Γιατί η σωτηρία δια των έργων είναι η κρατούσα άποψη;

Η απλή απάντηση είναι πως η σωτηρία δια των έργων φαίνεται σωστή στ' ανθρώπινα μάτια. Μια από τις βασικές επιθυμίες του ανθρώπου είναι ο έλεγχος του δικού του προορισμού, και σ' αυτό περιλαμβάνεται ο αιώνιος προορισμός του. Η σωτηρία δια των έργων απευθύνεται στην ανθρώπινη υπερηφάνεια και την επιθυμία του να κρατάει τον έλεγχο. Η σωτηρία δια των έργων ταιριάζει πολύ περισσότερο με αυτήν την επιθυμία παρά με την ιδέα της σωτηρίας που πραγματοποιείται δια της πίστης μόνο. Ο άνθρωπος, ακόμη, διαθέτει μια έμφυτη αίσθηση δικαιοσύνης. Ακόμη και ο πλέον φλογερός αθεϊστής πιστεύει σε κάποιο τύπο δικαιοσύνης και διαθέτει την αίσθηση του δικαίου και του αδίκου, έστω και αν δεν έχει ηθική βάση για να κάνει τέτοιες κρίσεις. Η έμφυτη αίσθηση που έχουμε για το καλό και το κακό απαιτεί πως προκειμένου να σωθούμε, τα «καλά έργα» μας θα πρέπει να ξεπερνούν τα «κακά έργα» μας. Είναι, συνεπώς, φυσικό πως όταν ο άνθρωπος δημιουργεί μια θρησκεία, αυτή θα περιλαμβάνει κάποια μορφή σωτηρίας δια των έργων.

Καθώς λοιπόν η σωτηρία δια των έργων απευθύνεται στην αμαρτωλή φύση του ανθρώπου, καθίσταται η βάση κάθε, σχεδόν, θρησκείας πλην του βιβλικού χριστιανισμού. Το Παροιμίες 14:12 μας λέει ότι «Υπάρχει ένας δρόμος που φαίνεται στον άνθρωπο σωστός, αλλά τα τέλη του φέρνουν σε θάνατο.» Η σωτηρία δια των έργων φαίνεται σωστή στους ανθρώπους, κι αυτός είναι ο λόγος που κυριαρχεί ως άποψη. Κι είναι εδώ που ο βιβλικός χριστιανισμός είναι τόσο διαφορετικός από όλες τις άλλες θρησκείες –είναι η μόνη θρησκεία που διδάσκει πως η σωτηρία αποτελεί δώρο που χαρίζει ο Θεός και δεν αποκτιέται δια των έργων. «Επειδή κατά χάρη είστε σωσμένοι, διαμέσου της πίστης· κι αυτό δεν είναι από σας· είναι δώρο του Θεού· όχι από έργα, ώστε να μη καυχηθεί κάποιος.» (Εφεσίους 2:8-9).

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η δια των έργων σωτηρία κυριαρχεί ως άποψη είναι ότι ο φυσικός ή μη αναγεννημένος άνθρωπος δεν κατανοεί πλήρως το μέγεθος της αμαρτωλότητας του αλλά και της αγιότητας του Θεού. «Η καρδιά του ανθρώπου είναι απατηλή περισσότερο απ' όλα και υπερβολικά διεφθαρμένη» (Ιερεμίας 17:9), και ο Θεός είναι άπειρα άγιος (Ησαΐας 6:3). Η απατηλότητα της καρδιάς είναι αυτή ακριβώς που επηρεάζει την αντίληψη της έκτασης αυτής της απάτης και είναι αυτή που μας εμποδίζει από του να δούμε την πραγματική μας κατάσταση ενώπιον του Θεού, Του οποίου την αγιότητα επίσης αδυνατούμε να κατανοήσουμε πλήρως. Αλλά παραμένει αλήθεια πως η αμαρτωλότητα μας και η αγιότητα του Θεού συνδυάζονται με τρόπο που καθιστούν τις καλές μας προσπάθειες σαν ένα «ρυπαρό ιμάτιο» ενώπιον του αγίου Θεού (Ησαΐας 64:6, σύγκρ. 6:1–5).

Η σκέψη πως τα καλά έργα του ανθρώπου μπορούν να εξισορροπήσουν τ' αμαρτωλά του έργα, είναι πλήρως αντιβιβλική ιδέα. Και όχι μόνον αυτό, αλλά η Αγία Γραφή διδάσκει επίσης πως το πρότυπο του Θεού δεν είναι κάτι λιγότερο από το 100 τοις εκατό της τελειότητας. Αν σκοντάψουμε στη τήρηση έστω και ενός μέρους του δίκαιου Νόμου του Θεού, είμαστε ένοχοι ωσάν να τον παραβήκαμε όλο (Ιακώβου 2:10). Δεν υπάρχει, συνεπώς, τρόπος σωτηρίας αν αυτή εξαρτιόταν πραγματικά από τα έργα μας.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η ιδέα της σωτηρίας δια των έργων μπορεί να παρεισφρήσει στις εκκλησιαστικές αποχρώσεις που ισχυρίζονται ότι είναι χριστιανικές ή ομολογούν ότι πιστεύουν στην Αγία Γραφή, είναι η παρανόηση που έχουν για περικοπές όπως η Ιακώβου 2:24: «Βλέπετε, λοιπόν, ότι από έργα δικαιώνεται ο άνθρωπος και όχι μονάχα από πίστη.» Θεωρώντας τα λόγια αυτά μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της περικοπής (Ιακώβου 2:14–26), γίνεται φανερό ότι ο Ιάκωβος δεν λέει πως τα έργα μάς καθιστούν δίκαιους ενώπιον του Θεού· κάνει μάλλον σαφές ότι η αληθινή πίστη εκδηλώνεται δια των καλών έργων. Ο άνθρωπος που ισχυρίζεται ότι είναι χριστιανός αλλά ζει σε ηθελημένη ανυπακοή στον Χριστό έχει μια ψευδή ή «νεκρή» πίστη δεν είναι σωσμένος. Ο Ιάκωβος αντιπαραβάλλει δύο διαφορετικά είδη πίστης –την αληθινή πίστη και την ανώφελη πίστη που είναι νεκρή.

Υπάρχουν, απλά, πάρα πολλά εδάφια που διδάσκουν πως κάποιος δεν σώζεται δια των έργων ώστε να πιστέψει αυτήν την ιδέα ένας χριστιανός. Η περικοπή Τίτον 3:4–5 είναι μια από αυτές τις πολλές: «Όταν, όμως, φανερώθηκε η αγαθότητα και η φιλανθρωπία του Σωτήρα μας Θεού, όχι από έργα δικαιοσύνης που εμείς πράξαμε, αλλά σύμφωνα με το έλεός του μας έσωσε, διαμέσου λουτρού παλιγγενεσίας και ανακαίνισης του Αγίου Πνεύματος.» Τα καλά έργα δεν συμμετέχουν στη σωτηρία αλλά θα χαρακτηρίζουν πάντοτε αυτόν που έχει αναγεννηθεί. Τα καλά έργα δεν αποτελούν την αιτία της σωτηρίας αλλά τη μαρτυρία πως έχει γίνει.

Ενώ η σωτηρία δια των έργων μπορεί να κυριαρχεί ως άποψη, βιβλικώς κρινόμενη δεν είναι ακριβής. Η Αγία Γραφή περιέχει άφθονη μαρτυρία της σωτηρίας δια της χάρης μόνο, μέσω της πίστης μόνο, στον Χριστό μόνο (Εφεσίους 2:8–9).

English

---

Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα

Γιατί η σωτηρία δια των έργων είναι η κρατούσα άποψη;