Pytanie
Czym jest antropopatia?
Odpowiedź
Biblia czasami przypisuje Bogu ludzkie cechy, używając metaforycznego języka. Takie poetyckie opisy, choć nie dosłowne, sprawiają, że pewne historie są bardziej zrozumiałe dla czytelników. Uczeni nazywają te figury mowy antropomorfizmami, co oznacza "ludzką formę". Jednym z rodzajów antropomorfizmu stosowanego w Biblii jest antropopatia, czyli "ludzkie uczucie". W szczególności antropopatyzm przypisuje Bogu ludzkie emocje.
Aby zrozumieć opisy antropopatyczne w Biblii, warto poznać dosłowne znaczenie tych figur retorycznych. Zacznijmy od tego, że fundamentalną naturą Boga jest duch (Jana 4:24; 1 Tymoteusza 1:17). Oznacza to, że fragmenty opisujące Go z ramionami (np. Izajasza 40:10) lub siedzącego (np. Psalm 47:8), sugerujące, że ma On fizyczne ciało, są antropomorficzne. Co więcej, wersety, które opisują Go jako doświadczającego ludzkich emocji, przekazują prawdę o Nim w niedosłowny sposób, aby ludzie mogli Go lepiej zrozumieć.
Biblia przypisuje Bogu szereg emocji. Emocje, które wywołują pozytywne reakcje czytelników, obejmują radość (Izajasza 62:5; por. Zefaniasza 3:17), współczucie (Wyjścia 34:6; Joela 2:13) i tęsknotę (Jeremiasza 31:20; Ozeasza 11:8). Takie opisy są zgodne z Bożą miłością i dobrocią. Jednak niektórzy czytelnicy zmagają się z przypisywaniem Bogu emocji takich jak żal czy skrucha, co sugeruje, że ma On wyrzuty sumienia z powodu własnego grzechu. Taka implikacja byłaby sprzeczna ze świętą i sprawiedliwą naturą Boga (Ps 18:30; Jk 1:13).
Na przykład Mojżesz, autor Księgi Rodzaju, opisuje Boga wykorzystującego ludzkie emocje w historii o potopie. Pisze on, że za dni Noego Bóg był niezadowolony z tego, jak niegodziwość bardzo wzrosła na ziemi (Rdz 6:5). Jednak zanim zewnętrznie osądził świat wodą, Bóg wewnętrznie opłakiwał ludzkie występki. Przekłady Biblii oddają to kluczowe słowo na różne sposoby. Czytamy w różnych tłumaczeniach: "I żałował Pan, że uczynił człowieka na ziemi, i zasmuciło go to w sercu jego" (Rdz 6:6). Każde tłumaczenie sugeruje, że Bóg miał wyrzuty sumienia z powodu stworzenia człowieka.
Innym fragmentem opisującym Boga żałującego jest 1 Samuela 15:11. W Przekładzie Literackim werset ten brzmi: " Żałuję, że ustanowiłem Saula królem. Odwrócił się on ode Mnie i nie wypełnił mojego Słowa." W innych tłumaczeniach również używa słowa żal.
Pomimo tłumaczeń Biblii używających słów takich jak żal i skrucha, antropopatryzm nie naucza, że Bóg smuci się z powodu własnego grzechu. Zamiast tego takie opisy używają słów związanych z ludzkimi emocjami, aby przekazać reakcję Boga na ludzki grzech. Potwierdzając to wyjaśnienie, ten sam fragment, który mówi, że Bóg "żałował" uczynienia Saula królem, jednoznacznie stwierdza, że Bóg nie doświadcza żalu i skruchy tak jak ludzie: "A także Chwała Izraela nie skłamie ani nie będzie żałował, bo nie jest człowiekiem, aby żałował" (1 Samuela 15:29). Tak więc opisy Boga żałującego i pokutującego są antropopatyczne, wyrażają Jego smutek z powodu grzesznych zachowań ludzkości - a nie Jego samego.
Co więcej, podczas gdy opisy Boga żałującego i pokutującego są antropopatyczne, pomoże to również czytelnikom rozważyć, w jaki sposób tłumaczenia Biblii używają pewnych słów o zniuansowanym znaczeniu, słów, których konotacje mogą się zmieniać z czasem. Na przykład słowo "przepraszam" ma w języku angielskim więcej niż jedną konotację. Nie zawsze oznacza ono przyznanie się do winy, np. "Przepraszam za samolubne zachowanie". Może również wyrażać smutek bez sugerowania przyznania się do moralnej nieodpowiedzialności, np. "Przykro mi słyszeć, że twoja babcia zmarła".
Podobnie słowa skrucha ma wiele konotacji. Wyrażanie żalu z powodu grzechu innych, a nie poczucia winy z powodu własnego złego postępowania, mieści się w jego zakresie semantycznym. W rzeczywistości kilka tłumaczeń używa "wyrażenia żalu" w znaczeniu tego słowa. KJV używa słowa "żałował" w Sędziów 21:6, aby opisać smutek ludzi bez konotacji winy. W tej historii Izrael ubolewał nad grzechem plemienia Beniamina: "I żałowali synowie izraelscy za Beniamina, brata swego, i mówili: Odcięto dziś jedno plemię od Izraela". Zgodnie z KJV, dzieci Izraela "żałowały", ale nie zrobiły nic złego - zrobił to tylko Beniamin.
Antropopatyczne opisy Boga w Biblii przekazują prawdę o Nim. Używając języka figuratywnego, antropopatia objawia naturę i charakter Boga w kategoriach emocjonalnych ludziom, którzy odczuwają podobne emocje. Podczas gdy te figury mowy przekazują ważne prawdy, głównym wyrazem Bożej komunikacji z ludzkością nie są metafory, ale Jezus z Nazaretu. Jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, Jezus doświadczał ludzkich emocji, takich jak gniew (Mk 3:5), smutek (J 11:35) i radość (Łk 10:21), dając pełny, niemetaforyczny wyraz Bożego współczucia i troski o ludzi i ich wybory.
English
Czym jest antropopatia?
