Pytanie
Czym jest kontekstualizacja?
Odpowiedź
Ogólnie rzecz biorąc, kontekstualizacja idei, stwierdzenia lub wydarzenia polega na umieszczeniu ich w szerszym kontekście, w którym nabierają prawdziwego i pełnego znaczenia. Kontekstualizacja pomaga w zrozumieniu. Na przykład, problem arytmetyczny może nie wydawać się zbyt praktyczny, dopóki nie zostanie przedstawiony w kontekście historii; rzeczywista sytuacja kontekstualizuje problem matematyczny i czyni go bardziej zrozumiałym. W ewangelizacji chrześcijańskiej kontekstualizacja polega na dostosowaniu prezentacji ewangelii do szerszego kontekstu socjologicznego w celu osiągnięcia większego zrozumienia, a tym samym większej akceptacji przesłania.
Różne kościoły i wysiłki misyjne na przestrzeni lat stosowały różne poziomy kontekstualizacji. Na jednym końcu spektrum nie ma żadnej kontekstualizacji. Na obcym polu oznacza to, że ewangelia jest przedstawiana w kategoriach zachodnich, które mogą być niezrozumiałe dla rdzennych mieszkańców. Prawda jest przedstawiana bez względu na pochodzenie, doświadczenie czy sposób myślenia słuchaczy. W Ameryce czasami widzimy kościoły, które odmawiają dostosowania muzyki lub programów do otaczającej kultury. Prawda ewangeliczna pozostaje, ale jest osadzona w sztywnych ramach, które pozostawiają niewiele miejsca na kreatywność.
Na drugim końcu spektrum kontekstualizacji znajduje się zbyt duża adaptacja. Przesłanie jest przedstawiane w kategoriach, które są łatwo zrozumiałe dla odbiorców, ale prawda jest zagrożona. Widzimy to w miejscach, w których chrześcijańskie zwyczaje zostały dodane do pogańskich systemów wierzeń, co doprowadziło do pomieszania synkretycznych doktryn, a także w kościołach, które próbują włączyć nowoczesną filozofię do swojej teologii, niezależnie od tego, czy jest ona biblijna, czy nie. Rezultatem jest rozwodnienie prawdy.
Niezbędna równowaga znajduje się gdzieś pomiędzy tymi dwoma skrajnościami. Ewangelia musi być przedstawiona w kategoriach, które są łatwe do zrozumienia, ale prawda musi również pozostać odrębna od nieprawdy. Dzieje się tak w kościołach, które rozumieją kulturę, w której funkcjonują i dostosowują swoje metody do preferencji tej kultury. Prawda ewangeliczna pozostaje przedstawiona w sposób odpowiedni dla danej kultury i nie podejmuje się prób "oczyszczania" krzyża, aby uniknąć obrazy (1 Koryntian 1:23).
Kontekstualizacja jest najczęściej omawiana w kontekście pracy misyjnej. Niektórzy bardzo wcześni misjonarze nie próbowali kontekstualizować, ale raczej wymagali od swoich nawróconych, aby stali się "zachodni" lub przynajmniej wymagali drastycznego zerwania z ich rodzimą kulturą. Prowadziło to raczej do budowania murów niż relacji. Późniejsi misjonarze z XIX i początku XX wieku, tacy jak William Carey, Hudson Taylor, Amy Carmichael i inni, bardziej skłaniali się ku zanurzeniu się w kulturze i współpracy z tubylcami w docieraniu do zagubionych. Dostosowywali przesłanie do kultury, nie rozcieńczając prawdy. Doprowadziło to do powstania nowoczesnego ruchu misyjnego.
W swojej książce "Peace Child" Don Richardson opowiada o swoich wysiłkach, by zanieść ewangelię Sawisom, plemieniu łowców głów w Papui Nowej Gwinei. Napotkał ogromne przeszkody w kulturze, która honorowała oszustwo i zdradę - kiedy po raz pierwszy usłyszeli ewangelię, tubylcy postrzegali Judasza Iskariotę jako bohatera tej historii. Aby wypełnić lukę między światopoglądem Sawi a Bożym przesłaniem miłości, Richardson musiał kontekstualizować przesłanie. Dzięki modlitwie, ciężkiej pracy i wytrwałości Richardson był w stanie znaleźć "klucz" do odblokowania kultury Sawi i przedstawienia ewangelii Jezusa w sposób, który Sawi mogliby naprawdę zrozumieć. W rezultacie powstał kościół w dżungli, a niektórzy Sawi zaczęli ewangelizować sąsiednie plemiona.
W Biblii Daniel i jego trzej przyjaciele byli w pełni zanurzeni w kulturze babilońskiej, nie ulegając wpływom, które mogłyby odciągnąć ich od Boga (Daniel 1-2). Ich gotowość do dostosowania się przyniosła im audiencję u babilońskiego króla, a ich odmowa pójścia na kompromis z prawdą ostatecznie doprowadziła do uznania Boga przez króla (Daniel 4). Kiedy Paweł przemawiał do Ateńczyków, nie tylko naśladował ateński styl argumentacji i oratorstwa, ale także używał ich własnych pisarzy, aby wzmocnić swoje argumenty (Dz 17: 22-34). Innymi słowy, Paweł rozumiał grecką kulturę i kontekstualizował ewangelię, aby zyskać posłuch.
Istnieją wyraźne biblijne przykłady kontekstualizacji w Nowym Testamencie. Jezus głosił Samarytanom i poganom, nie wymagając od nich dostosowania się do żydowskich praktyk. Dramatyczna wizja Piotra z Dziejów Apostolskich 10 pokazała mu, że musi zmodyfikować swoje podejście do kultury pogańskiej; tak też uczynił, w wyniku czego rzymski setnik uwierzył w Chrystusa. Stwierdzenie Pawła, że będzie "wszystkim dla wszystkich" (1 Koryntian 9:22) wskazuje na jego gotowość do kontekstualizacji prawdy dla swoich słuchaczy, kimkolwiek by nie byli. Wreszcie, w Objawieniu widzimy, że Pan Jezus odkupił ludzi z każdego plemienia, języka, ludu i narodu (Objawienie 5:9; 14:6). Ewangelia jest prawdziwie międzykulturowa i musi być przedstawiana w taki sposób, aby każda kultura mogła ją zrozumieć.
Świąteczna piosenka "Some Children See Him" opisuje Dzieciątko Jezus z punktu widzenia różnych dzieci na świecie: dla różnych dzieci Jezus jest "liliowo biały", "jasno-brązowy", "migdałowooki" lub "ciemny jak one". Dzieci rozumieją Jezusa w kategoriach własnego pochodzenia i kultury. To jest kontekstualizacja.
Różne kościoły i wysiłki misyjne na przestrzeni lat stosowały różne poziomy kontekstualizacji. Na jednym końcu spektrum nie ma żadnej kontekstualizacji. Na obcym polu oznacza to, że ewangelia jest przedstawiana w kategoriach zachodnich, które mogą być niezrozumiałe dla rdzennych mieszkańców. Prawda jest przedstawiana bez względu na pochodzenie, doświadczenie czy sposób myślenia słuchaczy. W Ameryce czasami widzimy kościoły, które odmawiają dostosowania muzyki lub programów do otaczającej kultury. Prawda ewangeliczna pozostaje, ale jest osadzona w sztywnych ramach, które pozostawiają niewiele miejsca na kreatywność.
Na drugim końcu spektrum kontekstualizacji znajduje się zbyt duża adaptacja. Przesłanie jest przedstawiane w kategoriach, które są łatwo zrozumiałe dla odbiorców, ale prawda jest zagrożona. Widzimy to w miejscach, w których chrześcijańskie zwyczaje zostały dodane do pogańskich systemów wierzeń, co doprowadziło do pomieszania synkretycznych doktryn, a także w kościołach, które próbują włączyć nowoczesną filozofię do swojej teologii, niezależnie od tego, czy jest ona biblijna, czy nie. Rezultatem jest rozwodnienie prawdy.
Niezbędna równowaga znajduje się gdzieś pomiędzy tymi dwoma skrajnościami. Ewangelia musi być przedstawiona w kategoriach, które są łatwe do zrozumienia, ale prawda musi również pozostać odrębna od nieprawdy. Dzieje się tak w kościołach, które rozumieją kulturę, w której funkcjonują i dostosowują swoje metody do preferencji tej kultury. Prawda ewangeliczna pozostaje przedstawiona w sposób odpowiedni dla danej kultury i nie podejmuje się prób "oczyszczania" krzyża, aby uniknąć obrazy (1 Koryntian 1:23).
Kontekstualizacja jest najczęściej omawiana w kontekście pracy misyjnej. Niektórzy bardzo wcześni misjonarze nie próbowali kontekstualizować, ale raczej wymagali od swoich nawróconych, aby stali się "zachodni" lub przynajmniej wymagali drastycznego zerwania z ich rodzimą kulturą. Prowadziło to raczej do budowania murów niż relacji. Późniejsi misjonarze z XIX i początku XX wieku, tacy jak William Carey, Hudson Taylor, Amy Carmichael i inni, bardziej skłaniali się ku zanurzeniu się w kulturze i współpracy z tubylcami w docieraniu do zagubionych. Dostosowywali przesłanie do kultury, nie rozcieńczając prawdy. Doprowadziło to do powstania nowoczesnego ruchu misyjnego.
W swojej książce "Peace Child" Don Richardson opowiada o swoich wysiłkach, by zanieść ewangelię Sawisom, plemieniu łowców głów w Papui Nowej Gwinei. Napotkał ogromne przeszkody w kulturze, która honorowała oszustwo i zdradę - kiedy po raz pierwszy usłyszeli ewangelię, tubylcy postrzegali Judasza Iskariotę jako bohatera tej historii. Aby wypełnić lukę między światopoglądem Sawi a Bożym przesłaniem miłości, Richardson musiał kontekstualizować przesłanie. Dzięki modlitwie, ciężkiej pracy i wytrwałości Richardson był w stanie znaleźć "klucz" do odblokowania kultury Sawi i przedstawienia ewangelii Jezusa w sposób, który Sawi mogliby naprawdę zrozumieć. W rezultacie powstał kościół w dżungli, a niektórzy Sawi zaczęli ewangelizować sąsiednie plemiona.
W Biblii Daniel i jego trzej przyjaciele byli w pełni zanurzeni w kulturze babilońskiej, nie ulegając wpływom, które mogłyby odciągnąć ich od Boga (Daniel 1-2). Ich gotowość do dostosowania się przyniosła im audiencję u babilońskiego króla, a ich odmowa pójścia na kompromis z prawdą ostatecznie doprowadziła do uznania Boga przez króla (Daniel 4). Kiedy Paweł przemawiał do Ateńczyków, nie tylko naśladował ateński styl argumentacji i oratorstwa, ale także używał ich własnych pisarzy, aby wzmocnić swoje argumenty (Dz 17: 22-34). Innymi słowy, Paweł rozumiał grecką kulturę i kontekstualizował ewangelię, aby zyskać posłuch.
Istnieją wyraźne biblijne przykłady kontekstualizacji w Nowym Testamencie. Jezus głosił Samarytanom i poganom, nie wymagając od nich dostosowania się do żydowskich praktyk. Dramatyczna wizja Piotra z Dziejów Apostolskich 10 pokazała mu, że musi zmodyfikować swoje podejście do kultury pogańskiej; tak też uczynił, w wyniku czego rzymski setnik uwierzył w Chrystusa. Stwierdzenie Pawła, że będzie "wszystkim dla wszystkich" (1 Koryntian 9:22) wskazuje na jego gotowość do kontekstualizacji prawdy dla swoich słuchaczy, kimkolwiek by nie byli. Wreszcie, w Objawieniu widzimy, że Pan Jezus odkupił ludzi z każdego plemienia, języka, ludu i narodu (Objawienie 5:9; 14:6). Ewangelia jest prawdziwie międzykulturowa i musi być przedstawiana w taki sposób, aby każda kultura mogła ją zrozumieć.
Świąteczna piosenka "Some Children See Him" opisuje Dzieciątko Jezus z punktu widzenia różnych dzieci na świecie: dla różnych dzieci Jezus jest "liliowo biały", "jasno-brązowy", "migdałowooki" lub "ciemny jak one". Dzieci rozumieją Jezusa w kategoriach własnego pochodzenia i kultury. To jest kontekstualizacja.