Pytanie
Czym jest ekwiwalencja dynamiczna w tłumaczeniu Biblii?
Odpowiedź
Ekwiwalencja dynamiczna to metoda tłumaczenia Biblii, która ma na celu odtworzenie oryginalnego tekstu Pisma Świętego przy użyciu współczesnego języka i ekspresji w celu przekazania przesłania Biblii. W tłumaczeniu wersetu, dynamiczne tłumaczenie ekwiwalentne jest mniej zainteresowane dostarczeniem dokładnego angielskiego słowa dla każdego słowa oryginalnego tekstu, niż przekazaniem podstawowego przesłania tego wersetu. Biorąc pod uwagę oryginalny kontekst, kulturę, figury retoryczne i inne wpływy na język, dynamiczny ekwiwalent stara się, aby dzisiejsi czytelnicy Biblii rozumieli tekst w taki sam sposób (lub z możliwie najbliższym podobieństwem znaczeniowym), jak ci, do których został on pierwotnie skierowany.
Spośród niezliczonych tłumaczeń Biblii większość należy do jednej z dwóch kategorii: ekwiwalencji dosłownej i ekwiwalencji dynamicznej. Tłumaczenia dosłowne są zasadniczo tłumaczeniami słowo w słowo, w których każdemu słowu oryginału odpowiada w miarę możliwości słowo angielskie. Dosłowne tłumaczenia dążą do formalnej równoważności, filozofii tłumaczenia, która dąży do jak najbardziej dosłownego oddania oryginalnego tekstu. Przykładami formalnej równoważności lub dosłownych tłumaczeń są English Standard Version (ESV), New American Standard Bible (NASB), New King James Version (NKJV), King James Version (KJV), New Revised Standard Version (NRSV) i Revised Standard Version (RSV).
W przeciwieństwie do tłumaczeń dosłownych (słowo w słowo), w celu osiągnięcia dynamicznej równoważności stosuje się metodę tłumaczenia myśl za myśl, opartą na znaczeniu. W ostatnich latach termin ekwiwalencja funkcjonalna został również zastosowany do tłumaczeń dynamicznych. Zamiast dążyć do dokładnego oddania tekstu, dynamiczna lub funkcjonalna filozofia tłumaczenia koncentruje się na przekazywaniu szerszego znaczenia oryginalnego tekstu. Ponieważ odchodzi od formalnej metody tłumaczenia słowo w słowo, metoda dynamicznej równoważności jest naturalnie bliższa parafrazowaniu. Celem jest odtworzenie tego samego dynamicznego wpływu, jaki tekst miał na swoich oryginalnych odbiorców. New International Readers Version (NIrV), Revised English Bible (REB), Good News Translation (GNT), New Living Translation (NLT) i Contemporary English Version (CEV) są tłumaczeniami dynamicznymi (lub równoważnymi funkcjonalnie).
Celem większości tłumaczy Biblii jest jak najwierniejsze oddanie oryginalnego znaczenia tekstu (jeśli nie oryginalnych słów) przy jednoczesnym użyciu języka, który jest tak samo zrozumiały i naturalnie brzmiący dla współczesnego czytelnika, jak oryginalny tekst był dla oryginalnych czytelników. Żadna z metod tłumaczenia nie jest "lepsza" od drugiej. Różnica sprowadza się do tego, który język jest traktowany z mocniejszym szacunkiem - język oryginału czy język współczesnych odbiorców.
Dosłowne tłumaczenia sprawiają, że oryginalny język jest bardziej przejrzysty, ale mogą brzmieć niezręcznie dla współczesnego ucha i dlatego wymagają więcej wyjaśnień. Tłumaczenia dynamiczne są zwykle łatwiejsze do zrozumienia dla współczesnych czytelników, ale mogą ukrywać lub tracić niektóre starożytne elementy tekstu, takie jak zwyczaje kulturowe, gry słowne, aluzje i figury retoryczne. Chociaż obie filozofie tłumaczenia różnią się w swoich podejściach, starają się być wierne oryginalnemu tekstowi.
Pułapką metody dynamicznej równoważności w tłumaczeniu jest to, że prowadzi ona do decyzji interpretacyjnych, które czasami mogą pomijać sens oryginalnego tekstu i wprowadzać obce idee. Jeśli tłumacze zbyt swobodnie podchodzą do tekstu, błędy interpretacyjne mogą uniemożliwić wierny przekaz Słowa Bożego. Pewna subiektywność naturalnie istnieje w ramach dynamicznej równoważności, pozwalając na bardzo różne wersje tego samego tekstu. Dla przykładu, rozważmy główne różnice między tymi dwoma tłumaczeniami 2 Listu do Koryntian 5:8, w których zastosowano metodę dynamicznej równoważności:
"Tak, jesteśmy w pełni pewni i wolelibyśmy być z dala od tych ziemskich ciał, bo wtedy będziemy w domu z Panem".
NLT
"Nie ma wątpliwości, że żyjemy z odważną pasją, ale ostatecznie wolimy odejść od tego ciała, abyśmy mogli być w domu z Panem".
The Voice
Idiomy i inne figury retoryczne, które są unikalne dla danej kultury, dostarczają najbardziej wyrazistych porównań między ekwiwalencją dynamiczną a formalną w tłumaczeniach. Na przykład, gdy Mojżesz wrzuca drzewo do gorzkich wód Mara w Księdze Wyjścia 15:25, NASB, dosłowne tłumaczenie, mówi, że "wody stały się słodkie". Z drugiej strony, dynamiczny NIV mówi, że "woda stała się zdatna do picia". To, co dosłownie jest "słodkie" w języku hebrajskim, pozostaje "słodkie" w ekwiwalencji formalnej, ale staje się "zdatne do picia" w ekwiwalencji dynamicznej. Oba tłumaczenia są dokładne na swój sposób. Woda stała się zdatna do picia, niezależnie od tego, czy została nazwana "słodką", czy po prostu "zdatną do picia".
Trzecia filozofia tłumaczeń Biblii dąży do podejścia łączonego, wykorzystując dosłowne tłumaczenie słowo w słowo, gdy tylko jest to możliwe, oraz dynamiczne tłumaczenie myśl w myśl, gdy jest to konieczne. Ta mieszana metoda została również nazwana "optymalną równoważnością". Zwolennicy tego podejścia uważają, że zapewnia ono najlepszą równowagę między dokładnością a czytelnością. Nowa Wersja Międzynarodowa (NIV) jest uważana za tłumaczenie mieszane, kładące nacisk na dynamiczną równoważność, a jednocześnie konsekwentnie dążące do formalnej równoważności. New English Translation (NET), Christian Standard Bible (CSB) i New Century Version (NCV) są kombinacjami ekwiwalencji formalnej i dynamicznej.
Mądrym podejściem do studiowania Biblii i czytania Pisma Świętego jest korzystanie z kilku różnych tłumaczeń, w tym dosłownych, dynamicznych i łączonych. Porównując ze sobą teksty, poważni czytelnicy Biblii najlepiej zrozumieją prawdziwe i pełne znaczenie Słowa Bożego.
English
Czym jest ekwiwalencja dynamiczna w tłumaczeniu Biblii?
