Ερώτηση
Ποια είναι η Άρτεμις που αναφέρεται στη Βίβλο;
Απάντηση
Η Άρτεμις ήταν μια θεά που λατρευόταν στον αρχαίο κόσμο. Οι Έλληνες τη θεωρούσαν δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα και θεά του κυνηγιού και της ερημιάς και προστάτιδα των ανύπαντρων κοριτσιών. Η Άρτεμις που αναφέρεται στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων ήταν μια διαφορετική θεότητα, μια τοπική θεά των Εφεσίων, αλλά έφερε το ίδιο όνομα (λατινοποιημένο ως "Διάνα") με τη θεά της ελληνικής μυθολογίας. Ο ναός της στην Έφεσο θεωρούνταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
Η Άρτεμις των Εφεσίων ήταν μια θεότητα "βασίλισσα του ουρανού" που έδινε έμφαση στη γονιμότητα, την παρθενία και την προστασία της τεκνοποίησης. Πολλές από τις εικόνες της έχουν ανασκαφεί. Σειρές επί σειρών λείων, ωοειδούς σχήματος, προεξοχών στη μέση της αποτελούν πηγή συζήτησης εδώ και χρόνια - είναι στήθη, θήκες που περιέχουν μαγικά σύμβολα, όρχεις ταύρου ή αυγά μέλισσας; (Όλες αυτές οι πιθανότητες έχουν υποστηριχθεί ως βιώσιμες θεωρίες.) Οι πολλοί ιερείς που απασχολούνταν στο ναό εκτελούσαν θυσίες ζώων. Υπήρχαν επίσης πολλές ιέρειες. Δεν είναι βέβαιο αν οι ιέρειες ασχολούνταν ή όχι με την τελετουργική πορνεία. Σε κάθε περίπτωση, ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο αποτελούσε δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο στον ρωμαϊκό κόσμο.
Μια μοναδική μυθολογία δημιουργήθηκε γύρω από την προέλευση της λατρείας της Αρτέμιδος. Η διήγηση αναφέρεται από τον Γραμματέα της πόλης της Εφέσου: "Άνδρες Εφέσιοι, και ποιος άνθρωπος είναι που δεν γνωρίζει ότι η πόλη των Εφεσίων είναι λάτρισσα της μεγάλης θεάς Άρτεμης, και του Διοπετούς;" (Πράξεις 19:35). Ένα δημοφιλές αντικείμενο που πουλούσαν στους τουρίστες ήταν ένα μικρό ιερό της Αρτέμιδος, ένα κυπελλοειδές περίβλημα με μια μικρή γυναικεία μορφή στο εσωτερικό του. Στους πιστούς έλεγαν ότι μπορούσαν να πάρουν αυτό το ιερό οπουδήποτε στον κόσμο και να προσκυνήσουν την Άρτεμη μπροστά από το μικρό της ιερό, και θα ήταν ακριβώς το ίδιο με τη λατρεία της στον ναό της Εφέσου.
Ο Παύλος πέρασε χρόνια στην Έφεσο (Πράξεις 19:10) και έκανε εκεί "εξαιρετικά θαύματα" (εδάφιο 11). Το Ευαγγέλιο άρχισε να αλλάζει ζωές και "μερικοί που ασκούσαν μαγεία συγκέντρωσαν τους παπύρους τους και τους έκαψαν δημόσια. . . . Με αυτόν τον τρόπο ο λόγος του Κυρίου διαδόθηκε ευρέως και μεγάλωσε σε δύναμη" (εδάφια 19-20). Καθώς το ευαγγέλιο εισέβαλε σε περιοχές που διεκδικούσε η Άρτεμις, δημιουργήθηκε το σκηνικό για μια αντιπαράθεση με τις πνευματικές δυνάμεις του σκότους.
Καθώς οι οπαδοί της Αρτέμιδος παρατήρησαν τη διαφορά που είχε το κήρυγμα του Παύλου στην πόλη τους, "εγένετο μεγάλη ταραχή γύρω από την οδό" (Πράξεις 19:23). Ένας αργυροχρυσοχόος ονόματι Δημήτριος συγκάλεσε συνάντηση της συντεχνίας του και είπε: "Ξέρετε, φίλοι μου, ότι έχουμε καλό εισόδημα από αυτή τη δουλειά [πουλάμε ιερά της Αρτέμιδος]. Και βλέπετε και ακούτε πώς αυτός ο Παύλος έχει πείσει και έχει παραπλανήσει μεγάλο αριθμό ανθρώπων εδώ στην Έφεσο και σχεδόν σε ολόκληρη την επαρχία της Ασίας. Λέει ότι οι θεοί που φτιάχτηκαν από ανθρώπινα χέρια δεν είναι καθόλου θεοί. Υπάρχει κίνδυνος όχι μόνο το εμπόριο μας να χάσει το καλό του όνομα, αλλά και ο ναός της μεγάλης θεάς Αρτέμιδος να απαξιωθεί- και η ίδια η θεά, που λατρεύεται σε όλη την επαρχία της Ασίας και σε όλο τον κόσμο, να στερηθεί το θεϊκό της μεγαλείο" (στίχοι 25-27). Στην ομιλία του, ο Δημήτριος έδωσε λόγια για το "μεγαλείο" της Αρτέμιδος, αλλά το πραγματικό του κίνητρο ήταν προφανές - έχανε τις δουλειές του, καθώς οι άνθρωποι σταματούσαν να αγοράζουν τα ειδωλολατρικά μπιχλιμπίδια του.
Ο Δημήτριος και οι συνάδελφοί του τεχνίτες ξεσήκωσαν την πόλη σε ταραχή, φωνάζοντας: "Μεγάλη είναι η Άρτεμις των Εφεσίων!". (Πράξεις 19:28). Οδήγησαν έναν όχλο για να βρουν τον Παύλο και, αφού δεν τον βρήκαν, άρπαξαν δύο από τους συνταξιδιώτες του Παύλου και τους έσυραν στο θέατρο. Εκεί ο όχλος συνέχισε να φωνάζει τον έπαινο της Αρτέμιδος για περίπου δύο ώρες (στίχος 34). Ησύχασαν μόνο όταν ο υπάλληλος της πόλης απέκτησε ακρόαση και υπενθύμισε στον όχλο ότι παραβίαζαν τον ρωμαϊκό νόμο διαταράσσοντας την ειρήνη (στίχος 40).
Σύντομα ο Παύλος έφυγε από την Έφεσο για να συνεχίσει το τρίτο ιεραποστολικό του ταξίδι. Αλλά μια εκκλησία είχε ιδρυθεί. Στο κέντρο της λατρείας της Αρτέμιδος, σε μια πόλη γνωστή για τον παγανισμό, την ανηθικότητα και την απληστία, το φως του Ιησού Χριστού έλαμψε έντονα. Παρά τους εκφοβισμούς του εχθρού, η εκκλησία ευημερούσε.
English
Ποια είναι η Άρτεμις που αναφέρεται στη Βίβλο;
