Pytanie
Jaka jest różnica między egzegezą a eisegezą?
Odpowiedź
Egzegeza i eisegeza to dwa przeciwne podejścia w studiowaniu Biblii. Egzegeza to ekspozycja lub wyjaśnienie tekstu oparte na starannej, obiektywnej analizie. Słowo egzegeza dosłownie oznacza "wyprowadzać". Oznacza to, że interpretator dochodzi do swoich wniosków podążając za tekstem.
Przeciwnym podejściem do Pisma Świętego jest eisegeza, czyli interpretacja fragmentu oparta na subiektywnym, nieanalitycznym odczytaniu. Słowo eisegesis dosłownie oznacza "wprowadzać w", co oznacza, że interpretator wprowadza do tekstu swoje własne pomysły, nadając mu znaczenie, jakie chce.
Oczywiście tylko egzegeza oddaje sprawiedliwość tekstowi. Eisegeza jest niewłaściwym obchodzeniem się z tekstem i często prowadzi do błędnej interpretacji. Egzegeza zajmuje się odkrywaniem prawdziwego znaczenia tekstu, z poszanowaniem jego gramatyki, składni i kontekstu. Eisegeza zajmuje się jedynie przedstawianiem argumentów, nawet kosztem znaczenia słów.
Drugi List do Tymoteusza 2:15 nakazuje nam stosowanie metod egzegetycznych: "Przedstaw się Bogu jako ktoś godny uznania, jako pracownik, który nie musi się wstydzić i który właściwie posługuje się słowem prawdy". Uczciwy student Biblii będzie egzegetą, pozwalając tekstowi mówić sam za siebie. Eisegeza łatwo naraża się na błędy, ponieważ niedoszły interpretator próbuje dopasować tekst do własnych z góry przyjętych pojęć. Egzegeza pozwala nam zgodzić się z Biblią; eisegeza stara się zmusić Biblię, by zgodziła się z nami.
Proces egzegezy obejmuje 1) obserwację: co mówi dany fragment? 2) interpretację: co ten fragment oznacza? 3) korelację: w jaki sposób ten fragment odnosi się do reszty Biblii? oraz 4) zastosowanie: w jaki sposób ten fragment powinien wpłynąć na moje życie?
Z drugiej strony, eisegeza obejmuje 1) wyobraźnię: jaką ideę chcę przedstawić? 2) badanie: jaki fragment Pisma Świętego wydaje się pasować do mojego pomysłu? i 3) zastosowanie: co oznacza mój pomysł? Zauważ, że w eisegezie nie ma badania słów tekstu ani ich wzajemnych relacji, nie ma odniesień do powiązanych fragmentów i nie ma prawdziwego pragnienia zrozumienia rzeczywistego znaczenia. Pismo Święte służy jedynie jako podpora dla idei interpretatora.
Aby to zilustrować, zastosujmy oba podejścia do jednego fragmentu:
2 Kronik 27:1-2
"Jotam miał dwadzieścia pięć lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie szesnaście lat. . . . Czynił to, co było słuszne w oczach Pana, podobnie jak jego ojciec Uzjasz, ale w przeciwieństwie do niego nie wszedł do świątyni Pana".
EIZEGEZA
Najpierw tłumacz wybiera temat. Dziś jest to "Znaczenie uczęszczania do kościoła". Tłumacz czyta 2 Księgę Kronik 27:1-2 i widzi, że król Jotam był dobrym królem, tak jak jego ojciec Uzjasz, z wyjątkiem jednej rzeczy: nie chodził do świątyni! Ten fragment wydaje się pasować do jego pomysłu, więc go używa. Powstałe kazanie dotyczy potrzeby przekazywania bogobojnych wartości z pokolenia na pokolenie. To, że król Uzjasz co tydzień chodził do świątyni, nie oznaczało, że jego syn będzie kontynuował tę praktykę. W ten sam sposób wielu młodych ludzi dzisiaj tragicznie odwraca się od szkolenia swoich rodziców, a frekwencja w kościele spada. Kazanie kończy się pytaniem: "Ilu błogosławieństw Jotam nie otrzymał tylko dlatego, że zaniedbał kościół?".
Z pewnością nie ma nic złego w nauczaniu o uczęszczaniu do kościoła lub przekazywaniu wartości. A pobieżna lektura 2 Księgi Kronik 27:1-2 wydaje się wspierać ten fragment jako trafną ilustrację. Jednak powyższa interpretacja jest całkowicie błędna. To, że Jotam nie chodził do świątyni, nie było złe; w rzeczywistości było to bardzo dobre, jak pokaże właściwe podejście do tego fragmentu.
EGZEGEZA
Najpierw interpretator czyta fragment i, aby w pełni zrozumieć kontekst, czyta historie zarówno Uzjasza, jak i Jotama (2 Kronik 26-27; 2 Królewska 15:1-6, 32-38). W swojej obserwacji odkrywa, że król Uzjasz był dobrym królem, który jednak okazał nieposłuszeństwo Panu, gdy udał się do świątyni i ofiarował kadzidło na ołtarzu - coś, co miał prawo robić tylko kapłan (2 Kronik 26:16-20). Pycha Uzjasza i jego skażenie świątyni spowodowały, że miał "trąd aż do dnia swojej śmierci" (2 Kronik 26:21).
Chcąc dowiedzieć się, dlaczego Uzjasz spędził resztę życia w izolacji, tłumacz studiuje Księgę Kapłańską 13:46 i przeprowadza badania na temat trądu. Następnie porównuje wykorzystanie choroby jako kary w innych fragmentach, takich jak 2 Krl 5:27; 2 Kronik 16:12; i 21:12-15.
Do tego czasu egzegeta zrozumiał coś ważnego: kiedy fragment mówi, że Jotam "nie wszedł do świątyni Pana", oznacza to, że nie powtórzył błędu swojego ojca. Uzjasz dumnie uzurpował sobie urząd kapłana; Jotam był bardziej posłuszny.
Wynikające z tego kazanie może dotyczyć dyscypliny Pana wobec Jego dzieci, błogosławieństwa całkowitego posłuszeństwa lub naszej potrzeby uczenia się na błędach z przeszłości, a nie ich powtarzania.
Oczywiście egzegeza zajmuje więcej czasu niż eisegeza. Ale jeśli mamy być tymi wypróbowanymi robotnikami, "którzy właściwie posługują się słowem prawdy", musimy poświęcić czas na prawdziwe zrozumienie tekstu. Egzegeza jest jedynym sposobem.
English
Jaka jest różnica między egzegezą a eisegezą?
