Ερώτηση
Αποδομισμός – αποτελεί έναν έγκυρο τρόπο ερμηνείας της Αγίας Γραφής;
Απάντηση
Ο αποδομισμός είναι βασικά μια θεωρία κριτικής των κειμένων ή μια ερμηνεία που αρνείται πως υπάρχει μια ορθή σημασία ή ερμηνεία μιας περικοπής ή ενός κειμένου. Στην καρδιά της θεωρίας του αποδομισμού βρίσκονται δύο κύριες ιδέες. Πρώτη είναι η ιδέα πως καμία περικοπή ή κείμενο δεν μπορεί να εκφράζει ένα μοναδικό, αξιόπιστο, συνεπές και συναφές μήνυμα στον κάθε αναγνώστη ή ακροατή του. Η δεύτερη είναι ότι ο συγγραφέας που έγραψε το κείμενο είναι λιγότερο υπεύθυνος για το περιεχόμενο του από ό,τι είναι οι απρόσωπες δυνάμεις της κουλτούρας, όπως η γλώσσα και οι ασυνείδητες ιδεολογίες της. Συνεπώς, οι πολύ βασικές αρχές του αποδομισμού βρίσκονται σε καθαρή σύγκρουση με τη σαφή διδασκαλία της Αγίας Γραφής ότι υπάρχει απόλυτη αλήθεια και ότι μπορούμε πραγματικά να την γνωρίσουμε (Δευτερονόμιο 32:4· Ησαΐας 65:16· Ιωάννης 1:17-18, 14:6, 15:26-27· Γαλάτας 2:5).
Η προσέγγιση του αποδομισμού στην ερμηνεία της Γραφής προέρχεται από τον μεταμοντερνισμό και αποτελεί συνεπώς, απλώς μια ακόμη άρνηση της ύπαρξης απόλυτης αλήθειας, η οποία αποτελεί μια από τις πλέον σοβαρές λογικές πλάνες που κάποιος μπορεί να έχει. Η άρνηση της απόλυτης αλήθειας αποτελεί λογικό σφάλμα, αυτό-αναιρούμενη πρόταση. Κανένας δεν μπορεί λογικά ν' αρνηθεί την ύπαρξη απόλυτης αλήθειας διότι για να το πράξει κάποιος αναγκάζεται να δηλώσει το απόλυτο –το οποίο, καθώς έχει πει, δεν υπάρχει. Όταν κάποιος ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε απόλυτη αλήθεια, ρώτησέ τον, «είσαι απόλυτα σίγουρος γι' αυτό;». Αν απαντήσει, «ναι», τότε έχει κάνει μια δήλωση που είναι αντιφατική προς το αρχικό του δεδομένο.
Όπως άλλες φιλοσοφίες που προέρχονται από τον μεταμοντερνισμό, ο αποδομισμός γιορτάζει την ανθρώπινη αυτονομία και ορίζει την αλήθεια δια της ανθρώπινης λογικής. Σύμφωνα, όμως, με τον μεταμοντέρνο σκεπτόμενο, όλη η αλήθεια είναι σχετική και δεν υπάρχει αυτό που λέμε απόλυτη αλήθεια. Στην καρδιά του μεταμοντερνισμού και της σκέψης του αποδομισμού βρίσκεται η υπερηφάνεια. Ο αποδομητής σκέπτεται ότι μπορεί ν' ανακαλύψει ένα προσωπικό ή κοινωνικό κίνητρο πίσω από αυτό που λέει η Γραφή και συνεπώς μπορεί να προσδιορίσει τι «πραγματικά λέει». Το αποτέλεσμα είναι μια υποκειμενική ερμηνεία της υπό εξέταση περικοπής. Αντί να δεχθεί αυτό που πραγματικά λέει η Γραφή, ο αποδομητής είναι αρκετά αλαζόνας να σκεφτεί ότι μπορεί αυτός να καθορίσει το κίνητρο που υπάρχει πίσω από το γραμμένο και να παρουσιαστεί με την «πραγματική» ή «κρυμμένη» σημασία του κειμένου. Αν όμως επρόκειτο κάποιος να οδηγήσει τον αποδομισμό στο λογικό του συμπέρασμα, τότε τα ευρήματα του αποδομισμού θα έπρεπε καθ' εαυτά ν' αποδομηθούν για να προσδιορίσουμε τι «πραγματικά» ο αποδομητής είπε. Η ατελείωτη κυκλική λογική αυτό-αναιρείται. Όταν κάποιος σκέπτεται πόσο θεμελιωδώς ελαττωματικός είναι αυτός ο τρόπος σκέψης, θυμάται το Α΄ Κορινθίους 3:19, «Επειδή, η σοφία τούτου του κόσμου είναι μωρία μπροστά στον Θεό. Δεδομένου ότι είναι γραμμένο: «Αυτός που συλλαμβάνει τους σοφούς μέσα στην πανουργία τους.»
Ο αποδομητής δεν μελετάει την Αγία Γραφή για να βρει τη σημασία που είχε κατά νου ο συγγραφέας αλλά για να προσπαθήσει να διακρίνει τα πολιτισμικά και κοινωνικά κίνητρα που κρύβονται πίσω από το γραμμένο. Ο αποδομητής περιορίζεται στην ερμηνεία που δίνει σε μια περικοπή από τη δική του, μόνο, φαντασία. Για τον αποδομητή δεν υπάρχει ορθή ή εσφαλμένη ερμηνεία και η σημασία του κειμένου γίνεται αυτό που ο αναγνώστης θέλει να είναι. Θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί τι θα συνέβαινε αν τα νομικά έγγραφα, όπως διαθήκες και τίτλοι ιδιοκτησίας διαβάζονταν κατ' αυτόν τον τρόπο. Η προσέγγιση αυτή στις Γραφές αποτυγχάνει ν' αναγνωρίσει τη θεμελιώδη αλήθεια ότι η Γραφή είναι ο αντικειμενικός λόγος προς το ανθρώπινο γένος και ότι η σημασία των περικοπών καθορίζεται από τον Θεό.
Αντί να ξοδεύουμε χρόνο συζητώντας τον αποδομισμό ή άλλες μεταμοντέρνες θεωρίες, θα πρέπει να συγκεντρωθούμε στην εξύψωση του Χριστού και στην έμφαση της επάρκειας και εξουσίας των Γραφών. Στην Ρωμαίους 1:21-22 συνοψίζεται η σκέψη των περισσοτέρων μεταμοντέρνων που κρατούν τέτοιες θεωρίες όπως ο αποδομισμός: «Επειδή, ενώ γνώρισαν τον Θεό, δεν τον δόξασαν ως Θεό ούτε τον ευχαρίστησαν αλλά μέσα στους μάταιους συλλογισμούς τους αναζήτησαν μάταια πράγματα, και σκοτίστηκε η ασύνετη καρδιά τους. Ενώ έλεγαν ότι είναι σοφοί, έγιναν μωροί.»
English
Αποδομισμός – αποτελεί έναν έγκυρο τρόπο ερμηνείας της Αγίας Γραφής;
