Ερώτηση
Ποιος ήταν ο Δαγών στη Βίβλο;
Απάντηση
Η λατρεία αυτού του ειδωλολατρικού θεού χρονολογείται από την τρίτη χιλιετία π.Χ. Σύμφωνα με την αρχαία μυθολογία, ο Δαγών ήταν ο πατέρας του Βάαλ. Ήταν ο θεός των ψαριών (δαγ, στα εβραϊκά, σημαίνει "ψάρι") και αναπαρίστατο ως πλάσμα μισό άνθρωπος, μισό ψάρι. Αυτή η εικόνα προωθούσε την εξελικτική πεποίθηση, ότι τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ψάρια είχαν εξελιχθεί μαζί από τα αρχέγονα νερά. Ο Δαγών μπορεί επίσης να ήταν ο τροφοδότης των σιτηρών. Έτσι, ο Δαγών ήταν παρόμοιος με πολλά άλλα είδωλα στο ότι προσωποποιούσε τις φυσικές δυνάμεις που υποτίθεται ότι είχαν δημιουργήσει όλα τα πράγματα.
Ο Δαγών αναφέρεται στη Βίβλο σε τρία σημεία. Η πρώτη αναφορά είναι στο Κριτές 16:23, όπου αναφέρεται ότι ο Δαγών ήταν ο θεός των Φιλισταίων. Οι Φιλισταίοι πρόσφεραν "μεγάλη θυσία" στον Δαγών, πιστεύοντας ότι το είδωλό τους είχε παραδώσει τον Σαμψών στα χέρια τους. Στο Α΄ Χρονικών 10:10 αναφέρεται ένας ναός του Δαγών, στον οποίο ήταν στερεωμένο το κεφάλι του βασιλιά Σαούλ. Στη συνέχεια, στο Α΄ Σαμουήλ 5, ο Δαγών ταπεινώνεται από τον αληθινό Θεό των Ισραηλιτών.
Πόσο ενδιαφέρουσα η ιστορία που βρίσκεται στο Α΄ Σαμουήλ 5! Οι Φιλισταίοι είχαν αιχμαλωτίσει την Κιβωτό της Διαθήκης και “πήραν την κιβωτό τού Θεού, και την έφεραν στον οίκο τού Δαγών, και την έβαλαν κοντά στον Δαγών. Και όταν οι Αζώτιοι σηκώθηκαν νωρίς το πρωί την επόμενη ημέρα, να, ο Δαγών ήταν πεσμένος με το πρόσωπό του επάνω στη γη, μπροστά στην κιβωτό τού Κυρίου. Και αφού πήραν τον Δαγών, τον έβαλαν στον τόπο του. Και την επόμενη ημέρα, όταν σηκώθηκαν νωρίς το πρωί, να, ο Δαγών ήταν πεσμένος με το πρόσωπό του επάνω στη γη μπροστά στην κιβωτό τού Κυρίου· και το κεφάλι τού Δαγών και οι δύο παλάμες των χεριών του ήσαν αποκομμένες επάνω στο κατώφλι· μονάχα ο κορμός τού Δαγών εναπέμεινε σ’ αυτόν. Γι’ αυτό, οι ιερείς τού Δαγών στην Άζωτο, και καθένας που μπαίνει μέσα στον οίκο τού Δαγών, δεν πατούν στο κατώφλι τού Δαγών μέχρι τη σημερινή ημέρα. Και το χέρι τού Κυρίου έγινε βαρύ επάνω στους Αζώτιους, και τους εξολόθρευσε, και τους χτύπησε με αιμορροΐδες, την Άζωτο και τα όριά της. Και όταν οι άνδρες τής Αζώτου είδαν ότι έγινε έτσι, είπαν: Η κιβωτός τού Θεού τού Ισραήλ δεν θέλει να κατοικεί μαζί μας· επειδή, το χέρι του σκληρύνθηκε πάνω μας, κι επάνω στον Δαγών τον θεό μας” (στίχοι 2-7). Ποιος λέει ότι ο Θεός δεν έχει αίσθηση του χιούμορ; Αυτή πρέπει να είναι μία από τα πιο αστείες περικοπές σε ολόκληρη τη Βίβλο. Για περαιτέρω ανάγνωση, δες το Α΄ Σαμουήλ 6 για την περιγραφή της προσπάθειας των Φιλισταίων να λύσουν το δίλημμά τους - με χρυσούς αρουραίους και χρυσούς όγκους (ή, όπως το θέτουν ορισμένες μεταφράσεις, "χρυσές αιμορροΐδες")!
Ο Δαγών εμφανίζεται επίσης στην ιστορία του Ιωνά, αν και η θεότητα δεν αναφέρεται ονομαστικά στο βιβλίο του Ιωνά. Οι Ασσύριοι στη Νινευή, στους οποίους ο Ιωνάς στάλθηκε ως κήρυκας, λάτρευαν τον Δαγών και τον θηλυκό ομόλογό του, τη θεά των ψαριών Νανσέ. Ο Ιωνάς, φυσικά, δεν πήγε κατευθείαν στη Νινευή, αλλά έπρεπε να καταλήξει εκεί με θαυματουργικό τρόπο. Το μεταφορικό μέσο που παρείχε ο Θεός στον Ιωνά -ένα μεγάλο ψάρι- θα ήταν γεμάτο νόημα για τους Νινευίτες. Όταν ο Ιωνάς έφτασε στην πόλη τους, έκανε, τρόπον τινά, αίσθηση. Ήταν ένας άνθρωπος που βρισκόταν για τρεις ημέρες μέσα σε ένα ψάρι και που τον ξέρασε απευθείας στη στεριά. Οι Νινευίτες, οι οποίοι λάτρευαν έναν θεό-ψάρι, εντυπωσιάστηκαν δεόντως - έδωσαν στον Ιωνά την προσοχή τους και μετανόησαν για την αμαρτία τους.
English
Ποιος ήταν ο Δαγών στη Βίβλο;
