Ερώτηση
Τι λέει η Αγία Γραφή αναφορικά με την τήρηση όρκων / υποσχέσεων;
Απάντηση
Υπάρχουν περίπου τριάντα βιβλικές αναφορές σε όρκους, από τους οποίους οι περισσότερες βρίσκονται στην Παλαιά Διαθήκη. Τα βιβλία Λευιτικό και Αριθμοί περιέχουν αρκετές αναφορές στο ζήτημα των όρκων, σε σχέση με προσφορές και θυσίες. Η αθέτηση των όρκων, και ιδιαιτέρως των όρκων προς τον Θεό, επέφερε άσχημες συνέπειες στη ζωή των Ισραηλιτών.
Η ιστορία του Ιεφθάε απεικονίζει την ανοησία του να δίνει κάποιος όρκο χωρίς να συνειδητοποιεί τις συνέπειες της αθέτησής του. Πριν να οδηγήσει τους Ισραηλίτες σε μάχη εναντίον των Αμμωνιτών, ο Ιεφθάε –που αναφέρεται ως ισχυρός άνδρας- έδωσε βιαστικά έναν όρκο, ότι θα πρόσφερε στον Κύριο ό,τι θα έβγαινε πρώτο από την πόρτα του σπιτιού του να τον συναντήσει, αν εκείνος επέστρεφε νικητής από τη μάχη. Όταν ο Κύριος τού χάρισε τη νίκη, η κόρη του ήταν αυτή που βγήκε πρώτη να τον συναντήσει. Ο Ιεφθάε θυμήθηκε τον όρκο του και την πρόσφερε (θυσίασε) στον Κύριο (Κριτές 11:29-40). Το κατά πόσον έπρεπε να τηρήσει τον όρκο του ο Ιεφθάε, είναι θέμα ενός άλλου άρθρου. Η αφήγηση αυτή μας δείχνει την ανοησία των απερίσκεπτων όρκων.
Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που ο Χριστός έδωσε μια καινούρια εντολή αναφορικά με τους όρκους. «Πάλι ακούσατε ότι ειπώθηκε στους αρχαίους: Μη γίνεις επίορκος, αλλά εκπλήρωσε τους όρκους σου προς τον Κύριο. Εγώ, όμως, σας λέω να μην ορκιστείτε καθόλου· ούτε στον ουρανό, επειδή είναι θρόνος του Θεού· ούτε στη γη, επειδή είναι υποπόδιο των ποδιών του· ούτε στα Ιεροσόλυμα, επειδή είναι πόλη του μεγάλου βασιλιά· ούτε στο κεφάλι σου να ορκιστείς, επειδή δεν μπορείς να κάνεις μια τρίχα άσπρη ή μαύρη. Αλλά, ο λόγος σας ας είναι: Ναι, ναι. Όχι, όχι· μάλιστα, το περισσότερο απ' αυτά, είναι από τον πονηρό.» (Ματθαίος 5:33-37).
Η αρχή εδώ είναι καθαρή για τους χριστιανούς: μην ορκίζεστε, ούτε στον Κύριο ούτε σε κάποιον άνθρωπο. Πρώτον, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν θα καταφέρουμε να τηρήσουμε τους όρκους μας. Το γεγονός ότι είμαστε επιρρεπείς σε σφάλματα κρίσης –κι αυτό αποτελεί μέρος της αμαρτωλής φύσης μας- σημαίνει ότι ενδέχεται να δώσουμε όρκους φερόμενοι ανόητα ή λόγω ανωριμότητας. Ακόμη, δεν γνωρίζουμε τι θα φέρει το μέλλον – μόνον ο Θεός γνωρίζει. Δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί αύριο (Ιακώβου 4:14), έτσι είναι ανόητο να ορκιστούμε πως θα κάνουμε ή δεν θα κάνουμε κάτι. Ο Θεός είναι Εκείνος που ελέγχει το κάθε τι και όχι εμείς «και ξέρουμε ότι όλα συνεργούν προς το αγαθό σ' αυτούς που αγαπούν τον Θεό, τους προσκαλεσμένους σύμφωνα με τον προορισμό του» (Ρωμαίους 8:28). Γνωρίζοντας αυτό, μπορούμε ν' αντιληφθούμε ότι δεν χρειάζεται να δίνουμε όρκους κι ότι δείχνει έλλειψη πίστης στον Θεό. Τελικά ο Χριστός μας λέει πως αρκεί ο λόγος μας χωρίς όρκους. Όταν λέμε «ναι» ή «όχι» θα πρέπει αυτό και να εννοούμε. Η πρόσθεση όρκων στα λόγια μας, μάς εκθέτει στην επιρροή του Διαβόλου, του οποίου η επιθυμία είναι να μας παγιδέψει και να μας οδηγήσει στο σημείο να συμβιβάσουμε τη χριστιανική μας μαρτυρία.
Αν έχουμε φερθεί ανόητα, δίνοντας κάποιον όρκο κι έχουμε αντιληφθεί πως δεν μπορούμε ή δεν πρέπει να τον εκπληρώσουμε, θα πρέπει να το ομολογήσουμε ενώπιον του Θεού, γνωρίζοντας ότι «ο Θεός είναι πιστός και δίκαιος ώστε να συγχωρήσει σε μας τις αμαρτίες, και να μας καθαρίσει από κάθε αδικία». Ένας ανεκπλήρωτος όρκος, όσο σοβαρό κι αν είναι, δεν συνιστά μια ασυγχώρητη αμαρτία, αν τον φέρουμε με εξομολόγηση στον Θεό. Ο Θεός δεν θα μας κρατήσει δεμένους σε όρκους που δώσαμε αλόγιστα, αλλά προσδοκά να εμπιστευθούμε τον Χριστό και να απέχουμε στο μέλλον από παρόμοιες ενέργειες.
English
Τι λέει η Αγία Γραφή αναφορικά με την τήρηση όρκων / υποσχέσεων;