Ερώτηση
Πώς πρέπει να δει τον σοσιαλισμό ένας χριστιανός;
Απάντηση
Οι περισσότεροι φιλόσοφοι μέσα στους αιώνες έχουν πιστέψει πως η Ιστορία διαμορφώνεται με ιδέες, με την επιδίωξη της αλήθειας ή της ανθρώπινης λογικής. Υπάρχει όμως ένας φημισμένος φιλόσοφος που υποστήριξε πως ο καθοριστικός παράγοντας πίσω από όλη την ανθρώπινη Ιστορία είναι τα οικονομικά. Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε από Γερμανοεβραίους γονείς το 1818 και έλαβε το διδακτορικό του στην ηλικία των 23. Ξεκίνησε τότε την αποστολή ν' αποδείξει ότι η ανθρώπινη ταυτότητα είναι δεμένη με την εργασία του προσώπου και ότι τα οικονομικά συστήματα ελέγχουν πλήρως τον άνθρωπο. Επιχειρηματολογώντας ότι το ανθρώπινο γένος επιβιώνει με την εργασία του, ο Μαρξ πίστεψε ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες δημιουργούνται από τον καταμερισμό της εργασίας.
Ο Μαρξ σπούδασε Ιστορία και συμπέρανε ότι η κοινωνία για αιώνες βασιζόταν στη γεωργία. Η Βιομηχανική Επανάσταση το άλλαξε αυτό, στο μυαλό του Μαρξ, διότι εκείνοι που ελεύθερα εργάζονταν για τον εαυτό τους ήσαν τώρα αναγκασμένοι από την οικονομία να εργάζονται στα εργοστάσια. Ο Μαρξ αισθάνθηκε ότι αυτό τους στερούσε την αξιοπρέπεια και την ταυτότητά τους, διότι η εργασία τους καθόριζε το ποιοι ήταν, και τώρα είχαν περιοριστεί σε απλούς σκλάβους που ελέγχονταν από ένα δυνατό αφεντικό. Αυτή η αντίληψη σήμαινε ότι η οικονομία του καπιταλισμού ήταν ο φυσικός εχθρός του Μαρξ.
Ο Μαρξ υπέθεσε ότι ο καπιταλισμός έδινε έμφαση στην ιδιωτική περιουσία και συνεπώς η ιδιοκτησία περιοριζόταν σε λίγους προνομιούχους. Στο μυαλό του Μαρξ αναδύθηκαν δύο ξεχωριστές «κοινωνίες»: οι ιδιοκτήτες ή η αστική τάξη και η εργατική τάξη ή το προλεταριάτο. Σύμφωνα με τον Μαρξ, η αστική τάξη χρησιμοποιεί κι εκμεταλλεύεται το προλεταριάτο με αποτέλεσμα το κέρδος του ενός να γίνεται η ζημιά του άλλου. Ακόμη, ο Μαρξ πίστευε ότι οι ιδιοκτήτες επηρεάζουν τους νομοθέτες για να διασφαλίσουν ότι τα δικά τους συμφέροντά τους υπερασπίζονται με αποτέλεσμα την απώλεια της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των εργατών. Τέλος, ο Μαρξ αισθάνθηκε ότι «η θρησκεία είναι το όπιο των μαζών» που οι πλούσιοι χρησιμοποιούν για να χειραγωγήσουν την εργατική τάξη· δίνουν στο προλεταριάτο την υπόσχεση των ανταμοιβών στον Ουρανό κάποια μέρα, αν συνεχίσουν να εργάζονται επιμελώς όπου ο Θεός τους έχει τοποθετήσει (κατώτερος από την αστική τάξη).
Ο Μαρξ οραματίστηκε τη γήινη ουτοπία, όπου οι άνθρωποι συλλογικά κατέχουν τα πάντα και όλοι εργάζονται για το κοινό καλό του ανθρώπινου γένους. Ο σκοπός του Μαρξ ήταν να τερματίσει την ιδιοκτησία της ιδιωτικής περιουσίας μέσω της κρατικής ιδιοκτησίας όλων των μέσων οικονομικής παραγωγής. Άπαξ και η ιδιωτική περιουσία καταργήθηκε, ο Μαρξ νόμισε πως θ' αποκαθίστατο η ταυτότητα του προσώπου και ο τοίχος που καθ' υπόθεση είχε εγείρει ο καπιταλισμός μεταξύ των ιδιοκτητών και της εργατικής τάξης θα γκρεμιζόταν. Όλοι θα εκτιμούσαν όλους και θα εργάζονταν μαζί για έναν κοινό σκοπό.
Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα λάθη στον τρόπο σκέψης του Μαρξ. Πρώτον, η υπόθεση ότι το κέρδος του ενός προκύπτει σε βάρος του άλλου, είναι μύθος· η δομή του καπιταλισμού αφήνει αρκετό χώρο σε όλους ν' ανεβάσουν το επίπεδο ζωής των μέσω της καινοτομίας και του συναγωνισμού. Είναι τέλεια εφικτό για πολλαπλές ομάδες να συναγωνίζονται και να πετυχαίνουν σε μια αγορά καταναλωτών που θέλουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που διαθέτουν.
Δεύτερον, ο Μαρξ έσφαλλε στην πεποίθησή του ότι η αξία ενός προϊόντος βασίζεται στο ποσοστό της εργασίας που απαιτήθηκε για την παραγωγή του. Η ποιότητα ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας δεν μπορεί απλά ν' αποφασιστεί από την ποσότητα της προσπάθειας που καταβάλλει ο εργάτης. Για παράδειγμα, ένας δεξιοτέχνης μαραγκός μπορεί γρήγορα να φτιάξει ένα ωραίο έπιπλο σε σχέση με έναν αδέξιο εργάτη, και συνεπώς το έργο του θ' αξιολογηθεί πολύ περισσότερο (και δικαίως έτσι) σ' ένα οικονομικό σύστημα όπως ο καπιταλισμός.
Τρίτον, η θεωρία του Μαρξ καθιστά αναγκαία μια κυβέρνηση που είναι απαλλαγμένη από τη διαφθορά και αρνείται το ενδεχόμενο του εκλεκτισμού στις τάξεις της. Αν η Ιστορία έχει δείξει κάτι, είναι ότι η δύναμη διαφθείρει το ξεπεσμένο ανθρώπινο γένος, και η απόλυτη δύναμη διαφθείρει απόλυτα. Ένα έθνος ή μια κυβέρνηση μπορεί να σκοτώσει την ιδέα του Θεού αλλά κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση του Θεού. Αυτός ο άλλος είναι συνήθως ένα πρόσωπο ή μια ομάδα που αρχίζει να εξουσιάζει πάνω στον κόσμο κι επιζητεί να διατηρήσει την προνομιακή του θέση με κάθε τίμημα.
Τέταρτον και σπουδαιότερο, ο Μαρξ έσφαλλε στο ότι η ταυτότητα του προσώπου είναι δεμένη με την εργασία που κάνει. Αν και η κοσμική κοινωνία επιβάλλει αυτήν την άποψη σχεδόν στον καθένα, η Αγία Γραφή λέει ότι όλοι έχουμε ίση αξία διότι όλοι έχουμε δημιουργηθεί σύμφωνα με την εικόνα του αιώνιου Θεού. Σ' αυτό έγκειται η αληθινή και εγγενής ανθρώπινη αξία.
Είχε δίκιο ο Μαρξ; Είναι τα οικονομικά ο καταλύτης που διαμορφώνει την ανθρώπινη Ιστορία; Όχι· είναι ο Θεός Αυτός που κατευθύνει την ανθρώπινη Ιστορία, ο Δημιουργός του σύμπαντος που ελέγχει τα πάντα, και μέσα σ' αυτά είναι η άνοδος και η πτώση κάθε έθνους. Επιπροσθέτως, ο Θεός ελέγχει το ποιος κυβερνά κάθε έθνος, όπως λέει η Γραφή, «ο Ύψιστος είναι Κύριος της βασιλείας των ανθρώπων, και σε όποιον θέλει την δίνει, και το εξουθένημα των ανθρώπων βάζει επάνω σ' αυτήν» (Δανιήλ 4:17). Είναι ο Θεός, περαιτέρω, που δίνει στον άνθρωπο επιδεξιότητα στην εργασία του και τον πλούτο που προέρχεται απ' αυτήν και όχι η κυβέρνηση: «Και σ' όποιον ο Θεός έδωσε πλούτο και αγαθά, καθώς και τη δυνατότητα να τα απολαμβάνει παίρνοντας έτσι το μερίδιό του, αυτός μπορεί να χαίρεται τους καρπούς των κόπων του. Αυτό είναι δώρο Θεού. Έτσι δεν θ' ανησυχεί όταν θα σκέφτεται πως οι μέρες της ζωής του είναι λιγοστές, όταν ο Θεός τού δίνει όλες αυτές τις χαρές στη ζωή του.» (Εκκλησιαστής 5:18–19)
English
Πώς πρέπει να δει τον σοσιαλισμό ένας χριστιανός;
