سوال
الهیات جزم اندیش (دُگماتیک) چیست؟
جواب
الهیات جزم اندیش نام خود را از کلمه یونانی داگما می گیرد و در رابطه با الهیات به «یک عقیده با مجموعه ای از عقاید که رسما و با قاطعیت تایید شده اند»، گفته می شود. اساسا، الهیات جزم اندیش به الهیات رسمی یا جزمی ای گفته می شود که توسط یک کلیسا به رسمیت شناخته شده است، مانند کلیسای کاتولیک روم، کلیسای اصلاحی هلندی و غیره.
به نظر می رسد اصطلاح الهیات جزم اندیش اولین بار در سال 1659 با نام کتابی از ال. رینهارت به وجود آمد. استفاده از این اصطلاح پس از اصلاحات، رایج تر شد و آن کلیسا برای تدوین مفاد ایمانی خودش از آن استفاده کرد. مثال خوبی که می توان در رابطه با الهیات جزم اندیش عنوان کرد، بیانیه های اعتقادی یا داگماهایی (اصول اعتقادی) بودند که توسط کلیسای اولیه برای حل مسائل الهیاتی و مقابله با آموزش ها بدعت گذارانه تدوین شدند. این عقاید یا داگماهایی که شورای کلیسا تدوین کرد، قدرت اجرایی داشتند و همه مسیحیان ملزم به پیروی از آن بودند. یکی از اهداف الهیات جزم اندیش این است که اعضای کلیسا به آن به عنوان الزامات مسیحیت عمل کنند و سرپیچی از آنها بدعت گذاری و کفر خوانده شود.
الهیات جزم اندیش گاهی با الهیات روشمند اشتباه گرفته می شود، و این دو اصطلاح گاهی به جای هم استفاده می شوند. با این حال، تفاوت های جزئی ولی مهمی بین آنها وجود دارد. برای درک تفاوت بین این دو الهیات، باید به این نکته توجه کنیم که واژه داگما بر بیانیه های کتاب مقدس و همچنین کلیسا تاکید می کند . تفاوت اساسی بین الهیات روشمند و الهیات جزم اندیش در این است که در الهیات روشمند نیازی به تایید رسمی کلیسا نیست؛ در حالیکه، الهیات جزم اندیش مستقیما به یک کلیسا یا فرقه خاص مرتبط است. الهیات جزم اندیش معمولا عقایدی شبیه الهیات روشمند را مطرح می کند و از همان اصول و دستور عمل ها پیروی می کند، اما این کار را بر اساس یک دیدگاه الهیاتی خاص که به یک کلیسا یا فرقه وابسته است، انجام می دهد.
English
الهیات جزم اندیش (دُگماتیک) چیست؟
