Pytanie
Co to jest Zakład Pascala?
Odpowiedź
Zakład Pascala pochodzi od XVII-wiecznego francuskiego filozofa i matematyka Blaise'a Pascala. Jednym z najsłynniejszych dzieł Pascala były Pensées („Myśli"), które zostało wydane pośmiertnie w 1670 roku. To w tym dziele znajduje się tak zwany Zakład Pascala.
Istotą Zakładu jest to, że według Pascala, nie można dojść do poznania Bożego istnienia jedynie poprzez rozum, zatem mądrą rzeczą, jaką należy uczynić to żyć w taki sposób jakby Bóg istniał, ponieważ w takim życiu możesz wszystko zyskać i niczego nie tracisz. Jeśli żyjemy tak jakby Bóg istniał, i On faktycznie istnieje, to osiągniemy niebo. Jeśli On nie istnieje, niczego nie tracimy. Jeśli z drugiej strony, żyjemy jakby Bóg nie istniał, a On rzeczywiście istnieje, osiągniemy piekło i karę, a stracimy niebo i błogość. Jeśli ktoś rozważa te opcje, oczywistym wyborem jest wybór racjonalnego życia tak, jakby Bóg istniał. Pascal nawet sugerował, że niektórzy mogą, w danym czasie nie móc uwierzyć w Boga. W takim wypadku, taka osoba powinna żyć tak jakby i tak miała wiarę. Być może życie tak, jakby ktoś miał wiarę, może doprowadzić do prawdziwej wiary.
Przez lata pojawiało się wiele głosów krytyki przedstawicieli różnych światopoglądów. Na przykład, istnieje argument niespójnego objawienia. Argument ten krytykuje Zakład Pascala w oparciu o to, że nie ma powodu, aby ograniczać wybory do Boga chrześcijańskiego. Skoro istniało wiele różnych religii na przestrzeni historii ludzkości, to może istnieć wielu potencjalnych bogów. Inna krytyka pochodzi ze środowiska ateistycznego. Richard Dawkins postuluje możliwość boga, który może nagradzać szczerą niewiarę i karać ślepą lub udawaną wiarę.
Tak czy inaczej, to co powinno nas martwić dotyczy tego, czy Zakład Pascala może lub nie może być potwierdzony z Pismem Świętym. Zakład zawodzi z kilku powodów. Po pierwsze i najważniejsze, nie bierze pod uwagę argumentu apostoła Pawła z Rzymian 1, że wiedza o Bogu jest znana wszystkim, zatem nie mamy żadnej wymówki (Rzymian 1.19-20). Sam rozum może przyprowadzić nas do poznania dotyczącego istnienia Boga. To będzie wiedza niekompletna o Bogu, ale jest to i tak wiedza o Bogu. Dodatkowo, poznanie Boga jest wystarczające, aby nas wszystkich pozbawić usprawiedliwienia przed Bożym sądem. Wszyscy jesteśmy winni Bożego gniewu za tłumienie prawdy o Bogu trwając w niesprawiedliwości.
Po drugie, nie ma żadnej wzmianki o koszcie związanym z naśladowaniem Jezusa. W Ewangelii Łukasza, Jezus dwukrotnie ostrzega nas, abyśmy policzyli koszty stania się jego uczniem (Ew. Łukasza 9.57-62; 14.25-33). Istnieje koszt naśladowania Jezusa i nie jest to łatwa cena do zapłaty. Jezus powiedział swoim uczniom, że będą musieli utracić swoje życie, aby je zyskać (Ew. Mateusza 10.39). Podążanie za Jezusem sprowadza na Ciebie nienawiść świata (Ew. Jana 15.19). Zakład Pascala nie wspomina o niczym takim. I jako takie, sprowadza wiarę w Chrystusa do łatwowierności.
Po trzecie, całkowicie błędnie przedstawia deprawację (zepsucie) natury ludzkiej. Naturalny człowiek- taki który nie odrodził się z Ducha Świętego (Ew. Jana 3.3)- nie da się przekonać do zbawczej wiary w Jezusa Chrystusa za pomocą analizy kosztów i korzyści, takiej jak zakład Pascala. Wiara jest efektem narodzenia na nowo i jest to Boże dzieło poprzez Ducha Świętego. Nie oznacza to, że nie można zgodzić się z faktami ewangelii ani nawet być zewnętrznie posłusznym prawu Bożemu. Jednym z punktów wypływających z przypowieści Jezusa o różnych glebach (Ew. Mateusza 13) jest to, że fałszywe nawrócenia będą faktem życia do czasu powrotu Chrystusa. A jednak oznaką prawdziwie zbawczej wiary jest owoc jaki produkuje (Ew. Mateusza 7.16-20). Paweł wskazuje, że naturalny człowiek nie może zrozumieć rzeczy Bożych (1 Koryntian 2.14). Dlaczego? Ponieważ trzeba je duchowo rozstrzygać. Zakład Pascala nie wspomina o potrzebnej, wstępnej pracy Ducha, aby dojść do wiedzy o zbawczej wierze.
Po czwarte i ostatnie, jako narzędzie apologetyczne/ewangeliczne (taki miał być Zakład), wydaje się skupiać na perspektywie ryzyka/nagrody, co nie jest spójne z prawdziwą, zbawczą wiarą opartą na relacji z Chrystusem. Jezus w swoich poleceniach nakazał posłuszeństwo jako dowód miłości do Chrystusa (Ew. Jana 14.23). Zgodnie z Zakładem Pascala, ktoś wybiera to, aby wierzyć i być posłusznym Bogu w oparciu o otrzymanie nieba jako nagrody. Nie umniejsza to faktu, że niebo jest nagrodą i że jest czymś, czego powinniśmy oczekiwać i czego pragniemy. Gdy jednak nasze posłuszeństwo jest wyłącznie lub przede wszystkim zmotywowane osiągnięciem nieba i uniknięciem piekła, wówczas wiara i posłuszeństwo stają się środkiem osiągnięcia tego co chcemy, aniżeli efektem serca, które zostało odrodzone w Chrystusie i wyraża wiarę i posłuszeństwo z powodu miłości do Chrystusa.
Podsumowując, zakład Pascala, mimo iż interesujący kawałek filozoficznej myśli, nie powinien mieć miejsca w chrześcijańskim ewangelicznym i apologetycznym repertuarze. Chrześcijanie mają dzielić się i ogłaszać ewangelię Jezusa Chrystusa, która sama w sobie jest "mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy..." (Rzymian 1.16).
English
Co to jest Zakład Pascala?
