Savol
Muqaddas Kitob qullikni oqlaydimi?
Javob
Qullikni, tarixning qoldiqlari deb hisoblashga moyillik mavjud. Shunga qaramay, butun dunyo bo'ylab 12 million kishi bugungi kunda qullikda: majburiy mehnat, jinsiy savdo va boshqalar. Gunoh qulligidan qutqarilganlar, Iso Masihning izdoshlari zamonaviy dunyoda qullikni to'xtatishdan manfaatdor bo'lishi kerak. Savol tug'iladi: nima uchun Muqaddas Kitob qullikka qarshi emas? Nima uchun Muqaddas Kitob, insonlarning qullik harakatini qo'llab-quvvatlayotgandek ko'rinadi?
Aslida, Muqaddas Kitob qullik harakatini alohida qoralaydi. Qullarga qanday munosabatda bo'lish kerakligi haqida ko'rsatmalar beradi (Qonunlar 15:12-15; Efesliklarga 6:9; Kolosaliklarga 4:1), lekin uni umuman ta'qiqlamaydi. Ko'pchilik bu taxminni qullikning barcha shakllari Muqaddas Kitobda ruxsat etilgan deb qaraydi. Haqiqatan ham, Muqaddas Kitob davridagi qullik, so'nggi bir necha asrlardan so'ng dunyoning ko'p qismlarida amalda bo'lgan qullikdan sezilarli darajada farq qilganini tushunishmaydi. Muqaddas Kitobdagi qullik faqat irqga asoslangan emas edi. Odamlar o'zlarining millati yoki teri rangi tufayli asirlik qilmaganlar. Muqaddas Kitob davrida qullik ko'proq ijtimoiy maqomga ega edi. Odamlar qarzlarini to'lay olmagan yoki oilani qo'llab-quvvatlamagan paytlarida o'zlarini qul sifatida sotishgan. Yangi Ahdda shifokorlar, advokatlar va hatto siyosatchilar boshqa birovning qullari edi. Ba'zi odamlar hatto qul bo'lishni afzal ko'rdilar, shuning uchun ularning barcha ehtiyojlari uy egasi tomonidan qondirildi.
So'nggi bir necha asrlarda qullik ko'pincha faqat terining rangiga asoslangan edi. Qora odamlar o'zlarining etnik kelib chiqishi tufayli qullar edi — ko'plab qullarning egalari, aslida, ular past odamlar deb hisoblashgan. Muqaddas Kitob irqchilik asosidagi qullikni keskin qoralaydi. Yahudiylarning Misrda bo'lgan paytdagi qulliklarini o'ylab ko'ring. Bu tanlov emas, aslida ular yahudiy bo'lgani uchun edi (Chiqish 13:14). Misrliklar tomonidan yetkazilgan jazoni, Xudo irqiy qullikni qanday ko'rib chiqayotganini ko'rsatadi (Chiqish 7-11). Shunday qilib, ha – Muqaddas Kitob qullikning ayrim shakllarini qoralaydi. Asosiy savol shundaki, Muqaddas Kitobdagi qullik, so'nggi bir necha asrlarda bizning dunyomiz azob chekayotgan irqiy qullikka o'xshamaydi.
Bundan tashqari, Eski va Yangi Ahdlar 19-asrda Afrikada sodir bo'lgan odamlarni o'g'irlash harakatini qoralaydi. Qul savdogarlar afrikaliklarni ta'qib qilib, ularni sotishdi, keyin ular plantatsiyalar va fermer xo'jaliklarida ishlash uchun yangi yerga yetkazildi. Ushbu harakat Xudo uchun jirkanchdir. Aslida, Muso qonuniga ko'ra, bunday harakatlar uchun jazo, o'lim edi: "Kimki birortasini o'g'irlab, o'g'irlagan odamni sotib yuborsa, yoki hali ham ushlab turgan bo'lsa, o'shaning jazosi o'limdir" (Chiqish 21:16). Xuddi shunday, Yangi Ahdda qul savdogarlari "yovuz va gunohkorlar" orasida eslatib o'tilgan va ular, o'z ota-onalari, qotillari, noqonuniy turmush o'rtog'larining haqoratchilari toifasiga kiradi, va yo'ldan ozdiruvchilar, shuningdek yolg'onchilar va qasambuzarlardir (1Timo'tiyga 1:8-10).
Yana bir muhim nuqta shundaki, Muqaddas Kitobning maqsadi jamiyatni isloh qilishdan ko'ra, najot yo'lini ko'rsatishdir. Muqaddas Kitob ko'pincha ichidan savollarga javob beradi. Agar biror kishi Xudoning sevgisini, rahm – shafqatini va inoyatini boshidan kechirsa, Uning najotini qabul qilsa, Xudo O'zi uning fikrini va harakatlarini o'zgartirib, jonini qayta tiklaydi. Xudoning najot sovg'asini olgan va gunoh qulligidan ozod bo'lgan odam, boshqa odamni qul qilish noto'g'ri ekanini tushunadi. Xudoning inoyatini boshidan kechirgan kishi, o'z navbatida, boshqalarga rahm-shafqat qiladi. Bu qullikni tugatish uchun Muqaddas Kitobning usulidir.
English
Muqaddas Kitob qullikni oqlaydimi?