سوال
الهیات فلسفی چیست؟
جواب
الهیات فلسفی شاخه ای از الهیات است که در آن از روش های فلسفی برای رسیدن به درک روشن تری از حقایق الهی استفاده می شود. بحثی در مورد این مسئله در جریان است که آیا الهیات و فلسفه باید هر دو در تلاش انسان برای رسیدن به حقیقت مشارکت داشته باشند، و یا رونمایی خداوند می تواند و باید بر روی پای خودش بایستد و مستقل عمل کند. در طی قرن های اخیر، تئوری های متعددی در رابطه با اعمال فلسفه بر مفاهیم الهیاتی وجود داشته اند. به باور برخی از مردم، این دو کاملا از هم جدا هستند و هیچ ارتباطی با هم ندارند. برخی دیگر می گویند فلسفه و منطق برای درک درست بشر از رونمایی الهی لازم است. و برخی دیگر، شیوه ملایم تری در پیش می گیرند و می گویند فلسفه می تواند ابزار مفیدی باشد، اما نباید کاملا به آن تکیه کرد.
الهیات فلسفی در قرن های 18 و 19 میلادی ظهور کرد؛ درست زمانی ک مثبت گرایان، مدرنیست ها ومتفکران روشنفکر به مسیحیت حمله کردند. محققان الهیات به دنبال روشی برای دفاع از عقاید خود رفتند و به این نتیجه رسیدند که با استفاده از ابزارهای فلسفی می توانند از مکاشفات الهی دفاع کنند. استفاده از فلسفه برای تحلیل و توضیح الهیات موضوع جدیدی نیست. توماس آکویناس، آگوستین و برخی دیگر از عالمان الهیات از ایده های ارسطو و سقراط در آثار خود استفاده کردند تا مفاهیم کتاب مقدس را درک کنند و درباره آنها تفکر نمایند. خیلی از مدافعان دینی هنوز هم از بحث های فلسفی استفاده می کنند؛ به عنوان مثال، مباحث پایان شناسی (غایت شناسی، حکمت غایی) و هستی شناسی (آنتولوژی) برای اثبات وجود خدا، ریشه عمیقی در الهیات فلسفی دارند.
از نظر کتاب مقدس، تحقیق در مورد یک مطلب یا جستجوی حقایق پنهان خداوند، بسیار خوب است (امثال فصل 25 آیه 2). به ما توانایی استدلال داده شده است و مطالعه فلسفه هیچ ایرادی ندارد. اما باید محتاط باشیم. خطرات روحانی زیادی در مطالعه فلسفه وجود دارد. خداوند هشدار می دهد، «خود را درگير بحث‌های بيهوده نكن، بخصوص با كسانی كه دم از علم و دانش می‌زنند. اينان دروغ می‌گويند و دانشی ندارند، چون سخنانشان باطل و بر ضد خداست» (اول تیموتائوس فصل 6 آیه 20). تئوری های ساخت بشر و فرضیات او هیچ چیزی به ارزش کلام خدا اضافه نمی کند، کلامی که ما را برای انجام کارهای خوب مجهز می کند (دوم تیموتائوس فصل 3 آیه های 16 تا 17). ایوب و دوستانش سعی کردند با استفاده از منطق بشری از راه و روش های خداوند سر درآورند ولی شکست خوردند. در پایان، خداوند به آنها گفت که سعی کردند حکمت او را با حرفهای پوچ رد کنند (ایوب فصل 38 آیه 2).
الهیات فلسفی، ابزاری است که می توان از آن استفاده درست یا غلط کرد. موضوع اصلی انگیزه و اولویت است: ما اگر سعی کنیم تا با استفاده از منطق و تئوری های انسانی، راه و روش های خداوند را درک کنیم، با شکست مواجه خواهیم شد. مانند کاری که بشر از زمان رویداد برج بابل انجام داده است و همیشه سعی کرده تا به سطح خدا برسد. اما اگر انگیزه ی ما برای شناخت خدا از روی عشق به او باشد و از افکار خود برای درک بهتر از او استفاده می کنیم، در این صورت، مطالعات ما ارزشمند خواهد بود و پاداش خواهد داشت. فلسفه، حقیقت نیست بلکه تابع حقیقت است. فلسفه می تواند ابزاری برای درک بهتر حقیقت باشد. کلام الهام شده و بدون خطای خداوند در بالاترین درجه از اهمیت قرار دارد، همه فلسفه های بشری در درجه دوم اهمیت قرار دارد. کتاب مقدس، فلسفه و حکمت ما را قضاوت می کند، نه برعکس (نگاه کنید به عبرانیان فصل 4 آیه 12).
English
الهیات فلسفی چیست؟
