کتاب تثنیه
نویسنده: موسی کتاب تثنیه را به رشته تحریر درآورد، که در واقع مجموعه ای است از موعظه های او به اسرائیل درست قبل از آنکه از اردن عبور کنند. «این است سخنانی که موسی گفت» (فصل 1 آیه 1). احتمالاً شخصی دیگر (شاید یوشع) فصل آخر را نوشته باشد.تاریخ نگارش: این موعظه ها در طول دوره ۴۰ روزه، قبل از ورود اسرائیل به سرزمین موعود ارائه شدند. نخستین موعظه در نخستین روز ماه یازدهم ارائه شد (فصل 1 آیه 3)، و اسرائیلی ها ۷۰ روز بعد از اردن عبور کردند، یعنی در روز دهم ماه اول (یوشع فصل 4 آیه 19). اگر سی روز عزاداری پس از مرگ موسی را کم کنید (تثنیه فصل 34 آیه 8) ۴۰ روز باقی می ماند. سال نگارش ۱۴۱۰ ق.م بود.
هدف نگارش: نسلی جدید از اسرائیلی ها قرار بود وارد سرزمین موعود شوند. این جمعیت کثیر معجزه دریای سرخ را تجربه نکرده بودند یا شریعت را که در کوه سینا داده شد نشنیدند و حال قرار بود وارد سرزمینی جدید شوند که پر از خطرات و وسوسه ها بود. کتاب تثنیه داده شد تا شریعت و قدرت خدا بدیشان یادآوری شود.
آیه های کلیدی:
«قوانين ديگری به اينها نيفزاييد و چيزی كم نكنيد، بلكه فقط اين دستورات را اجرا كنيد؛ زيرا اين قوانين از جانب خداوند، خدايتان می‌باشد» (تثنیه فصل 4 آیه 2).
«ای بنی‌اسرائيل گوش كنيد: تنها خدايی كه وجود دارد، خداوند ماست. شما بايد او را با تمامی دل و جان و توانايی خود دوست بداريد. اين قوانينی كه امروز به شما می‌دهم بايد دايم در فكرتان باشد. آنها را به فرزندان خود بياموزيد و هميشه دربارۀ آنها صحبت كنيد خواه در خانه باشيد خواه در بيرون، خواه هنگام خواب باشد خواه اول صبح» (تثنیه فصل 6 آیه های ۴-۷).
«موسی به قوم گفت: به سخنانی كه امروز به شما گفتم توجه كنيد و به فرزندان خود دستور دهيد تا بدقت از تمام قوانين خدا اطاعت كنند؛ زيرا اين قوانين كلماتی بی‌ارزش نيستند، بلكه حيات شما هستند. از آنها اطاعت كنيد تا در سرزمينی كه در آنطرف رود اردن تصرف خواهيد كرد عمر طولانی داشته باشيد» (تثنیه فصل 32 آیه های ۴۶-۴۷).
خلاصه: به قوم اسرائیل این حکم داده شد که چهار چیز را به خاطر بسپرد: وفاداری، پاکی، برکات و هشدارهای خدا. سه فصل آغازین، گزارشی خلاصه است از سفری که ایشان از مصر تا مکان فعلی ایشان، یعنی موآب داشتند. فصل ۴ دعوتی است به اطاعت و وفادار بودن به خدایی که به آنها وفادار بود.
فصل ۵ تا ۲۶ تکرار قانون شریعت است. ده فرمان، قوانینی درباره قربانی ها و روزهای مخصوص است و باقی شریعت به نسل جدید داده شده اند. برکات به کسانی که اطاعت می کنند وعده داده شده (فصل 5 آیه 29؛ فصل 6 آیه های ۱۷-۱۹؛ فصل 11 آیه های ۱۳-۱۵) و خشکسالی به کسانی وعده داده شده که شریعت را زیر پا می گذارند (فصل 11 آیه های 16-17).
موضوع برکت و لعنت در فصلهای ۲۷ تا ۳۰ ادامه پیدا می کند. این بخش از کتاب با دادن انتخابی شفاف پیش روی اسرائیل پایان می پذیرد: «زمين و آسمان را شاهد می‌گيرم كه امروز زندگی و مرگ، بركت و لعنت را در برابر شما قرار داده‌ام. زندگی را انتخاب كنيد تا شما و فرزندانتان زنده بمانيد» (فصل 30 آیه 19).
در فصلهای پایانی، موسی مردم را تشویق می کند، به یوشع، جانشین خود ماموریت می دهد؛ سرودی را می نویسد و به هر کدام از قبایل اسرائیل برکتی نهایی می دهد. فصل ۳۴، روایت مرگ موسی را بازگو می کند. او از قله پیسگاه بالا رفت، جایی که خداوند سرزمین موعود را به او نشان داد و او هرگز نتوانست وارد آن شود. موسی در سن ۱۲۰ سالگی در حالی که هنوز از بینایی و قوت جوانی برخوردار بود، در حضور خداوند جان سپرد. کتاب تثنیه با یک سوگنامه از این نبی بزرگ پایان می پذیرد.
پیش بینی ها: بسیاری از موضوعات عهد جدید در کتاب تثنیه موجود می باشند. مهمترین آن ضرورت نگاه داشتن شریعت موسی به طور کامل و دقیق و غیرممکن بودن این امر است. قربانی های بی پایان و ضروری برای کفاره گناهان قوم- که پیوسته از شریعت تخطی می کردند- در قربانی نهایی «یک بار برای همیشه» یعنی عیسی مسیح تحقق می یابد (عبرانیان فصل 10 آیه 10). به خاطر این کار کفاره ای مسیح بر روی صلیب، دیگر به قربانی برای گناهانمان نیاز نداریم.
گزینش اسرائیل از سوی خدا به عنوان قوم برگزیده او، گزینش کسانی که به مسیح ایمان می آورند را به خاطر ما می آورد (اول پطرس فصل 2 آیه 9). در تثنیه فصل 18 آیه های ۱۵-۱۹، موسی درباره یک نبی دیگر نبوت می کند- نبی آخر که خواهد آمد و مسیح موعود است. او مانند موسی مکاشفه ای الهی را دریافت می کند و آن را وعظ می کند؛ علاوه بر این، او قومش را هدایت خواهد نمود (یوحنا فصل 6 آیه ۱۴؛ فصل 7 آیه۴۰).
کاربرد عملی: کتاب تثنیه بر اهمیت کلام خدا تاکید می کند. کلام خدا بخشی حیاتی از زندگی ماست. گرچه دیگر زیر شریعت عهد قدیم نیستیم، اما هنوز مسئول تبعیت از اراده خدا در زندگی هایمان می باشیم. اطاعت مطلق، برکت به همراه می آورد و گناه پیامد مربوط به خود را به همراه دارد.
هیچ یک از ما «از شریعت مستثنی نیستیم». حتی موسی، رهبر و نبی برگزیده خدا، باید از شریعت اطاعت می کرد. دلیل اینکه به او اجازه داده نشد وارد سرزمین موعود شود این بود که او از دستور واضح خدا اطاعت نکرد (اعداد فصل 20 آیه 13).
عیسی مسیح در طول زمانی که در بیابان آزمایش می شد، سه بار از کتاب تثنیه نقل قول کرد (متی فصل ۴). عیسی در انجام این کار، ضرورت حفظ کلام خدا در قلبهایمان را شرح می دهد تا بر ضد او گناه نکنیم (مزامیر فصل 119 آیه 11).
همانطور که اسرائیل وفاداری خدا را به خاطر داشت، ما نیز باید چنین کنیم. همچنین، گذر از دریای سرخ، حضور مقدس در کوه سینا، و برکت نان «من» در بیابان باید به ما دلگرمی دهد. یک راه پیشرفت رو به جلو این است که گاهی به گذشته نگاه کنیم و ببینیم که خدا برای ما چه کاری انجام داده است.
علاوه بر این، در تثنیه تصویری زیبا از خدای پرمحبت داریم که مشتاق برقراری رابطه با فرزندانش است. خداوند محبت را دلیلی می داند که اسرائیل را با «دستان قدرتمند خود» از مصر بیرون آورد و آنها را رهایی داد (تثنیه فصل 7 آیه های ۷-۹). آزاد بودن از قید گناه و محبت شدن از سوی خدای قادر مطلق چه چیز فوق العاده ای است!
English
بررسی کتاب مقدس
بررسی عهدقدیم
کتاب تثنیه
