Ερώτηση
Ο Ιωάννης ο βαπτιστής ήταν ο Ηλίας που μετενσαρκώθηκε;
Απάντηση
Διαβάζουμε στον Ματθαίο 11:7–14, «Ο Ιησούς άρχισε να λέει στα πλήθη για τον Ιωάννη: Τι βγήκατε να δείτε στην έρημο; Καλάμι που σαλεύεται από τον άνεμο; Αλλά, τι βγήκατε να δείτε; Άνθρωπο ντυμένο με πολυτελή ιμάτια; Δέστε, αυτοί που φορούν τα πολυτελή βρίσκονται στα παλάτια των βασιλιάδων. Αλλά, τι βγήκατε να δείτε; Προφήτη; Σας λέω, ναι, και περισσότερο από προφήτη· επειδή, αυτός είναι για τον οποίο είναι γραμμένο: «Δέστε, εγώ αποστέλλω τον αγγελιοφόρο μου πριν από την παρουσία τού προσώπου σου, ο οποίος θα προπαρασκευάσει τον δρόμο σου μπροστά από σένα». Σας διαβεβαιώνω, ανάμεσα σ' εκείνους που γεννήθηκαν από γυναίκες δεν σηκώθηκε μεγαλύτερος από τον Βαπτιστή Ιωάννη· όμως, ο μικρότερος στη βασιλεία των ουρανών είναι μεγαλύτερος απ' αυτόν. Και από τις ημέρες του Βαπτιστή Ιωάννη μέχρι αυτή τη στιγμή, η βασιλεία των ουρανών βιάζεται, και οι βιαστές την αρπάζουν. Επειδή, όλοι οι προφήτες και ο νόμος προφήτευσαν μέχρι τον Ιωάννη. Και αν θέλετε να το δεχθείτε, αυτός είναι ο Ηλίας, που επρόκειτο να 'ρθει.» Εδώ ο Χριστός αναφέρει τα λόγια του Μαλαχία 3:1, όπου ο αγγελιαφόρος εμφανίζεται ως ένα προφητικό πρόσωπο που πρόκειται να εμφανιστεί. Σύμφωνα με το Μαλαχίας 4:5, αυτός ο αγγελιαφόρος είναι «ο προφήτης Ηλίας», τον οποίον ο Χριστός ταυτίζει με τον Ιωάννη τον βαπτιστή. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιωάννης ο βαπτιστής ήταν ο Ηλίας μετενσαρκωμένος; Βεβαίως όχι.
Πρώτον, οι αρχικοί ακροατές του Χριστού (και οι αρχικοί αναγνώστες του Ματθαίου) δεν θα είχαν ποτέ υποθέσει πως τα λόγια του Χριστού αναφέρονταν στη μετενσάρκωση. Εκτός αυτού ο Ηλίας δεν πέθανε· ανελήφθη στον Ουρανό με ανεμοστρόβιλο και άμαξα πυρός (Β΄ Βασιλέων 2:11). Το επιχείρημα περί μετενσάρκωσης (ή ανάστασης) του Ηλία χάνει το νόημα. Το αντίθετο μάλιστα, η προφητεία για τον «ερχομό» του Ηλία θα έπρεπε να εννοείται ως η φυσική επιστροφή του στη γη από τον Ουρανό.
Δεύτερον, η Αγία Γραφή είναι τελείως σαφής πως ο Ιωάννης ο βαπτιστής αποκαλείται «Ηλίας» διότι ήρθε «με το πνεύμα και τη δύναμη του Ηλία» (Λουκάς 1:17), και όχι διότι ήταν κυριολεκτικά ο ίδιος ο Ηλίας. Ο Ιωάννης ο βαπτιστής είναι ο πρόδρομος της Καινής Διαθήκης που δείχνει τον δρόμο της έλευσης του Κυρίου, όπως ο Ηλίας εκπλήρωσε αυτόν τον ρόλο στην Παλαιά Διαθήκη (και ίσως στο μέλλον ξανά – Δες Αποκάλυψη 11)
Τρίτον, ο Ηλίας ο ίδιος εμφανίστηκε μαζί με τον Μωυσή στη μεταμόρφωση του Χριστού, μετά τον θάνατο του Ιωάννη του βαπτιστή. Αυτό δεν θα συνέβαινε αν ο Ηλίας είχε αλλάξει την ταυτότητά του σε αυτήν του Ιωάννη (Ματθαίος 17:11–12).
Τέταρτον, οι περικοπές, Μάρκος 6:14–16 και 8:28 δείχνουν ότι τόσο ο λαός όσο και ο Ηρώδης διαχώριζαν τον Ιωάννη τον βαπτιστή από τον Ηλία.
Τελικά, η απόδειξη ότι ο Ιωάννης ο βαπτιστής δεν ήταν ο Ηλίας μετενσαρκωμένος έρχεται από τον ίδιο τον Ιωάννη. Στο 1ο κεφάλαιο του ευαγγελίου του Ιωάννη, ο Ιωάννης ο βαπτιστής ταυτίζει τον εαυτό του ως τον αγγελιαφόρο του Ησαΐας 40:3 και όχι ως τον Ηλία του Μαλαχία 3:1. Ο Ιωάννης ο βαπτιστής προχωράει ακόμη πιο μακριά, αρνούμενος ακριβώς πως αυτός είναι ο Ηλίας (Ιωάννης 1:19–23).
Ο Ιωάννης πραγματοποίησε για τον Χριστό ό,τι ο Ηλίας έπραξε για τον ερχομό του Κυρίου αλλά δεν ήταν ο Ηλίας μετενσαρκωμένος. Ο Χριστός ταύτισε τον Ιωάννη τον βαπτιστή με τον Ηλία, ενώ ο Ιωάννης ο βαπτιστής απέρριψε αυτήν την ταύτιση. Πώς λοιπόν συμβιβάζουμε αυτές τις δύο διδασκαλίες; Υπάρχει μια φράση-κλειδί στην ταύτιση που κάνει ο Ιησούς για τον Ιωάννη τον βαπτιστή, η οποία δεν πρέπει να παραβλεφθεί. Λέει, «αν θέλετε να το δεχθείτε, αυτός είναι ο Ηλίας». Με άλλα λόγια, η ταύτιση του Ιωάννη του βαπτιστή με τον Ηλία δεν δηλώθηκε κατηγορηματικά έχοντας ως βάση πως η πραγματική του ταυτότητά ήταν αυτή του Ηλία, αλλά την ανταπόκριση του λαού στον ρόλο του. Σ' εκείνους που ήταν πρόθυμοι να πιστέψουν στον Χριστό, ο Ιωάννης ο βαπτιστής λειτούργησε όπως ο Ηλίας, διότι δέχθηκαν τον Χριστό ως Κύριο. Για τους θρησκευτικούς ηγέτες που απέρριψαν τον Χριστό, ο Ιωάννης ο βαπτιστής δεν λειτούργησε παρομοίως του Ηλία.
English
Ο Ιωάννης ο βαπτιστής ήταν ο Ηλίας που μετενσαρκώθηκε;