Pytanie
Czym jest hipoteza ramowa?
Odpowiedź
Opis stworzenia w Księdze Rodzaju 1 ukazuje Stwórcę, który demonstruje moc w tworzeniu wszechświata, mądrość w porządkowaniu życia na ziemi i miłość w opiece nad ludźmi, których stworzył. Podczas gdy wiele interpretacji opisu stworzenia jest dosłownych, inne, takie jak hipoteza ramowa, są symboliczne. W związku z tym hipoteza ramowa sugeruje, że Księga Rodzaju 1 nie jest chronologicznym opisem stworzenia; jest to raczej starannie ułożony poetycki opis mający na celu przekazanie prawd teologicznych, a nie naukowych szczegółów.
Warto zauważyć, że hipoteza ramowa odrzuca interpretację, zgodnie z którą termin dzień w opisie stworzenia opisuje określoną długość czasu (Rdz 1:5, 6, 13, 19, 23, 31). To odróżnia ją od innych poglądów, takich jak kreacjonizm młodej ziemi, który interpretuje dzień jako 24-godzinny okres, oraz kreacjonizm starej ziemi, który postrzega ten termin jako symbolizujący dłuższe epoki obejmujące miliardy lat. Interpretacja ramowa opiera się na tym, jak pewne wydarzenia w dniach 1-3 odpowiadają działaniom w dniach 4-6. Zwolennicy poglądu ramowego proponują, aby odpowiednie opisy służyły raczej celom literackim niż historycznym lub naukowym, podkreślając zasady teologiczne odzwierciedlone w organizacji stworzenia.
W hipotezie ramowej dni 1-3 są opisane jako "formowanie", odzwierciedlające Boże stworzenie królestw ziemi. Dni 4-6 są opisane jako "wypełniające", odnoszące się do bytów stworzonych przez Boga, aby zamieszkiwały te królestwa. Na przykład stworzenie nieba przez Boga jest aktem "formowania", ponieważ stworzył On atmosferę nad lądem i morzem. Stworzenie ptaków jest aktem "wypełniającym", ponieważ są one formami życia, które wypełniają królestwo nieba. Zwolennicy hipotezy ramowej podkreślają znaczenie tego wzorca w opisie stworzenia.
W szczególności, uformowanie światła w Dniu 1 (Rdz 1:3-5) jest przygotowaniem do wypełnienia słońca, księżyca i gwiazd w Dniu 4 (Rdz 1:14-19). Uformowanie morza i nieba w Dniu 2 (Rdz 1:6-8) jest przygotowaniem do napełnienia ptactwem i rybami w Dniu 5 (Rdz 1:20-23). Uformowanie lądu i roślinności w Dniu 3 (Rdz 1:11-13) jest przygotowaniem do napełnienia zwierzętami i ludźmi w Dniu 6 (Rdz 1:24-31). Wreszcie, ponieważ Bóg odpoczywał w Dniu 7, nie doszło do formowania ani napełniania.
Istnieją trzy główne zarzuty wobec hipotezy ramowej. Po pierwsze, korespondencja formowania i wypełniania jest niespójna. Na przykład związek między światłem, które Bóg stworzył w Dniu 1, a gwiazdami, księżycem i słońcem, które stworzył w Dniu 4, nie jest w pełni zgodny z hipotezą, ponieważ te ciała niebieskie nie "wypełniają" "formy" światła. Inną krytyką jest to, że Dzień 3 obejmuje zarówno akty formowania, jak i wypełniania, ponieważ Bóg tworzy ziemię i roślinność, która na niej rośnie.
Po drugie, wielu uczonych wskazuje, że istnieją wyraźne wskaźniki sugerujące, że dzień w tym fragmencie nie ma znaczenia symbolicznego, ponieważ każdy dzień jest opisany jako "wieczór i poranek" (Rdz 1:5, 8, 13, 19, 23 i 31). Co więcej, słowo dzień jest opisane w odniesieniu do słońca (Rdz 1:14), co wskazuje na bardziej dosłowną interpretację. Dodatkowo, w pismach Mojżesza, ilekroć dzień jest używany z przymiotnikiem liczbowym, takim jak w wyrażeniu pierwszy dzień, konsekwentnie odnosi się do dosłownego, 24-godzinnego okresu. Wreszcie, ustanowienie każdego siódmego dnia jako dnia odpoczynku sugeruje, że pierwotni odbiorcy Księgi Rodzaju interpretowali dzień w opisie stworzenia jako dosłowny, 24-godzinny okres.
Trzecia krytyka hipotezy ramowej opiera się na odczytaniu tego fragmentu jako poezji hebrajskiej. Księga Rodzaju 1 nie wykazuje głównej cechy poezji hebrajskiej, a mianowicie paralelizmu, takiego jak w Psalmach i Przysłowiach. Na przykład Psalm 19: 1 zawiera dwie klauzule, które pasują do siebie w ekwiwalencie jeden do jednego: "Niebiosa głoszą chwałę Boga, a niebo w górze obwieszcza Jego dzieło". Tak zwane akty formowania i wypełniania w Księdze Rodzaju 1 nie wykazują tego typu synonimicznego paralelizmu. Inne powszechne rodzaje paralelizmu literackiego w poezji hebrajskiej to paralelizm antytetyczny (np. Psalm 1:6), paralelizm syntetyczny (np. Psalm 93:5), paralelizm emblematyczny (np. Psalm 42:1) i paralelizm kulminacyjny (np. Psalm 29:1). Żaden z nich nie pojawia się w opisie stworzenia. Co więcej, wybitni zwolennicy hipotezy ramowej, tacy jak Meredith Kline, interpretują Księgę Rodzaju 2 jako historyczną, mimo że nie ma zmian w gatunku literackim między rozdziałami 1 i 2.
Podsumowując, hipoteza ramowa nie ma poparcia w opisie stworzenia. Jest ona również sprzeczna ze sposobem, w jaki starożytni Izraelici interpretowali ten fragment (Wj 20:11) i jest niezgodna z nauczaniem Jezusa na temat Księgi Rodzaju 1 (np. Mt 19:4-5; Mk 10:6). Co więcej, niektórzy czołowi zwolennicy hipotezy ramowej, tacy jak Kline, wyrazili otwartość na ewolucję darwinowską. Rodzi to pytanie, czy ich interpretacja opisu stworzenia jest dostosowaniem się do tej świeckiej teorii.
Warto zauważyć, że hipoteza ramowa odrzuca interpretację, zgodnie z którą termin dzień w opisie stworzenia opisuje określoną długość czasu (Rdz 1:5, 6, 13, 19, 23, 31). To odróżnia ją od innych poglądów, takich jak kreacjonizm młodej ziemi, który interpretuje dzień jako 24-godzinny okres, oraz kreacjonizm starej ziemi, który postrzega ten termin jako symbolizujący dłuższe epoki obejmujące miliardy lat. Interpretacja ramowa opiera się na tym, jak pewne wydarzenia w dniach 1-3 odpowiadają działaniom w dniach 4-6. Zwolennicy poglądu ramowego proponują, aby odpowiednie opisy służyły raczej celom literackim niż historycznym lub naukowym, podkreślając zasady teologiczne odzwierciedlone w organizacji stworzenia.
W hipotezie ramowej dni 1-3 są opisane jako "formowanie", odzwierciedlające Boże stworzenie królestw ziemi. Dni 4-6 są opisane jako "wypełniające", odnoszące się do bytów stworzonych przez Boga, aby zamieszkiwały te królestwa. Na przykład stworzenie nieba przez Boga jest aktem "formowania", ponieważ stworzył On atmosferę nad lądem i morzem. Stworzenie ptaków jest aktem "wypełniającym", ponieważ są one formami życia, które wypełniają królestwo nieba. Zwolennicy hipotezy ramowej podkreślają znaczenie tego wzorca w opisie stworzenia.
W szczególności, uformowanie światła w Dniu 1 (Rdz 1:3-5) jest przygotowaniem do wypełnienia słońca, księżyca i gwiazd w Dniu 4 (Rdz 1:14-19). Uformowanie morza i nieba w Dniu 2 (Rdz 1:6-8) jest przygotowaniem do napełnienia ptactwem i rybami w Dniu 5 (Rdz 1:20-23). Uformowanie lądu i roślinności w Dniu 3 (Rdz 1:11-13) jest przygotowaniem do napełnienia zwierzętami i ludźmi w Dniu 6 (Rdz 1:24-31). Wreszcie, ponieważ Bóg odpoczywał w Dniu 7, nie doszło do formowania ani napełniania.
Istnieją trzy główne zarzuty wobec hipotezy ramowej. Po pierwsze, korespondencja formowania i wypełniania jest niespójna. Na przykład związek między światłem, które Bóg stworzył w Dniu 1, a gwiazdami, księżycem i słońcem, które stworzył w Dniu 4, nie jest w pełni zgodny z hipotezą, ponieważ te ciała niebieskie nie "wypełniają" "formy" światła. Inną krytyką jest to, że Dzień 3 obejmuje zarówno akty formowania, jak i wypełniania, ponieważ Bóg tworzy ziemię i roślinność, która na niej rośnie.
Po drugie, wielu uczonych wskazuje, że istnieją wyraźne wskaźniki sugerujące, że dzień w tym fragmencie nie ma znaczenia symbolicznego, ponieważ każdy dzień jest opisany jako "wieczór i poranek" (Rdz 1:5, 8, 13, 19, 23 i 31). Co więcej, słowo dzień jest opisane w odniesieniu do słońca (Rdz 1:14), co wskazuje na bardziej dosłowną interpretację. Dodatkowo, w pismach Mojżesza, ilekroć dzień jest używany z przymiotnikiem liczbowym, takim jak w wyrażeniu pierwszy dzień, konsekwentnie odnosi się do dosłownego, 24-godzinnego okresu. Wreszcie, ustanowienie każdego siódmego dnia jako dnia odpoczynku sugeruje, że pierwotni odbiorcy Księgi Rodzaju interpretowali dzień w opisie stworzenia jako dosłowny, 24-godzinny okres.
Trzecia krytyka hipotezy ramowej opiera się na odczytaniu tego fragmentu jako poezji hebrajskiej. Księga Rodzaju 1 nie wykazuje głównej cechy poezji hebrajskiej, a mianowicie paralelizmu, takiego jak w Psalmach i Przysłowiach. Na przykład Psalm 19: 1 zawiera dwie klauzule, które pasują do siebie w ekwiwalencie jeden do jednego: "Niebiosa głoszą chwałę Boga, a niebo w górze obwieszcza Jego dzieło". Tak zwane akty formowania i wypełniania w Księdze Rodzaju 1 nie wykazują tego typu synonimicznego paralelizmu. Inne powszechne rodzaje paralelizmu literackiego w poezji hebrajskiej to paralelizm antytetyczny (np. Psalm 1:6), paralelizm syntetyczny (np. Psalm 93:5), paralelizm emblematyczny (np. Psalm 42:1) i paralelizm kulminacyjny (np. Psalm 29:1). Żaden z nich nie pojawia się w opisie stworzenia. Co więcej, wybitni zwolennicy hipotezy ramowej, tacy jak Meredith Kline, interpretują Księgę Rodzaju 2 jako historyczną, mimo że nie ma zmian w gatunku literackim między rozdziałami 1 i 2.
Podsumowując, hipoteza ramowa nie ma poparcia w opisie stworzenia. Jest ona również sprzeczna ze sposobem, w jaki starożytni Izraelici interpretowali ten fragment (Wj 20:11) i jest niezgodna z nauczaniem Jezusa na temat Księgi Rodzaju 1 (np. Mt 19:4-5; Mk 10:6). Co więcej, niektórzy czołowi zwolennicy hipotezy ramowej, tacy jak Kline, wyrazili otwartość na ewolucję darwinowską. Rodzi to pytanie, czy ich interpretacja opisu stworzenia jest dostosowaniem się do tej świeckiej teorii.