Pytanie
O czym jest Księga Zuzanny?
Odpowiedź
Księga Zuzanny (znana również jako Historia Zuzanny i Starszych) jest częścią tego, co jest uważane za Apokryfy / Księgi Deuterokanoniczne i pojawia się w Starym Testamencie katolickich Biblii. Księgi apokryficzne zostały napisane w okresie około 400 lat pomiędzy powstaniem ksiąg Starego i Nowego Testamentu, czyli w okresie międzytestamentalnym. Zuzanna jest jedną z 12-15 ksiąg powszechnie uznawanych za Apokryfy.
Zuzanna jest jednym z dodatków do Księgi Daniela (podobnie jak Bel i Smok, Modlitwa Azariasza i Pieśń Trzech Żydów) i najprawdopodobniej została skomponowana w latach 200-100 p.n.e. Księga Daniela, napisana przez samego proroka Daniela (12:4) w VI wieku p.n.e., jest umieszczana w różnych miejscach Biblii w zależności od kultury: Żydzi umieszczają ją wśród Pism, odrzucając jej proroctwa, podczas gdy angielskie tłumaczenia umieszczają ją wśród Proroków Głównych.
Księga Daniela zaczyna się od pragnienia króla Nabuchodonozora, by narzucić babilońską kulturę niektórym izraelskim młodzieńcom, z których jednym był Daniel, ale z biegiem lat Daniel zadziwia Nabuchodonozora, interpretując jego symboliczne sny. Po serii religijnych konfrontacji, interpretacje Daniela były jasne: zaakceptuj Boga lub cierp Jego gniew. Król w końcu zaakceptował Boga. Wiele lat po tych wydarzeniach Daniel został wezwany do zinterpretowania proroczych słów skierowanych do syna Nabuchodonozora, Belszassara. Belszassar zmarł i stracił królestwo na rzecz Dariusza Meda. Po tym, jak został obdarzony autorytetem przez Dariusza (i przeżył spotkanie z lwami dzięki boskiej interwencji), Daniel doświadczył serii intensywnych osobistych wizji; sny ukazujące wydarzenia od najbliższej przyszłości do końca dni.
Księga Zuzanny jest najczęściej umieszczana przed wydarzeniami z Daniela 1 (tradycja Teodocji); jednak wydania Septuaginty i Wulgaty umieszczają ją między Danielem 12 a 14. Najsilniejszymi wpływami literackimi Zuzanny są starotestamentowe księgi Rodzaju, Kapłańska i Powtórzonego Prawa, choć, jak na ironię, nie jest ona zależna od samego Daniela. Chociaż wczesny kościół pierwotnie uważał ją za kanoniczną, już w III wieku wybuchła debata na temat tego, czy należy ją wykluczyć, o czym świadczy List do Africanusa, szczegółowa korespondencja między Africanusem a Orygenesem.
Strukturalnie księga ma tylko 64 wersety i można ją podsumować w następujący sposób: W Babilonie bogaty człowiek o imieniu Joakim poślubia bogobojną Zuzannę, córkę kapłana (1-4). Kiedy dwóch starszych zostało lokalnymi sędziami, odwiedzili dom Joakima i prześladowali Zuzannę, pożądając jej i nie przestrzegając Bożego prawa (8-9). Następnie, wiele dni później, obserwując Zuzannę przygotowującą się do kąpieli (15), podeszli do niej i powiedzieli: "Spójrz, drzwi do ogrodu są zamknięte i nikt nas nie widzi. Płoniemy pożądaniem do ciebie; więc zgódź się i połóż się z nami. Jeśli odmówisz, zeznamy przeciwko tobie, że był z tobą młody mężczyzna i dlatego odesłałaś swoje pokojówki" (20-21). Odrzuca ich szantaż i krzyczy przeciwko próbie gwałtu (24). Po tym, jak Zuzanna zwraca uwagę na ich działania, starsi oświadczają, że są niewinni, a Zuzanna zostaje postawiona przed sądem następnego dnia. Podczas sesji sądowej starsi spełniają swoją groźbę wobec Zuzanny i mówią o jej zaręczynach z młodym mężczyzną (36-41). Uznana za winną, zostaje "poprowadzona na egzekucję, [dopóki] Bóg nie wzbudził ducha świętego w młodym chłopcu imieniem Daniel" (45). Daniel zmusza mieszkańców miasta do powrotu na proces, ponieważ oświadcza, że starsi kłamali (49). Wracają, a Daniel pyta każdego starszego z osobna: "Pod jakim drzewem widziałeś ich intymnie ze sobą?". (54). Kiedy każdy odpowiada inaczej, Zuzanna zostaje uwolniona, a starsi zostają skazani na śmierć (62).
Zarówno przestrzeganie, jak i obalanie Prawa Bożego stanowi sedno Księgi Zuzanny. Od samego początku mówi się nam, że Zuzanna została wyszkolona "zgodnie z prawem Mojżesza" (3), a szkolenie to jest wyraźnie widoczne w całym tekście. Zmuszona do wyboru między cudzołóstwem a oskarżeniem o cudzołóstwo (prowadzącym do pewnej śmierci), Zuzanna jest świadoma Prawa Bożego, jak napisano w Księdze Kapłańskiej 20:10: "Jeśli mężczyzna cudzołoży z żoną swego bliźniego, zarówno cudzołożnik, jak i cudzołożnica zostaną skazani na śmierć" oraz w Księdze Powtórzonego Prawa 22:22: "Jeśli mężczyzna zostanie przyłapany na kłamstwie z żoną innego mężczyzny, oboje umrą, mężczyzna, który leżał z kobietą, i kobieta. W ten sposób oczyścisz zło z Izraela".
W obliczu możliwego gwałtu (24) Zuzanna wie, że Prawo nakazuje kobiecie wołać o pomoc, ponieważ jeśli tego nie zrobi, nie zostanie uznana za ofiarę gwałtu (Pwt 22:24). Kiedy Zuzanna zostaje postawiona przed oskarżycielską starszyzną, krzyczy do Pana, że "ci ludzie dali fałszywe dowody" (43), wskazując na jej zrozumienie prawa zgodnie z Powtórzonego Prawa 19: 16-21. Później to Daniel odnosi się do tego samego prawa, pytając: "Czy jesteście takimi głupcami, Izraelici, aby potępiać córkę Izraela bez zbadania i poznania faktów?". (48).
"Dwaj starsi, spośród których lud... wyznaczył sędziów" (5), są wyraźnie świadomi Prawa Mojżeszowego przekazanego przez Boga, ale decydują się na nieposłuszeństwo. Starsi "zaczęli pożądać" Zuzanny, pomimo prawa zawartego w Księdze Wyjścia 20:17: "Nie będziesz pożądał żony bliźniego swego". Zanim złożyli fałszywe świadectwo przeciwko Zuzannie, "położyli ręce na jej głowie", jak napisano w Księdze Kapłańskiej 24:14: "Wyprowadź bluźniercę poza obóz, a wszyscy, którzy byli w zasięgu słuchu, niech położą ręce na jego głowie i niech całe zgromadzenie go ukamienuje". Starsi wyraźnie zdają sobie sprawę, że podczas sądzenia Żyda oskarżonego o przestępstwo wymaganych jest dwóch świadków, o czym świadczy Księga Liczb 35:30: "Nikt nie zostanie skazany na śmierć na podstawie zeznań jednego świadka" oraz Księga Powtórzonego Prawa 17:6: "Na podstawie zeznań dwóch lub trzech świadków wyrok śmierci zostanie wykonany; nie wolno skazać człowieka na śmierć na podstawie zeznań tylko jednego świadka". Jak na ironię, gdy starsi okazują się kłamcami i kpią z Prawa Bożego, te same prawa wyznaczają im los (62) zgodnie z Powtórzonego Prawa 19: 16-21.
Więcej komentarzy można zaproponować w odniesieniu do kwestii boskiej interwencji jako głównej idei religijnej popieranej w Księdze Zuzanny. Gdyby Bóg nie "wzbudził ducha świętego w młodym chłopcu imieniem Daniel" (45), jest pewne, że Zuzanna zostałaby niesprawiedliwie zabita. Interwencja Boga, często za pośrednictwem ludzkiego naczynia, jest ważnym tematem zarówno w kanonach Starego, jak i Nowego Testamentu. To, że ludzkość odchodzi od praw Bożych, a nawet je łamie, często powoduje, że Bóg musi angażować się w sprawy ludzi, aby naprawić niesprawiedliwość lub, w niektórych przypadkach, wyrazić swój gniew w sprawiedliwy i konieczny sposób. Uderzające w Księdze Zuzanny jest to, że przedstawia ona ciągłe zmagania narodu żydowskiego w przestrzeganiu praw zleconych przez Boga. Począwszy od początkowego nieprzestrzegania Dziesięciu Przykazań (Wj 32), a skończywszy na stwierdzeniu Pawła, że "nie należy ze względu na pożywienie niszczyć dzieła Bożego" (Rz 14:20), prawa ustanowione przez Boga były postrzegane przez niektórych żydowskich myślicieli jako podatne na ludzkie zepsucie lub wielorakie interpretacje, co wymagało interwencji miłosiernego Boga, gdy ludzie nadużywali Jego praw.
Księga Zuzanny, choć krótka, jest przekonującą księgą o niewinności i ludzkim zepsuciu Prawa Bożego. Chociaż nie jest kanoniczna, jest warta przestudiowania i zastosowania we współczesnym judaizmie i chrześcijaństwie, ponieważ jest to historia, która zawiera przesłanie istotne dla codziennego życia, nawet jeśli jest uważana za dzieło fikcyjne przez większość Żydów i chrześcijan. Badając główne idee religijne i myśl żydowską w okresie, w którym została napisana, czytelnicy Zuzanny mogą lepiej zrozumieć mocne i słabe strony stosowania przez człowieka Prawa Bożego oraz to, że bez względu na wszystko Bóg zapewni panowanie sprawiedliwości.
English
O czym jest Księga Zuzanny?
