardır ve bu sözcüklerdeki ayrıntılara dikkat etmeliyiz. Ancak gerçeklerin akademik olarak anlaşılması, bu gerçeklerin hayatta uygulanması olmadan kimseye bir faydası dokunmaz.
Mezmur 119’a döndüğümüzde, aydınlanma konulu ayetlerle bağlantılı amaç bildirileri buluyoruz. “Harikalarının üzerinde düşüneyim” (ayet 27), “Yasana uyayım, bütün yüreğimle onu yerine getireyim” (ayet 34), “Öğütlerini anlayabileyim” (ayet 125), “yaşayayım” (ayet 144). Aydınlanma her zaman bir etkinliğe işaret eder. Tanrı neden Kendi Sözü’nü anlamamıza yardım eder? O’nun ışığında yaşayabilelim diye. Birinci Yuhanna 1:6 “O’nunla paydaşlığımız var deyip de karanlıkta yürürsek, yalan söylemiş, gerçeğe uymamış oluruz” diyerek bize meydan okur. Bu ayeti şöyle söyleyebiliriz: “Eğer aydınlandığımızı söylüyor ama hâlâ karanlıkta yaşıyorsak Tanrı’nın Sözü’nü anladığımız konusunda yalan söylemekteyiz.” Bizi Tanrı'nın Sözü’nü anlamamız üzere aydınlatan Tanrı’nın Ruhu, o bilgiyi alıp bize onu yaşamakta yol gösterir. Romalılar 8:14, “Tanrı’nın Ruhu’yla yönetilenlerin hepsi Tanrı’nın oğullarıdır” der. Kutsal Ruh’un yaşamlarımızdaki aydınlatıcı işi, bizim gerçekten de Tanrı’nın çocukları olduğumuzun kanıtıdır.
English
Kutsal Kitap’ın aydınlatma doktrini nedir?
