Ερώτηση
Τι λέει η Αγία Γραφή για τη μορφή διακυβέρνησης της Εκκλησίας;
Απάντηση
Ο Κύριος ήταν πολύ σαφής στο Λόγο Του σχετικά με το πως επιθυμεί η Εκκλησία Του στη γη να είναι οργανωμένη και να διοικείται. Κατ΄ αρχάς, ο Χριστός είναι η κεφαλή της Εκκλησίας και έχει την απόλυτη εξουσία επάνω της (Προς Εφεσίους 1:22, 4:15, Προς Κολοσσαείς 1:18). Δεύτερον, η τοπική εκκλησία πρέπει να είναι αυτόνομη, ελεύθερη από οποιαδήποτε εξωτερική αρχή ή έλεγχο, με το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης και της ελευθερίας από την παρέμβαση οποιασδήποτε ιεραρχίας ατόμων ή οργανώσεων (Προς Τίτο 1:5). Τρίτον, η Εκκλησία θα πρέπει να διοικείται από μια πνευματική ηγεσία που αποτελείται κυρίως από πρεσβύτερους και διακόνους.
Οι «Πρεσβύτεροι» ήταν ένα ηγετικό σώμα μεταξύ των Ισραηλιτών από την εποχή του Μωυσή. Τους βρίσκουμε να λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις (Β΄ Σαμουήλ 5:3, 17:4,15), να συμβουλεύουν τον Βασιλιά στη μετέπειτα ιστορία (Α΄ Βασιλέων 20:7) και να εκπροσωπούν τον λαό σχετικά με πνευματικά θέματα (Έξοδος 7:17, 24:1,9, Αριθμοί 11:16, 24-25). Η πρώτη Ελληνική μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης, η μετάφραση των Εβδομήκοντα, χρησιμοποίησε την λέξη πρεσβύτερος. Αυτή η ίδια λέξη χρησιμοποιείται επίσης στη Καινή Διαθήκη.
Η Καινή Διαθήκη αναφέρει αρκετές φορές πρεσβύτερους που υπηρέτησαν με ηγετικό ρόλο την Εκκλησία (Πράξεις 14:23, 15:2, 20:17, Προς Τίτο 1:5, Ιακώβου 5:14) και προφανώς κάθε εκκλησία είχε περισσότερους από έναν, καθώς η λέξη βρίσκεται συνήθως στον πληθυντικό αριθμό. Οι μόνες εξαιρέσεις αφορούν περιπτώσεις που ένας πρεσβύτερος έχει ξεχωρίσει για κάποιο λόγο (Α΄ Τιμόθεον 5:1, 19). Στην εκκλησία της Ιερουσαλήμ, οι πρεσβύτεροι ήταν ηγετικά μέλη μαζί με τους απόστολους (Πράξεις 15:2, 16:4).
Φαίνεται ότι η θέση του πρεσβύτερου ήταν ίση με τη θέση του Επισκόπου, που μεταφράζεται ως «επιτηρητής» ή «μητροπολίτης» (Πράξεις 11:30, Α΄ Τιμόθεον 5:17). Ο όρος «πρεσβύτερος» μπορεί να αναφέρεται στην αξιοπρέπεια του αξιώματος, ενώ ο όρος «επίσκοπος» αναφέρεται στην εξουσία και τις υποχρεώσεις του (Α΄ Πέτρου 2:25, 5:1-4). Στην προς Φιλιππησίους 1:1, ο Παύλος χαιρετά τους επισκόπους και τους διακόνους αλλά δεν αναφέρει τους πρεσβύτερους, προφανώς επειδή οι πρεσβύτεροι είναι οι ίδιοι με τους επισκόπους. Ομοίως, στην Α΄ Τιμόθεον 3:2, 8 δίνει τα προσόντα των επισκόπων και των διακόνων αλλά όχι των πρεσβυτέρων. Η προς Τίτο 1:5-7 φαίνεται επίσης να συνδέει αυτούς τους δύο όρους μαζί.
Η θέση του «διακόνου», που σημαίνει «μέσα από το χώμα», ήταν αυτή του βοηθού στην ηγεσία της εκκλησίας. Οι διάκονοι είναι ξεχωριστοί από τους πρεσβύτερους, ενώ έχουν προσόντα που είναι από πολλές απόψεις παρόμοια με εκείνα των πρεσβυτέρων (Α΄ Τιμόθεον 3:8-13). Οι διάκονοι βοηθούν την εκκλησία σε ότι χρειάζεται, όπως καταγράφεται στις Πράξεις κεφάλαιο 6.
Όσον αφορά τη λέξη ποιμένας σε σχέση με την ηγεσία μιας εκκλησίας, αναφέρεται μόνο μια φορά στη Καινή Διαθήκη στην Προς Εφεσίους 4:11: «Κι αυτός έδωσε άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτες, άλλους δε ευαγγελιστές, άλλους δε ποιμένες και δασκάλους.» Οι δύο όροι «ποιμένες» και «δάσκαλοι» σχετίζονται περισσότερο μεταξύ τους καθώς αναφέρονται ως μια θέση, ποιμένας- διδάσκαλος. Είναι πιθανό ο ποιμένας – δάσκαλος να ήταν ο πνευματικός ηγέτης μιας συγκεκριμένης τοπικής εκκλησίας.
Φαίνεται από τα παραπάνω αποσπάσματα ότι υπήρχε πάντα ένα πλήθος πρεσβυτέρων, αλλά αυτό δεν αναιρεί ο Θεός να δίνει σε συγκεκριμένους πρεσβύτερους το χάρισμα της διδαχής ενώ να δίνει σε άλλους το χάρισμα της διοίκησης, προσευχής κ.α. ( Προς Ρωμαίους 12:3-8, Προς Εφεσίους 4:11). Ούτε αναιρεί το θέλημα του Θεού να τους καλέσει να υπηρετήσουν σε μια διακονία που θα χρησιμοποιήσουν αυτά τα χαρίσματα (Πράξεις 13:1). Έτσι ένας πρεσβύτερος μπορεί να ξεχωρίσει ως «ποιμένας», κάποιος άλλος μπορεί να επισκέπτεται τα μέλη της εκκλησίας επειδή έχει το χάρισμα της συμπόνιας ενώ κάποιος άλλος μπορεί να «διοικεί» με την έννοια του χειρισμού των οργανωτικών λεπτομερειών. Πολλές εκκλησίες που έχουν έναν ποιμένα και ένα διάκονο εκτελούν τα καθήκοντα πολλών πρεσβυτέρων, μοιράζοντας το βάρος του έργου μιας διακονίας, δουλεύοντας μαζί για τη λήψη κάποιων αποφάσεων. Στην Αγία Γραφή υπήρχε επίσης συμμετοχή μελών της εκκλησίας στη λήψη αποφάσεων. Έτσι ένας «δικτάτορας» ηγέτης που παίρνει τις αποφάσεις (είτε ονομάζεται πρεσβύτερος είτε ποιμένας) είναι μη πνευματικός (Πράξεις 1:23, 26, 6:3,5, 15:22,30, Β΄ Κορινθίους 8:19). Το ίδιο είναι επίσης, μια εκκλησία που διοικείται από τα μέλη της και δεν δίνει σημασία στους πρεσβύτερους της.
Περιληπτικά, η Αγία Γραφή διδάσκει μια ηγεσία που αποτελείται από ένα πλήθος πρεσβυτέρων (επίσκοποι) μαζί με μια ομάδα διακόνων που υπηρετούν την εκκλησία. Αλλά δεν είναι σε αντίθεση να υπάρχει σ΄ αυτό το πλήθος πρεσβυτέρων ένας που να υπηρετεί με αυξημένο «ποιμενικό» ρόλο. Ο Θεός καλεί κάποιους ως «ποιμένες / δασκάλους» (όπως καλεί κάποιους ως ιεραπόστολους στις Πράξεις 13) και τους χαρίζει στην εκκλησία (Εφεσίους 4:11). Έτσι μια εκκλησία μπορεί να έχει πολλούς πρεσβύτερους αλλά δεν καλούνται όλοι να υπηρετήσουν με ποιμενικό ρόλο. Αλλά ως ένας από τους πρεσβύτερους, ο ποιμένας δεν έχει περισσότερη εξουσία στη λήψη αποφάσεων από τον οποιοδήποτε άλλο πρεσβύτερο.
English
Τι λέει η Αγία Γραφή για τη μορφή διακυβέρνησης της Εκκλησίας;
