انجیل مرقس
نویسنده: گرچه انجیل مرقس اسمی از نویسنده‌اش نمی‌برد، اما شهادت هم رای پدران کلیسا، مرقس را نویسندۀ آن معرفی می‌کند. او دوست و همکار پطرس رسول بود و مشخصاً پسر روحانی وی محسوب می‌شد (اول پطرس فصل 5 آیه 13). او اطلاعات دسته اول از وقایع و تعالیم عیسی مسیح را از پطرس دریافت کرد و آنها را به شکل کتبی نگهداری کرد.این توافق عمومی وجود دارد که مرقس همان یوحنای معروف به مرقس عهد جدید می‌باشد (اعمال رسولان فصل 12 آیه 12). مادر او یک مسیحی برجسته و ثروتمند در کلیسای اورشلیم بود و احتمالاً کلیسا در خانۀ او برپا می‌شد. مرقس در اولین سفر بشارتی به پولس و برنابا پیوست، اما بخاطر اختلاف شدیدی که بین پولس و برنابا پیش آمد در سفر دوم با ایشان همراه نبود (اعمال رسولان فصل 15 آیه های ۳۷-۳۸). اما پولس در اواخر عمرش از مرقس درخواست کرد تا در خدمت با او باشد (دوم تیموتائوس فصل 4 آیه 11).
تاریخ نگارش: انجیل مرقس احتمالاً یکی از نخستین کتابهایی بود که در عهدجدید نوشته شد، تاریخ آن احتمالا به ۵5-۵۹ میلادی برمی‌گردد.
هدف نگارش: برخلاف متی که اساساً انجیل را برای یهودیان نوشت، به‌نظر می‌رسد که مخاطبین انجیل مرقس ایمانداران رومی، به‌خصوص غیریهودیان باشند. مرقس به عنوان یک شبان، انجیل را برای مسیحیانی نوشت که قبلا آن را شنیده و به آن ایمان آورده بودند (رومیان فصل 1 آیه 8). او مشتاق بود که ایشان زندگی‌نامۀ عیسی مسیح را به‌عنوان خادم خداوند و نجات‌دهندۀ دنیا داشته باشند تا ایمانشان در مواجهه با آزار و جفای شدید تقویت شود و به ایشان مفهوم شاگردی مسیح را تعلیم دهد.
آیه های کلیدی:
مرقس فصل 1 آیه 11، «و ندايی از آسمان در رسيد و گفت: «تو فرزند عزيز من هستی كه از تو بسيار خشنودم».
مرقس فصل 1 آیه 17، «عيسی ايشان را صدا زد و فرمود: از من پيروی كنيد تا شما را صياد مردم سازم».
مرقس فصل 10 آیه های ۱۴-۱۵، «ولی وقتی عيسی رفتار شاگردان را ديد، ناراحت شد و به ايشان گفت: بگذاريد بچه‌ها نزد من بيايند؛ ايشان را بيرون نكنيد چون ملكوت خداوند به آنانی تعلق دارد كه مانند اين بچه‌ها باشند. در حقيقت به شما می‌گويم هر كه نخواهد مانند يک كودک به سوی خدا بيايد، هرگز از بركات ملكوت خداوند برخوردار نخواهد شد».
مرقس فصل 10 آیه 45، «من نيز كه مسيح هستم، نيامده‌ام تا كسی به من خدمت كند، بلكه آمده‌ام تا به ديگران كمک كنم و جانم را در راه آزادی ديگران فدا سازم».
مرقس فصل 12 آیه 33، «من قبول دارم كه بايد او را با تمام قلب و فهم و قوتم دوست بدارم و ديگران را نيز به اندازهٔ خودم دوست بدارم. اين كار حتی از قربانی كردن حيوانات در خانهٔ خدا بسيار مهمتر است».
مرقس فصل 16 آیه 6، «ولی فرشته به ايشان گفت: نترسيد. مگر به دنبال عيسای ناصری نمی‌گرديد كه روی صليب كشته شد؟ او اينجا نيست. عيسی دوباره زنده شده است! نگاه كنيد، اين هم جايی كه جسدش را گذاشته بودند!».
مرقس فصل 16 آیه 15، «سپس به ايشان گفت: «حال بايد به سراسر دنيا برويد و پيغام انجيل را به مردم برسانيد».
خلاصه: این انجیل منحصر‌‌به‌فرد است چون بیش از تعلیمات عیسی، بر اعمال او تاکید می‌کند. سبک نوشتاری آن ساده بوده و به سرعت از یک روایت زندگی عیسی به روایتی دیگر حرکت می‌کند. این انجیل برخلاف انجیل متی با نسب‌نامۀ عیسی شروع نمی شود، زیرا غیریهودیان علاقه‌ای به دانستن اصل و نسب او نداشتند. پس از معرفی عیسی در هنگام تعمیدش، عیسی وارد خدمت عمومی‌اش در جلیل شد و چهار شاگرد نخست خود— از دوازده شاگرد— را انتخاب کرد. سپس، گزارش زندگی، مرگ و رستاخیز عیسی به ترتیب ارائه می‌شود.
گزارش مرقس تنها مجموعه‌ای از داستانها نیست، بلکه روایتی است که نوشته شده تا نشان دهد عیسی همان مسیح موعود است، نه فقط برای یهودیان، بلکه برای تمامی غیر یهودیان. ابتدا پطرس و سپس دیگر شاگردان به ایمان به او اعتراف کردند (مرقس فصل 8 آیه های ۲۹-۳۰)، با اینکه تا قبل از رستاخیز او نتوانستند به‌طور کامل مسیح بودن او را درک نمایند.
وقتی سفر عیسی را از جلیل، نواحی اطراف و سپس یهودیه دنبال می‌کنیم، در می‌یابیم که چه مسیر سریعی را طی کرده است. او زندگی بسیاری از مردم را لمس کرد اما نشانی ماندگار بر شاگردانش باقی گذاشت. عیسی در زمان تغییر شکل (مرقس فصل 9 آیه های ۱-۹)، به سه تن از ایشان پیش نمایشی از بازگشت قدرتمند و باشکوه خود در آینده داد و دوباره هویت خود را برایشان آشکار ساخت.
اما در روزهایی که به سفر پایانی او به اورشلیم ختم می‌شود، می‌بینیم که شاگردان سردرگم هستند و در ترس و شک به سر می‌برند. عیسی در هنگام دستگیری‌اش، بعد از فرار شاگردان تنها ایستاد. در ساعات بعد، یعنی زمانی که با تمسخر او را محاکمه کردند، با شجاعت اعلام نمود که او همان مسیح، پسر خدای متبارک است و پیروزمندانه برخواهد گشت (مرقس فصل 14 آیه های ۶۱-۶۲). اکثر شاگردانش شاهد وقایع نهایی صلیب، مرگ، تدفین و رستاخیز نبودند. اما بسیاری از زنان وفادار، به رنجهای او شهادت دادند. بعد از روز سبت، صبح روز اول هفته، برای تدهین بدن او به سر قبر رفتند. وقتی دیدند سنگ جلوی مقبره غلتانیده شده، وارد آن شدند. در آنجا بدن عیسی را ندیدند، بلکه متوجه فرشته‌ای سپیدپوش شدند. پیغام شادی‌بخشی که دریافت کردند این بود: «او برخاسته است!» زنان نخستین مبشران بودند، زیرا خبر خوش رستاخیز مسیح را رساندند. همین پیغام در طی قرنها تاکنون در سراسر دنیا پخش شده است.
پیوندها: از آنجایی که مخاطبین مرقس غیریهودیان بودند، او مانند متی که انجیل را در وهلۀ نخست برای یهودیان نوشت، زیاد از عهدقدیم نقل قول نمی کند. او با نسب‌نامۀ عیسی شروع نمی‌کند تا عیسی را به پاتریارکهای یهودی ربط دهد، بلکه با تعمید او شروع می‌کند که همانا آغاز خدمت زمینی اوست. اما متی در آنجا از پیشگویی عهدقدیم در خصوص پیام‌رسان— یحیی تعمیددهنده— نقل قول می‌کند، کسی که مردم را چنین تشویق می‌کند: «راه خداوند را آماده کنید!» (مرقس فصل 1 آیه 3؛ اشعیا فصل 40 آیه 3) چنانکه ایشان منتظر آمدن مسیح موعود بودند.
عیسی در متون بسیاری از انجیل مرقس به عهدقدیم اشاره می‌کند. او در مرقس فصل 7 آیه 6، فریسیان را توبیخ می‌کند بدین خاطر که با لبهایشان خدا را پرستش می‌کردند اما قلبهایشان از او دور بود و به پیامبر خودشان، اشعیا اشاره می‌کند تا ایشان را بخاطر سخت‌دلی‌شان ملزم و محکوم کند (اشعیا فصل 29 آیه 13). عیسی به یک پیشگویی دیگر در عهدقدیم اشاره کرد که می‌بایست در همان شبی به تحقق بپیوندد که شاگردان مانند گوسفندی بی‌شبان پراکنده شدند، هنگامی که عیسی دستگیر و به مرگ محکوم شد (مرقس فصل 14 آیه 27؛ زکریا فصل 13 آیه 7). او زمانی که معبد را از صرافان پاکسازی کرد، بار دیگر به اشعیا اشاره نمود (مرقس فصل 11 آیه های ۱۵-۱۷؛ اشعیا فصل 56 آیه 7؛ ارمیا فصل 7 آیه 11) و زمانی که شرح داد که او سنگ بنای ایمان ما و سنگ بنای کلیساست، به مزامیر اشاره کرد (مرقس فصل 12 آیه های ۱۰-۱۱؛ مزامیر فصل 118 آیه های ۲۲-۲۳).
کاربرد عملی: مرقس عیسی را به‌عنوان خادم رنجدیدۀ خدا معرفی می‌کند (مرقس فصل 10 آیه 45) و نیز به‌عنوان کسی که آمد تا خدمت کند و جانش را برای ما قربانی کند تا الگویی به ما بدهد تا ما نیز همین کار را انجام دهیم. ما باید همچون او خدمت کنیم و با همان فروتنی و وقف به خدمت به دیگران. عیسی ما را تشویق می‌کند که به یاد داشته باشیم بزرگترین ما در پادشاهی خدا باید خدمتکار همه گردد (مرقس فصل 10 آیه 44). از خودگذشتگی باید از نیاز ما به پاداش و قدردانی فراتر رود، همانطور که عیسی مایل بود که حقیر شود و جانش را برای گوسفندانش بدهد.
English
بررسی کتاب مقدس
بررسی عهدجدید
انجیل مرقس
