Ερώτηση
Ποιες είναι οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες;
Απάντηση
Οι Τέσσερις Ευγενείς Ιδέες είναι οι θεμελιώδεις πεποιθήσεις τού βουδισμού. Σύμφωνα με την παράδοση, το πρώτο μήνυμα τού Γκωτάμα Βούδα μετά τον φωτισμό του ήταν μια περιγραφή αυτών των ιδεών. Σύμφωνα με την βουδιστική σκέψη, η πίστη σ’ αυτές τις ιδέες δεν είναι τόσο σημαντική όσο το βίωμά τους. Μαζί με την πίστη στην μετενσάρκωση (σαμσάρα) και στην νιρβάνα, οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες διαμορφώνουν την σκέψη όλων σχεδόν τών μορφών τού βουδισμού. Οι τέσσερις αυτές ιδέες είναι, 1) η πραγματικότητα τού πόνου, 2) η προσωρινότητα τού κόσμου, 3) η απελευθέρωση που έρχεται αποβάλλοντας την επιθυμία, και 4) η αναγκαιότητα ν’ ακολουθήσουμε το Οκταπλό Μονοπάτι.
Η Πρώτη Ευγενής Αλήθεια, επίσης γνωστή ως αρχή ντούκα, υποστηρίζει πως η ζωή ισοδυναμεί με ταλαιπωρία. Η ορολογία μπορεί να προκαλεί σύγχυση, καθώς ο βουδισμός δεν υποστηρίζει ότι όλες οι εμπειρίες είναι δυσάρεστες. Η ιδέα τής ντούκα είναι περισσότερο προσεγμένη, υποδηλώνοντας ιδέες όπως ανησυχία, αναστάτωση ή δυσαρέσκεια. Αυτή είναι μια βασική πεποίθηση τού βουδισμού, και όλες οι άλλες πεποιθήσεις και πρακτικές βασίζονται σ’ αυτήν την Πρώτη Ευγενής Αλήθεια. Οι βουδιστές πιστεύουν ότι η ντούκα εξηγεί τι φταίει με το ανθρώπινο γένος: η ταλαιπωρία που προκαλείται εξαιτίας κακών επιθυμιών, συγκεκριμένα, η επιθυμία για πράγματα που είναι μόνον προσωρινά. Το πρόβλημα αυτό παρουσιάζεται στην Δεύτερη Ευγενής Αλήθεια.
Η Δεύτερη Ευγενής Αλήθεια του βουδισμού, επίσης γνωστή ως ανίκα (προσωρινότητα) ή τάνχα (έντονη επιθυμία, λαχτάρα), δηλώνει ότι τίποτα στο σύμπαν δεν είναι μόνιμο ή αμετάβλητο. Πραγματικά, ούτε και ο εαυτός μας είναι σταθερός ή αμετάβλητος. Αυτή είναι η εξήγηση που δίνει ο βουδισμός στο γιατί το ανθρώπινο γένος είναι όπως είναι. Καθώς η ταλαιπωρία προκαλείται από τις επιθυμίες πραγμάτων που είναι προσωρινά, όλες οι επιθυμίες οδηγούν τελικά στα βάσανα. Ακόμη και θετικές επιθυμίες διαιωνίζουν τον κύκλο τής μετενσάρκωσης και της ντούκα. Για να το υπερνικήσουμε, πρέπει να κατανοήσουμε την Τρίτη Ευγενής Αλήθεια.
Η Τρίτη Ευγενής Αλήθεια λέει ότι ο μόνος τρόπος για να ελευθερωθούμε από τον κύκλο τής ταλαιπωρίας, του θανάτου και της μετενσάρκωσης είναι να εξαλείψουμε τελείως τις επιθυμίες που έχουμε για τα προσωρινά πράγματα. Ο βουδισμός το θεωρεί αυτό ως απάντηση στο ερώτημα «πώς διορθώνουμε αυτό που είναι κακό στο ανθρώπινο γένος;» Πρακτικά, η Τρίτη Ευγενής Αλήθεια καλεί σε απόλυτη εξάλειψη όλων των επιθυμιών, καλών, κακών και άλλων. Τα μέσα επίτευξης βρίσκονται στην Τέταρτη Ευγενής Αλήθεια.
Η Τέταρτη Ευγενής Αλήθεια είναι ότι ακολουθώντας το Ευγενές Οκταπλό Μονοπάτι μπορούμε να εξαλείψουμε την επιθυμία. Το βουδιστικό σχέδιο για το «πώς» μπορούμε να διορθώσουμε τα ελαττώματα του ανθρώπινου γένους είναι τούτο. Το Οκταπλό Μονοπάτι ορίζεται ως η σωστή άποψη, η σωστή πρόθεση, η σωστή συμπεριφορά, η σωστή ζωή, η σωστή προσπάθεια, η σωστή αντίληψη και ο σωστός διαλογισμός.
Σύμφωνα με τον βουδισμό, μπορεί κάποιος να θέσει τέρμα στον κύκλο τής μετενσάρκωσης και της ντούκα εφαρμόζοντας τις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες και βιώνοντας το Ευγενές Οκταπλό Μονοπάτι. Αυτό οδηγεί έναν άνθρωπο σε μια κατάσταση τελείως κενή από κάθε επιθυμία, λαχτάρα, προσκόλληση ή αμηχανία. Η κατάσταση αυτή της «ανυπαρξίας» είναι γνωστή ως νιρβάνα και αποτελεί την βουδιστική εναλλακτική τού Ουρανού. Ο άνθρωπος που επιτυγχάνει την νιρβάνα παύει να υπάρχει ως άτομο και θέτει τέρμα στην διαδικασία της μετενσάρκωσης και του επαναλαμβανόμενου θανάτου.
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες μεγάλες κοσμοθεωρίες, οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες δεν αντιφάσκουν πλήρως σε όλα με την Αγία Γραφή. Άστοχες επιθυμίες αποτελούν σημαντική πηγή άγχους και αμαρτίας (Ρωμαίους 13:14, Γαλάτας 5:17). Η θνητή ζωή υπόκειται σίγουρα σε αλλαγή και είναι σύντομη (Ιακώβου 4:14). Είναι επίσης άσοφο να επενδύεις σε πράγματα προσωρινά (Ματθαίος 6:19-20). Στα ζητήματα τής αιώνιας κατάστασης, όμως, και της διαδικασίας μεταμόρφωσης, οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες αποκλίνουν δραστικά από τον βιβλικό χριστιανισμό.
Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο Θεός είναι αιώνιος, κι εκείνοι που είναι μαζί Του στον Ουρανό θα απολαμβάνουν παντοτινά αυτήν την κατάσταση (Ματθαίος 25:21, Ιωάννης 4:14, 10:28). Την ίδια αιώνια συνείδηση —χωρίς χαρά— θα βιώνουν όσοι επιλέγουν ν’ απορρίψουν τον Θεό (Β΄ Θεσσαλονικείς 1:9). Η τύχη τους περιγράφεται ως συνειδητή, προσωπική κατάσταση βασάνων (Λουκάς 16:22-24). Ο βουδισμός διδάσκει ότι η αιωνιότητά μας είναι είτε μία ατελείωτη μετενσάρκωση ή η λησμονιά τής ανυπαρξίας. Η Γραφή λέει, «είναι αποφασισμένο στους ανθρώπους μια φορά να πεθάνουν, ύστερα δε από τούτο είναι κρίση» (Εβραίους 9:27).
Ο χριστιανισμός και ο βουδισμός διδάσκουν ότι οι άνθρωποι χρειάζονται ν’ αλλάξουν τις επιθυμίες και την συμπεριφορά τους, αλλά μόνον ο χριστιανισμός παρέχει πραγματικό τρόπο για να γίνει αυτό. Στον βουδισμό ο άνθρωπος διδάσκεται ν’ αλλάξει τις επιθυμίες του μέσω προσπαθειών που πηγάζουν από τον εαυτό του. Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει κάποιος να επιθυμεί να εξαλείψει τις επιθυμίες του, πράγμα που συνιστά εγγενή γρίφο. Ο βουδιστής που επιθυμεί ν’ απαλλαγεί από την επιθυμία, εξακολουθεί να επιθυμεί κάτι. Ο βουδισμός ακόμη δεν κάνει τίποτα για ν’ απαντήσει πώς ένας άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει καρδιά που είναι απρόθυμη ν’ αλλάξει και απατάει τον εαυτό του (Ιερεμίας 17:9, Μάρκος 9:24). Ο χριστιανισμός παρέχει μια απάντηση και στα δύο αυτά προβλήματα: έναν Σωτήρα που αλλάζει όχι μόνον αυτό που κάνουμε (Α΄ Κορινθίους 6:11) αλλά και αυτό που θέλουμε να κάνουμε (Ρωμαίους 12:2).
Υπάρχουν πολλές άλλες διαφορές μεταξύ βουδιστικών και χριστιανικών πεποιθήσεων. Ενώ ο βουδισμός διδάσκει ότι η ζωή είναι ταλαιπωρία, η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο Χριστός ήρθε να δώσει άφθονη ζωή (Ιωάννης 10:10). Ο βουδισμός υποστηρίζει ότι ο εαυτός μας πρέπει να εξαλειφθεί ενώ η Αγία Γραφή διδάσκει ότι κάθε πρόσωπο είναι πολύτιμο και σημαντικό (Γένεση 1:26-27, Ματθαίος 6:26) και η προσωπικότητα εξακολουθεί να υπάρχει μετά τον θάνατο (Ιωάννης 14:3).
English
Ποιες είναι οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες;
