Suraq
Ómirdiń máni nede?
Jaýap
Ómirdiń máni nede? Men ómirimniń maqsatyn qalai taba alamyn? Men qandai paryzdardy oryndaýym kerek? Ómirime razy bolý úshin men ne isteýim kerek? Uzaq ýaqyt boiy quny ketpes igi isterdi jasaýǵa meniń qabiletim bar ma? Kóptegen adamdar ómirdiń máni jaily únemi oilanyp júredi. Olar burynǵy ómirine qarap, sol kezdegi qarym-qatynastarynyń nelikten buzylǵanyn túsinbeidi. Sonymen birge olar ózderi ańsaǵan tabystarǵa jetkennen keiin nelikten riza bolmaitynyn (bos sezinetinin) bilmeidi. Bir beisbol sheberi ataqty bolyp, onyń sýreti áigili sportshylardyń qataryna qoiylypty. Adamdar odan: «Siz osy mańsabyńyzdy bastamastan buryn bireýdiń sizge ne aitqanyn qalar edińiz?» dep surapty. Jańaǵy áigili beisbolshy: «Sol kezde bireý maǵan: «Joǵaryǵa umtylyp, biikke jetkennen keiin sol jerde eshteńe tappaisyń» dep atsa-aý, shirkin!» depti. Maqsattardyń kóbisi olarǵa birneshe jyldan keiin qol jetkizgen soń túkke turmaityn bolyp shyǵady.
Bizdiń gýmanisttik qoǵamymyzda adamdar ómirdiń mánin tappaqshy bolyp, kóptegen maqsattarǵa qol jetkizgisi keledi. Adamdardyń qalaýlary ár túrli bolady: kásipkerlik tabysqa jetý, bailyqqa ie bolý, adamdarmen jaqsy qarym-qatynasta bolý, jynystyq qatynastan lázzat alý, oiyn-saýyqtan qýanysh izdeý, basqalarǵa igi ister jasaý t.b. Osynyń barlyǵyna qol jetkizgen adamdar keiin ózderiniń bos sezingenderin jasyrmai aitady. Osyndai adamdar ózderiniń qańyrap túrǵan júrekterin eshteńe toltyra almaityndai sezinedi.
Kieli jazbadaǵy Ýaǵyzdaýshy kitabynyń avtory osy sezimdi: «Qur bekershilik! (Jeke ózdiginen ómirdiń) bári de qur beker ári maǵynasyz!» - dep sipattaidy (Ýaǵyzdaýshy 1:2). Osy kitapty jazǵan avtordyń bailyǵy men danalyǵy erekshe zor bolatyn (atap aitqanda bulary sol kezdegi jáne qazirgi zamandaǵy adamdardan da asyp túsken). Osy adamnyń birneshe júz áieli bolǵan, onyń sarailary men baqtaryna basqa elderdiń patshalary qyzyǵatyn, ol tamaqtyń eń jaqsysyn jep, sharaptyń eń jaqsysyn ishetin, oiyn-saýyqtyń eń keremet túrlerin tamashalap demalatyn. Ol óz júregi qalaǵan nárselerdiń barlyǵyna jetkenin moiyndady. Onyń shyǵarǵan qorytyndysy mynaý boldy: «Osy ómirdiń bári (yaǵni kózimizge kórinetin osy álemde ómir súrý) qur beker ári maǵynasyz!». Osyndai sezim nelikten paida bolady? Óitkeni Qudai bizdi osy ómir úshin ǵana emes, sonymen birge basqa bir uly maqsatty iske asyrý úshin jaratty. Súleimen patsha: «Ol (Qudai) adamnyń jan dúniesine máńgilikti sezetin túisikti darytty» degen. Demek bizdiń júrekterimiz osy ómirden keiin taǵy birdeńe bar ekenin sezedi.
Kieli jazbanyń Jaratylystyń bastalýy degen birinshi kitabynan biz Qudaidyń adamdy Ózine rýxani jaǵynan uqsas etip jaratqanyn bilemiz (Jaratylys. bast. 1:26). Demek jaratylystyń arasynda Qudaiǵa eń qatty uqsaityn bizdermiz. Sonymen birge biz adam kúnáǵa batyp qarǵysqa ushyramastan buryn myna tórt jaittyń bar bolǵanyn kóremiz: (1) Qudai adamdy qarym-qatynas úshin (yaǵni qoǵamdyq tulǵa etip) jaratty (Jaratylys. bast. 2:18-25); (2) Qudai adamǵa jumys berdi (Jaratylys. bast. 2:15); (3) Qudai adammen qarym-qatynasta boldy (Jaratylys. bast. 3:8); (4) Qudai adamdy búkil jerdiń betindegi jaratylysqa ielik etsin dep jaratty (Jaratylys. bast. 1:26). Osy jaittardyń mańyzdylyǵy nede? Meniń oiymsha Qudai olardy bizdiń ómirimizge engizip, olardy iske asyrmaqshy bolǵan, alaida adam kúnáǵa batyp, qarǵysqa ushyraǵannan keiin osy jaǵdaidyń barlyǵy (ásirese adam men Qudaidyń arasyndaǵy qarym-qatynas) búlinip ketti (Jaratylys. bast. 3).
Kieli jazbanyń Ayan degen sońǵy kitabynda aqyr zamanda bolatyn oqiǵalar sipattalady. Osy kitapta Qudai qazirgi kók pen jerdi joiyp, olardyń ornyna máńgilik bolatyn jańa kók pen jerdi jaratatynyn jariyalaidy. Sol kezde Onyń adamzatpen qarym-qatynasy durystalady. Adamdardyń birazy jumaqqa kirýge laiyqsyz dep jariyalanyp, otty kólge tastalady (Ayan 20:11-15). Sol kezde kúnányń qarǵysy tolyǵymen joiylady, yaǵni kúná, qaiǵy, aýrý, ólim jáne basqa da qasiretter atymen joq bolady (Ayan 21:4). Senýshiler Qudai bergen igi muraǵa ie bolady; Qudai olarmen birge turyp, olardy rýxani bala retinde qabyldaidy (Ayan 21:7). Sóitip biz ainalyp, Qudaiǵa oralamyz: adam kúnáǵa batyp, Qudaimen qarym-qatynasyn buzyp aldy, biraq Qudai adamzatpen tatýlasyp, Óz júzin kórýge laiyqty bolǵandardy máńgilikke Ózine qaitaryp alatyn bolady. Osy ómirde armandaǵan nárselerdiń barlyǵyna jetkenimen Qudaidan ajyraǵan qalpymyzda ólý qur bekershilik qana emes, sonymen birge óte qorqynyshty nárse! Alaida Qudai bizge máńgilik ómirdi syilaýmen birge osy ómirimizdi de maǵynaly ári qanaǵatty qyldyra alady (Luqa 23:43). Endi jańaǵy máńgilik raqat pen «osy álemdegi peiishke» biz qalai qol jetkize alamyz eken?
ISA MÁSIXTIŃ ARQASYNDA ÓMIRIMIZ MAǴYNALY BOLADY
Joǵaryda tuspaldanǵandai qazirgi ómirimiz de, o dúniedegi ómirimiz de Qudaimen tatýlasqan kezde ǵana maǵynaly bolady. Bizdiń Qudaimen qarym-qatynasymyz Adam ata men Xaýa ana kúnáǵa batqannan keiin buzyldy. Biz endi Qudaimen Onyń Uly Isa Másix arqyly ǵana tatýlasa alamyz (Elshiler. isteri 4:12; Joxan 14:6; Joxan 1:12). Adam óz kúnálaryn moiyndap, olar úshin Qudaidan keshirim surasa (yaǵni endi kúná jasaǵysy kelmei, ózgermekshi bolyp Másixten kómek surasa) jáne Isa Másixti Qutqarýshy dep qabyldasa máńgilik ómirge ie bolady (osy eń mańyzdy taqyryp týraly kóbirek málimet kerek bolsa «Qudaidyń qutqarylý jospary qandai?» degen suraqty qarańyz).
Degenmen ómirdiń shynaiy máni Isany Qutqarýshy dep ánsheiin qabyldai salýda ǵana emes (Isany ómirińizge shaqyrý – keremek ári ǵajaiyp oqiǵa, alaida siz osymen ǵana shektelip qalmaýyńyz kerek). Ómirińiz maǵynaly bolý úshin siz Másixtiń shákirtine ainalyp, Odan úirenip, Onyń sózin oqyp, Onymen ýaqyt ótkizýińiz kerek. Sonymen birge siz Onymen birge minajat etip, Onyń buiryqtaryna moiynsunýǵa tiissiz. Eger siz senbeýshi (nemese jańa senýshi) bolsańyz onda maǵan: «Olai ómir súrý qyzyqsyz ári paidasyz emes pe!» dep aitatyn shyǵarsyz. Ary qarai oqi berińiz. Isa bylai aitqan bolatyn:
«Qinalyp qatty sharshap-shaldyqqandar, eńselerin tym aýyr júk basqandar, Meniń qasyma kelińder, barlyǵyń, jandaryńdy Men raqatqa bóleimin! Birge júrip, úirenińder Ózimnen, jýas, kishi peiilmin shyn júrekten, tynyshtyq tabady sonda jandaryń. Sebebi yńǵaily – biligim Meniń, ári jeńil – júkteitin mindetterim» (Matai 11:28-30). «Al Men adamdar shynaiy ómirge ie bolsyn jáne ómiri rýxani igilikke toly aǵyl-tegil mol bolsyn dep keldim» (Joxan 10:10). «Maǵan erip shákirtim bolǵysy kelgen árkim óz erki boiynsha ómir súrýin qoisyn, ári aiqyshyn arqalaǵan kisidei azapty ólimge daiyn bolyp Meniń jolymmen júrsin! Sebebi kim ómirimdi saqtaimyn dese, odan aiyrylady, al ómirin Men úshin qiǵan árkim oǵan (máńgi) ielik etedi» (Matai 16:24-25). «Jaratqan Ieden tap raqatyńdy, Ol syilaidy izgi júrek qalaýyńdy» (Zabýr jyr. 36:4).
Osy ayattardan biz ózimizde tańdaý bar ekenin bilemiz. Biz óz erkimizben ómir súre bere alamyz (munyń nátijesi - maǵynasyz ómir bolmaq) nemese shyn júrekpen Qudaiǵa moiynsunyp, Onyń erki boiynsha ómir súremiz (munyń nátijesi: ómirimiz igilik pen qýanyshqa toly bolady, júregimizdiń qalaýlary oryndalady, biz barlyǵyna qanaǵat bolamyz). Osy nelikten solai bolmaq? Óitkeni Jaratýshy Iemiz bizdi súiedi jáne bizge eń jaqsyny tileidi (bul - bizdiń ómirimiz óte ońai bolady degen sóz emes, bul - bizdiń ómirimiz maǵynaly ári rýxani jaǵynan paidaly bolady degendi bildiredi).
Men osy mátindi baǵýshy dosymnan estigen mysalmen ayaqtaǵym keledi. Eger siz sport oiyndarynyń bireýin qatty jaqsy kórip, ony tamashalaýǵa barmaq bolsańyz, sizde eki tańdaý bolady: stadionnyń eń joǵary arzan ornyna nemese eń jaqyn qymbattaý ornyna otyrý. Jaqyn orynǵa otyrsańyz siz barlyǵyn anyq kóretin bolasyz. Másixshiniń ómirinde de dál solai. Qaýymǵa jeksenbi kúni ǵana keletin senýshiler jańaǵy «aldynǵy qatarda» otyratyn jankúierlerge jatpaidy. Olar Qudaiǵa tiisti qundy áli tólegen joq. Másixtiń shynaiy shákirtteri, demek «aldyńǵy qatardaǵy jankúierler», ózderiniń qalaýlaryn emes, Qudaidyń qalaýlaryn iske asyrýǵa umtylady. Olar Qudaiǵa tiisti qundy tólep qoiǵan (yaǵni ómirlerin Másixke tapsyrdy). Osyndai senýshiler rýxani igilikterge toly ómir súredi, yaǵni olar kimniń aldynda bolsyn (ózderiniń, qasyndaǵy adamdardyń, Qudaidyń aldynda) ókinbei jáne uyalmai turatyn bolady! Al siz tiisti qundy tóledińiz be? Tólegińiz keledi me? Eger tólegen bolsańyz, onda ómirińizdiń mánin nemese maqsatyn izdep qinalmaityn bolasyz.
English
Ómirdiń máni nede?