سوال
کتاب مقدس درباره سرنوشت / تقدیر چه می گوید؟
جواب
مسئله تقدیر/ سرنوشت بسیار پیچیده است و ما با آنچه کتاب مقدس درباره تقدیر آموزش نداده است، آغاز می کنیم. سرنوشت معمولا به وقایع از پیش تعیین شده و خارج از کنترل انسان گفته می شود. واکنش معمولی اعتقاد به سرنوشت، تسلیم شدن در برابر آن است. اگر نمی توانیم سرنوشت را تغییر دهیم، پس چرا سعی و تلاش می کنیم؟ هر اتفاقی قرار است بیفتد خواهد افتاد و ما نمی توانیم کاری کنیم. به این طرز فکر «سرنوشت گرایی / تقدیر گرایی» گفته می شود و کتاب مقدسی نیست.
سرنوشت گرایی فرضیه اساسی دین اسلام است و نیازمند تسلیم کامل به حاکمیت الله می باشد. هندوئیسم نیز از آن حمایت می کند؛ در واقع، اعتقاد به سرنوشت است که توانسته به سیستم طبقاتی جامعه هند کمک کند. اسطوره شناسی یونانی از مویرای، یا سرنوشت ها، سخن می گوید، سه الهه یونانی به شکل بافندگان زندگی انسان به تصویر کشیده شده اند. خدایان دیگر نمی توانند تصمیمات آنها را لغو یا حتی خنثی کنند. باز هم می گوییم، سرنوشت گرایی یک مفهوم کتاب مقدسی نیست.
تقدیر / سرنوشت – اختیار
کتاب مقدس می گوید انسان به شکل موجودی خلق شده است که توانایی تصمیم گیری دارد و در قبال تصمیمات خود مسئول است. سقوط انسان از پیش تعیین شده نبود و آدم و حوا مانند عروسک های خیمه شب بازی، بازیچه دست خدا نبودند. بر عکس، آنها می توانستند بین اطاعت (و دریافت برکات همراه آن) یا نافرمانی (با نفرین همراه آن) یکی را انتخاب کنند. آنها از نتیجه تصمیم خود آگاهی داشتند و در برابر آن پاسخگو بودند (پیدایش فصل 3).
مسئله پاسخگویی در برابر انتخاب ها را می توان در سرتاسر کتاب مقدس دیده می شود. «هر كه ظلم بكارد مصيبت درو خواهد كرد و قدرتش در هم خواهد شكست» (امثال فصل 22 آیه 8). «كسی كه زحمت می‌كشد منفعت عايدش می‌شود، ولی آنكه فقط حرف می‌زند فقير خواهد شد» (امثال فصل 14 آیه 23). «پس اگر می‌خواهی در ترس و دلهره به سر نبری، قوانين را اطاعت كن و آسوده باش! » (رومیان فصل 13 آیه 3).
کتاب مقدس در مواردی که درباره سرنوشت صحبت می کند، به نوعی از سرنوشت اشاره می کند که خود انسان ها برای خودشان می سازند: «زيرا قبلاً بارها به شما گفته‌ام و اكنون نيز گريه‌كنان می‌گويم كه خيلی‌ها كه به ظاهر می‌گويند مسيحی‌اند، در واقع دشمنان صليب مسيح‌اند. اين گونه افراد، عاقبتشان هلاكت ابدی است» (فیلیپیان فصل 3 آیه های 18-19). «اين است سرنوشت افرادی كه به خود توكل می‌كنند و سرنوشت كسانی كه از ايشان پيروی می‌نمايند» (مزامیر فصل 49 آیه 13). «اما كسی كه مرتكب زنا می‌شود احمق است، زيرا جان خود را تباه می‌كند» (امثال فصل 6 آیه 32). «بنابراين، دريا و زمين و قبرها، مرده‌هايی را كه در خود داشتند، تحويل دادند تا مطابق اعمالشان محاكمه شوند» (مکاشفه فصل 20 آیه 13).
ما گناه را انتخاب می کنیم. ما نمی توانیم سرنوشت، قسمت یا خدا را سرزنش کنیم. یعقوب فصل 1 آیه های 13-14 می گوید، «وقتی كسی وسوسه شده، به سوی گناهی كشيده می‌شود، فكر نكند كه خدا او را وسوسه می‌كند، زيرا خدا از گناه و بدی به دور است و كسی را نيز به انجام آن، وسوسه و ترغيب نمی‌كند. وسوسه يعنی اينكه انسان فريفته و مجذوب افكار و اميال ناپاک خود شود.»
جالب است که اکثر کسانی که گناه را انتخاب می کنند از عواقب منفی آن رنج می برند. «انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌كند و بعد تقصير را به گردن خداوند می‌اندازد» (امثال فصل 19 آیه 3). این آیه بسیار خردمندانه است. زمانی که انسان زندگی خود را خراب می کند، مدام خداوند یا شاید سرنوشت را سرزنش می کند. او با این کار بر روی حماقت خود پافشاری کرده است.
کتاب مقدس به ما می گوید، ایمان را نیز خود ما انتخاب می کنیم. دستورات فراوان کتاب مقدس برای ایمان آوردن نشان دهنده حق انتخاب ما است. «... بی‌ايمان نباش. ايمان داشته باش ...» (یوحنا فصل 20 آیه 27؛ همچنین نگاه کنید به اعمال رسولان فصل 16 آیه 31؛ فصل 19 آیه 4).
سرنوشت / تقدیر – حاکمیت خداوند
البته اشتباه نکنیم، ما حاکم مطلق سرنوشت خود نیستیم. حاکمیت تنها برای خداست. همه چیز تحت کنترل «مشیت» او قرار دارد. او به ما اختیار داده است، و یک جهان اخلاقی آفریده که قانون علت و معلول در آن یک واقعیت است. اما خدا، خداست و «تصادف و شانس» در جهان وجود ندارد.
خداوند دانا و حکیم مطلق باید یک برنامه داشته باشد، بنابراین جای تعجبی نیست که کتاب مقدس درباره برنامه الهی صحبت می کند. برنامه خدا حکیمانه، مقدس و خیرخواهانه است. مشیت الهی در جهت تحقق برنامه او برای خلقت در کار است.
خدا در اشعیا فصل 48 آیه 3 به انسان می گوید، «آنچه را كه می‌بايست رخ دهد، از مدتها پيش به شما اطلاع دادم و آنگاه ناگهان آنها را به عمل آوردم.» او چیزی را که اعلام می کند، انجام می دهد (ممکن است قرن ها قبل از وقوع، آن را اعلام کند).
«هيچ حكمت و بصيرت و نقشه‌ای نمی‌تواند عليه خداوند عمل كند» (امثال فصل 21 آیه 30). به همین دلیل برج بابل هرگز کامل نشد (پیدایش فصل 11 آیه های 1-9)، چرا بدگویان دانیال در قفس شیرها انداخته شدند (دانیال فصل 6 آیه 24)، چرا یونس در شکم ماهی افتاد (یونس فصل 1 آیه 17) و چرا وقتی گناه می کنم به مشکل بر می خورم.
حتی چیزی که ما نام آن را شانس یا قسمت می گذاریم هم تحت کنترل خداوند است. «انسان قرعه را می‌اندازد، اما حكم آن را خداوند تعيين می‌كند» (امثال فصل 16 آیه 33). به عبارت دیگر، دست خداوند در مدیریت دنیا در جریان است.
همه رویدادها در دنیا بر اساس اهداف خداوند اتفاق می افتند. شیطان وجود دارد اما اجازه ندارد جلوی مشیت الهی را بگیرد. خداوند حتی از گناهکاران برای اهدافش استفاده می کند. « دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو كه بخواهد هدايت می‌كند» (امثال فصل 21 آیه 1). خداوند روی قلب مصریان (خروج فصل 12 آیه 36) و اردشیر شاه (عزرا فصل 7 آیه 27) کار کرد تا اهدافش را محقق کند. حتی اگر قصد و نیت انسان پلید باشد، خدا همچنان می تواند هدف خود را اجرا کند، مانند کسانی که مسیح را به صلیب کشیدند (اعمال رسولان فصل 2 آیه 23، فصل 4 آیه های 27-28).
برنامه خدا شامل پاداش برای کسانی می شود که به او اعتماد کردند، و او قول می دهد که فرزندانش را جلال خواهد داد. «سخنان ما حكيمانه است، زيرا از جانب خدا و دربارهٔ نقشهٔ حكيمانهٔ اوست، نقشه‌ای كه هدفش رساندن ما به حضور پرجلال خداست. اگرچه خدا اين نقشه را پيش از آفرينش جهان برای نجات ما طرح كرده بود، اما در گذشته آن را بر هيچكس آشكار نساخته بود. حتی بزرگان اين دنيا نيز آن را درک نكردند، زيرا اگر درک می‌كردند، «خداوند جلال» را به صليب نمی‌كشيدند. كتاب آسمانی نيز در اين مورد می‌فرمايد كه خدا برای دوستداران خود، چيزهايی تدارک ديده است كه هيچ انسانی هرگز نديده، نشنيده و به فكرش نيز خطور نكرده است»( اول قرنتیان فصل 2 آیه های 7-9). در این متن هدف خدا حتی پیش از آفرینش جهان (یا همان سرنوشت) را می بینیم. تقدیر ما بر اساس عشق ما نسبت به خداوند است.
سرنوشت و تقدیر – یک برنامه فردی
حاکمیت خداوند حتی زندگی شخصی ما را هم تحت کنترل دارد. این موضوع در فراخواندن ارمیا قبل از تولدش نشان داده شده است. «خداوند به من فرمود: «پيش از آنكه در رحم مادرت شكل بگيری تو را انتخاب كردم. پيش از اينكه چشم به جهان بگشايی، تو را برگزيدم و تعيين كردم تا در ميان مردم جهان پيام‌آور من باشی» (ارمیا فصل 1 آیه های 4-5).
داوود برنامه خدا برای او را درک کرده بود. «بلی، حتی پيش از آنكه من بوجود بيايم تو مرا ديده بودی. پيش از آنكه روزهای زندگی من آغاز شود، تو همهٔ آنها را در دفتر خود ثبت كرده بودی» (مزامیر فصل 139 آیه 16). او به همین دلیل در بسیاری از موقعیت ها مانند اول سموئیل فصل 23 آیه های 9-12 مشخصا از خدا مشورت گرفت.
سرنوشت و تقدیر – همه چیز در کنار هم قرار می گیرد
عیسی مسیح به پولس طرطوسی ظاهر می شود و جمله جالبی به او می گوید: «چرا من را آزار می دهی» ( اعمال رسولان فصل 9 آیه 5، فصل 26 آیه 14). عیسی مسیح قطعا برنامه ای برای پولس داشته است و پولس در برابر آن مقاومت می کرده است. استفاده از اختیار بر ضد خدا، دردناک است.
عیسی مسیح به پولس می گوید که شخصی به نام حنانیا به دیدار او خواهد آمد، سپس حنانیا را مطلع می کند (اعمال رسولان فصل 9 آیه های 11-12). قطعا عیسی مسیح برای حنانیا نیز از قبل برنامه داشته است. اما در آغاز حنانیا نمی خواهد پولس را ببیند (آیه های 13-14). او می توانست مانند یونس به مسیر دیگری برود؛ اگر این انتخاب او بود خداوند یکی ماهی را می فرستاد تا او را برگراند. خوشبختانه، حنانیا اطاعت کرد (آیه 17). استفاده از اختیار برای پیروی از برنامه خدا به ما برکت می دهد.
به طور خلاصه، کتاب مقدس به ما می گوید خدا مسئولیت همه چیز را بر عهده دارد. در عین حال، به ما آزادی داده تا از او اطاعت یا سرپیچی کنیم. مواردی نیز وجود دارند که خدا فقط در پاسخ به دعاها انجام می دهد (یعقوب فصل 4 آیه 2).
خداوند به فرمانبرداران برکت می دهد، و در برابر کسانی که نافرمانی می کنند صبور است، حتی اگر اهمال کاری کنند. او برای زندگی ما برنامه دارد، برنامه او شامل خوشحالی ما و جلال او در این دنیا و در زندگی ابدی می باشد. کسانی که به مسیح ایمان می آورند برنامه خدا را پذیرفته اند (یوحنا فصل 14 آیه 6). از این به بعد، پیروی گام به گام از بهترین های خداوند برای ما، دعا برای اینکه خواست او اجرا گردد (متی فصل 6 آیه 10)، و از گناه دوری کنیم (مزامیر فصل 32 آیه های 1-11، فصل 119 آیه 59؛ عبرانیان فصل 12 آیه های 1-2) آغاز می شود.
English
کتاب مقدس درباره سرنوشت / تقدیر چه می گوید؟
