Câu hỏi
Các thể loại văn chương khác nhau của Kinh Thánh ảnh hưởng như thế nào đến cách chúng ta giải nghĩa Kinh Thánh?
Trả lời
Kinh Thánh là một tác phẩm văn học. Văn học có nhiều thể loại khác nhau dựa trên phong cách, và mỗi thể loại được đọc và cảm nhận theo một cách khác nhau. Ví dụ, việc nhầm lẫn một tác phẩm khoa học viễn tưởng với một cuốn sách giáo khoa y học sẽ gây ra rất nhiều vấn đề nên chúng phải được hiểu theo các cách khác nhau. Và cả hai thể loại này phải được hiểu khác với thơ ca. Do đó, việc chú giải và giải nghĩa chính xác cần phải xem xét mục đích và phong cách của một cuốn sách hoặc phân đoạn cụ thể trong Kinh Thánh. Ngoài ra, một số câu Kinh Thánh còn có nghĩa ẩn dụ, và sự hiểu biết về thể loại sẽ hỗ trợ cho việc nhận biết chính xác những điều này. Việc không xác định được thể loại có thể dẫn đến những hiểu lầm nghiêm trọng về Kinh Thánh.
Các thể loại chính được tìm thấy trong Kinh Thánh là: luật pháp, lịch sử, khôn ngoan, thi ca, tường thuật, thư tín, tiên tri và văn học khải huyền. Bản tóm tắt dưới đây cho thấy sự khác biệt giữa từng thể loại và cách mà mỗi thể loại nên được diễn giải:
Luật pháp: Thể loại này bao gồm các sách Lê-vi ký và Phục truyền luật lệ ký. Mục đích của luật pháp là để bày tỏ ý muốn tối cao của Đức Chúa Trời liên quan đến chính quyền, chức vụ tế lễ, trách nhiệm xã hội, v.v. Việc hiểu biết về phong tục và tập quán của người Do Thái thời đó, cũng như hiểu biết về các giao ước, sẽ giúp ích cho việc đọc và hiểu tài liệu này.
Lịch sử: Các câu chuyện và sử thi trong Kinh Thánh được xếp vào thể loại này. Hầu như mọi sách trong Kinh Thánh đều chứa yếu tố lịch sử, nhưng Sáng thế ký, Xuất Ê-díp-tô ký, Dân số ký, Giô-suê, Các quan xét, 1 và 2 Sa-mu-ên, 1 và 2 Các vua, 1 và 2 Sử ký, E-xơ-ra, Nê-hê-mi và Công vụ các sứ đồ chủ yếu thuộc thể loại lịch sử. Kiến thức về lịch sử thế tục là rất quan trọng, vì nó hỗ trợ hoàn hảo cho lịch sử Kinh Thánh và giúp việc giải nghĩa trở nên chắc chắn hơn nhiều.
Khôn ngoan: Đây là thể loại châm ngôn dạy về ý nghĩa của cuộc sống và cách sống. Một số ngôn ngữ được sử dụng trong văn học khôn ngoan mang tính ẩn dụ và thi ca, vì vậy cần lưu ý điều này khi phân tích. Các sách thuộc thể loại này bao gồm Châm ngôn, Gióp và Truyền đạo.
Thi ca: Bao gồm các sách với văn xuôi có nhịp điệu, sự song song và ẩn dụ, như Nhã ca, Ca thương và Thi thiên. Chúng ta biết rằng nhiều Thi thiên được viết bởi Đa-vít, chính ông là một nhạc sĩ, hoặc bởi A-sáp – người lãnh đạo thờ phượng của Đa-vít. Vì thi ca không dễ dịch, nên chúng ta mất đi phần nào “giai điệu” âm nhạc khi được chuyển ngữ. Tuy nhiên, trong thể loại này, chúng ta vẫn thấy cách dùng thành ngữ, so sánh và điệp khúc tương tự trong âm nhạc hiện đại.
Tường thuật: Thể loại này bao gồm các sách Phúc Âm, là những bản tường thuật tiểu sử về Chúa Giê-xu, cùng các sách Ru-tơ, Ê-xơ-tê và Giô-na. Người đọc có thể tìm thấy một số thể loại khác trong các sách Phúc Âm, chẳng hạn như ngụ ngôn (Lu-ca 8:1-15) và diễn ngôn (Ma-thi-ơ 24). Sách Ru-tơ là một ví dụ hoàn hảo về một truyện ngắn được viết khéo léo, tuyệt vời về sự cô đọng và cấu trúc của nó.
Thư tín: Thư tín là những bức thư, thường mang phong cách trang trọng. Có 21 thư trong Tân Ước được gửi từ các sứ đồ cho những Hội Thánh và cá nhân khác nhau. Những lá thư này có phong cách rất giống với các lá thư hiện đại, với phần mở đầu, lời chào, phần thân và phần kết. Nội dung của Thư tín bao gồm việc làm sáng tỏ các giáo lý trước đó, khiển trách, giải thích, sửa chữa những giáo lý sai lệch và đào sâu hơn vào lời dạy của Chúa Giê-xu. Người đọc nên hiểu rõ bối cảnh văn hóa, lịch sử và xã hội của những người nhận thư ban đầu để có thể phân tích các sách này một cách tốt nhất.
Lời tiên tri và Văn học Khải Huyền: Các sách tiên tri là các sách trong Cựu Ước từ Ê-sai đến Ma-la-chi và sách Khải Huyền trong Tân Ước. Sách bao gồm những tiên đoán về các sự kiện trong tương lai, cảnh báo về sự phán xét sắp tới và tổng quan về kế hoạch của Đức Chúa Trời dành cho Y-sơ-ra-ên. Văn học Khải Huyền là một dạng tiên tri đặc biệt, phần lớn dùng các biểu tượng và hình ảnh để dự đoán về thảm họa và sự hủy diệt. Ngôn ngữ này xuất hiện trong các sách như Đa-ni-ên (các con thú trong chương 7), Ê-xê-chi-ên (cuộn sách trong chương 3), Xa-cha-ri (chân đèn bằng vàng trong chương 4) và Khải Huyền (bốn người cưỡi ngựa trong chương 6). Các sách tiên tri và Khải Huyền thường bị giải thích sai do cảm xúc hay định kiến cá nhân. Tuy nhiên, A-mốt 3:7 cho chúng ta biết, “Cũng vậy, Chúa Giê-hô-va chẳng có làm một việc gì mà Ngài chưa tỏ sự kín nhiệm Ngài ra trước cho tôi tớ Ngài, là các đấng tiên tri”. Vì vậy, lẽ thật đã được bày tỏ và có thể được biết qua giải nghĩa cẩn thận, hiểu biết về toàn bộ Kinh Thánh và sự cầu nguyện suy ngẫm. Một số điều sẽ không được làm sáng tỏ cho chúng ta ngoại trừ trong thời kỳ viên mãn (kỳ hạn đã được trọn), vì thế tốt nhất là đừng cho rằng mình biết hết mọi điều khi nói đến văn học tiên tri.
Hiểu biết về các thể loại của Kinh Thánh là điều tối quan trọng đối với người học và nghiên cứu Kinh Thánh. Nếu một đoạn Kinh Thánh bị hiểu sai về thể loại, nó rất dễ bị hiểu lệch lạc hoặc diễn giải sai, dẫn đến sự hiểu biết không đầy đủ và sai lầm về những gì Đức Chúa Trời mong muốn truyền đạt. Đức Chúa Trời không phải là tác giả của sự nhầm lẫn (1 Cô-rinh-tô 14:33), và Ngài muốn chúng ta “lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật” (2 Ti-mô-thê 2:15). Ngoài ra, Đức Chúa Trời muốn chúng ta biết kế hoạch của Ngài cho thế giới và cho từng cá nhân chúng ta. Thật tuyệt vời biết bao khi “hiểu thấu bề rộng, bề dài, bề cao, bề sâu” (Ê-phê-sô 3:18) của tình yêu Đức Chúa Trời dành cho chúng ta!
English
Các thể loại văn chương khác nhau của Kinh Thánh ảnh hưởng như thế nào đến cách chúng ta giải nghĩa Kinh Thánh?
