Ερώτηση
Τι είναι ψευδές δόγμα;
Απάντηση
Δόγμα είναι «ένα σετ ιδεών ή πεποιθήσεων που διδάσκονται ή πιστεύονται ως αληθείς». Το βιβλικό δόγμα αφορά διδασκαλίες που ευθυγραμμίζονται με τον αποκαλυμμένο λόγο τού Θεού, την Αγία Γραφή. Ψευδές δόγμα είναι κάθε ιδέα που προσθέτει, αφαιρεί, αντιφάσκει ή ακυρώνει το δόγμα που περιέχει ο λόγος τού Θεού. Για παράδειγμα, κάθε διδασκαλία σχετική με τον Ιησού που αρνείται την παρθενική Του γέννηση αποτελεί ένα ψευδές δόγμα, διότι αντιφάσκει με την ξεκάθαρη διδασκαλία τών Γραφών (Ματθαίος 1:18).
Νωρίς, από τον πρώτο μ.Χ. αιώνα, ψευδή δόγματα διείσδυσαν στην Εκκλησία και πολλές επιστολές τής Καινής Διαθήκης γράφτηκαν για ν’ αντιμετωπίσουν αυτές τις εκτροπές (Γαλάτας 1:6-9, Κολοσσαείς 2:20-23, Τίτον 1:10-11). Ο Παύλος καθοδηγούσε τον μαθητή του Τιμόθεο να προσέχει από εκείνους που διέσπειραν αιρέσεις και αναστάτωναν το ποίμνιο: «Αν κάποιος διδάσκει διαφορετικές διδασκαλίες, και δεν ακολουθεί τα υγιαίνοντα λόγια τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού, και τη διδασκαλία, αυτήν σύμφωνα με την ευσέβεια, είναι τυφλωμένος από υπερηφάνεια και δεν ξέρει τίποτε…» (Α΄ Τιμόθεον 6:3-4).
Ως ακόλουθοι τού Χριστού δεν έχουμε δικαιολογία να αγνοούμε την θεολογία διότι «ολόκληρη η βουλή τού Θεού» (Πράξεις 20:27) μάς έχει δοθεί – η Αγία Γραφή είναι πλήρης. Καθώς «φροντίζουμε να παραστήσουμε τον εαυτό μας δόκιμο στον Θεό» (Β΄ Τιμόθεον 2:15), γίνεται λιγότερο πιθανό να εξαπατηθούμε από ομιλητές που γοητεύουν και ψευδοπροφήτες. Όταν γνωρίζουμε τον λόγο τού Θεού, «δεν είμαστε πλέον νήπιοι, με το να κυματιζόμαστε και να περιφερόμαστε με κάθε άνεμο τής διδασκαλίας, μέσα στη δολιότητα τών ανθρώπων, μέσα στην πανουργία προς μεθόδευση τής πλάνης» (Εφεσίους 4:14).
Είναι σημαντικό να δείξουμε την διαφορά μεταξύ ψευδών δογμάτων και διαφωνιών που υπάρχουν μεταξύ δογματικών αποχρώσεων. Διαφορετικές εκκλησιαστικές ομάδες έχουν διαφορετική θεώρηση σε δευτερεύοντα ζητήματα. Αυτές οι διαφορές δεν οφείλονται πάντοτε σε ψευδή δόγματα από πλευράς κάποιας ομάδας. Εκκλησιαστικές πρακτικές, διοικητικές αποφάσεις, τρόπος λατρείας, κ.λπ., είναι ζητήματα ανοιχτά προς συζήτηση καθώς δεν αντιμετωπίζονται ευθέως στις Γραφές. Αλλά ακόμη κι εκείνα τα ζητήματα που αντιμετωπίζονται στις Γραφές, αποτελούν αντικείμενο συζήτησης από μαθητές τού Χριστού που είναι εξίσου ειλικρινείς. Διαφορές στον τρόπο ερμηνείας ή εφαρμογής δεν συνιστούν απαραίτητα ψευδή δόγματα, ούτε θα έπρεπε να χωρίζουν το Σώμα τού Χριστού (Α΄ Κορινθίους 1:10).
Ψευδές δόγμα είναι εκείνο που αντιτίθεται σε κάποια θεμελιώδη αλήθεια ή εκείνο που είναι αναγκαίο προς σωτηρία. Ακολούθως δίνονται παραδείγματα ψευδών δογμάτων:
• Η ακύρωση της κόλασης. Η Αγία Γραφή περιγράφει την κόλαση ως έναν πραγματικό τόπο αιωνίων βασάνων, ο προορισμός κάθε μη αναγεννημένης ψυχής (Αποκάλυψη 20:15, Β΄ Θεσσαλονικείς 1:8). Η άρνηση τής κόλασης αντιφάσκει ευθέως τα λόγια τού ίδιου τού Ιησού (Ματθαίος 10:28, 25:46) και συνεπώς αποτελεί ένα ψευδές δόγμα.
• Η ιδέα ότι υπάρχουν «πολλοί δρόμοι προς τον Θεό». Η φιλοσοφία αυτή έχει γίνει δημοφιλής προσφάτως υπό το πρόσχημα τής ανεκτικότητας. Το εσφαλμένο αυτό δόγμα ισχυρίζεται πως καθώς ο Θεός είναι αγάπη, θα δεχθεί κάθε θρησκευόμενη προσπάθεια ενόσω ο ενδιαφερόμενος είναι ειλικρινής. Αυτός ο σχετικισμός έρχεται σε αντίθεση με ολόκληρη την Αγία Γραφή και απαλείφει δραστικά κάθε ανάγκη για τον Γιο τού Θεού που ενσαρκώθηκε και σταυρώθηκε υπέρ ημών (Ιερεμίας 12:17, Ιωάννης 3:15-18). Αντιφάσκει, ακόμη, με τα άμεσα λόγια τού Ιησού, πως Αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς τον Θεό (Ιωάννης 14:6).
• Κάθε διδασκαλία που ορίζει εκ νέου το πρόσωπο τού Ιησού Χριστού. Δόγματα που αρνούνται την θεότητα τού Χριστού, την παρθενική Του γέννηση, την αναμάρτητη φύση Του, τον πραγματικό θάνατό Του ή την σωματική Του ανάσταση είναι ψευδή. Η παρεκκλίνουσα χριστολογία μιας ομάδας εύκολα την ξεχωρίζει ως αίρεση ή λατρεία, που μπορεί μεν να ισχυρίζεται ότι είναι χριστιανική αλλά στην πραγματικότητα διδάσκει ψευδή δόγματα. Ακόμη και πολλές ορθόφρονες δογματικές αποχρώσεις έχουν αρχίσει να γλιστρούν απότομα στην αποστασία δηλώνοντας ότι δεν εμμένουν πλέον στην κυριολεκτική ερμηνεία τών Γραφών ή στην θεότητα τού Χριστού. Η Α΄ Ιωάννου 4:1-3 καθιστά σαφές ότι η άρνηση τής βιβλική χριστολογίας είναι «αντίχριστη». Ο Ιησούς περιέγραψε τους ψευδοδιδασκάλους εντός τής εκκλησίας ως «λύκους με ένδυμα προβάτου» (Ματθαίος 7:15).
• Διδασκαλία που προσθέτει ανθρώπινα θρησκευτικά έργα στο τέλειο έργο τού Χριστού, που έγινε πάνω στον σταυρό, ως απαραίτητα στοιχεία προς σωτηρία. Η διδασκαλία αυτή μπορεί να προσποιείται πως η σωτηρία προσφέρεται δια της πίστης μόνο αλλά επιμένει ότι κάποια θρησκευτική τελετή (όπως το βάπτισμα στο νερό) είναι σωτηριακή. Κάποιες ομάδες προβαίνουν σε θέσπιση νόμων αναφορικά με την κόμμωση, τις επιλογές ένδυσης και τις διατροφικές συνήθειες. Το Ρωμαίους 11:6 προειδοποιεί ενάντια σε προσπάθειες ανάμιξης χάρης και έργων. Η περικοπή Εφεσίους 2:8-9 λέει ότι σωζόμαστε με την χάρη τού Θεού δια της πίστης, και δεν μπορούμε να προσθέσουμε κάτι σ’ αυτήν ή να αφαιρέσουμε κάτι από αυτήν. Στην Γαλάτας 1:6-9 προφέρεται κατάρα σε οιονδήποτε διαστρέφει το ευαγγέλιο τής σωτηρίας δια της χάρης.
• Η διδασκαλία που παρουσιάζει την χάρη ως ελευθερία για αμαρτία. Αυτό το ψευδές δόγμα υπονοεί πως όλα όσα πρέπει να κάνει κάποιος για να δικαιωθεί έναντι τού Θεού είναι να πιστέψει τα γεγονότα αναφορικά με τον Ιησού, να κάνει μια προσευχή κάποια στιγμή, και κατόπιν να συνεχίσει να ελέγχει την ζωή του έχοντας την βεβαιότητα τού Ουρανού τελικά. Ο Παύλος αντιμετώπισε αυτόν τον τρόπο σκέψης στο 6ο κεφάλαιο τής προς Ρωμαίους επιστολής. Το Β΄ Κορινθίους 5:17 διακηρύττει πως εκείνοι που είναι «εν Χριστώ» γίνονται «καινούρια δημιουργήματα». Η μεταμόρφωση αυτή, σε ανταπόκριση της πίστης κάποιου στον Χριστό, αλλάζει την εξωτερική συμπεριφορά. Γνωρίζω και αγαπώ τον Χριστό σημαίνει ότι Τον υπακούω (Λουκάς 6:46).
Ο Σατανάς προκαλεί σύγχυση και διαστρέφει τον λόγο τού Θεού από τον Κήπο τής Εδέμ (Γένεση 3:1-4, Ματθαίος 4:6). Ψευδοδιδάσκαλοι -υπηρέτες τού Σατανά- προσπαθούν να εμφανιστούν ως «υπηρέτες δικαιοσύνης» (Β΄ Κορινθίους 11:15), αλλά θα γίνουν γνωστοί από τους καρπούς τους (Ματθαίος 7:16). Ένας τσαρλατάνος που στηρίζει ψευδή δόγματα θα δείξει σημάδια υπερηφάνειας, πλεονεξίας και ανταρσίας (δες Ιούδα 1:11) και θα προάγει ή εμπλακεί σε σεξουαλική ανηθικότητα (Β΄ Πέτρου 2:14, Αποκάλυψη 2:20).
Είμαστε σοφοί ν’ αναγνωρίσουμε πόσο ευάλωτοι είμαστε στην αίρεση και συνηθίζουμε να κάνουμε αυτό που οι Βεροιείς έκαναν στις Πράξεις 17:11: «Αυτοί … εξετάζοντας καθημερινά τις γραφές, αν έτσι έχουν αυτά (που άκουσαν από τον Παύλο)». Όταν θέσουμε σκοπό μας ν’ ακολουθούμε την οδηγία τής πρώτης Εκκλησίας, θα πάμε μπροστά αποφεύγοντας τις παγίδες τών ψευδών δογμάτων. Διαβάζουμε στις Πράξεις 2:42, «Και έμεναν σταθερά στη διδασκαλία τών αποστόλων, και στην κοινωνία, και στην κοπή τού άρτου και στις προσευχές». Μια τέτοια αφοσίωση θα μας προστατέψει και θα διασφαλίσει ότι βρισκόμαστε στον δρόμο που μας έθεσε ο Ιησούς.
English
Τι είναι ψευδές δόγμα;
