Pytanie

Czym jest hipoteza dwóch źródeł?

Odpowiedź
Podejmując tę kwestię, warto najpierw zrozumieć, czym jest problem synoptyczny, czyli pytanie, jak wyjaśnić podobieństwa i różnice między Ewangeliami synoptycznymi. Mateusz, Marek i Łukasz są Ewangeliami synoptycznymi ("ten sam pogląd"), ponieważ mają wiele podobieństw. Dlatego można je studiować synoptycznie lub porównawczo w celu poznania tych podobieństw i różnic. Ewangelia Jana różni się znacznie od pozostałych trzech ewangelii i jest samodzielna. Bibliści poświęcili wiele czasu na zastanowienie się, w jaki sposób powstały trzy Ewangelie synoptyczne w odniesieniu do siebie nawzajem.

Jednym z pomysłów na to, jak powstały ewangelie, jest teoria dwóch źródeł lub hipoteza dwóch źródeł. Teoria ta postuluje, że Marek napisał ewangelię jako pierwszy, ponieważ zarówno Mateusz, jak i Łukasz zawierają prawie całą Ewangelię Marka, a każdy z nich dodaje dodatkowe informacje. Mateusz zawiera około 92 procent treści Marka, podczas gdy Łukasz zawiera około 58 procent Marka. Jak można zauważyć, zarówno Mateusz, jak i Łukasz zawierają również znacznie więcej informacji, których nie ma w Ewangelii Marka. Hipoteza dwóch źródeł zakłada, że zarówno Mateusz, jak i Łukasz korzystali z Marka jako jednego źródła, używając jednocześnie drugiego, nieznanego źródła do skompilowania reszty materiałów w swoich ewangeliach. To drugie źródło jest często określane w kręgach naukowych jako "Q". Tak więc hipoteza dwóch źródeł odnosi się do problemu synoptycznego, postulując, że Marek został napisany jako pierwszy, zarówno Mateusz, jak i Łukasz wykorzystali Marka jako źródło w pisaniu swoich ewangelii, a Mateusz i Łukasz wykorzystali dodatkowe źródło, które nazywamy "Q".

Łukasz podaje pomocne stwierdzenie dotyczące hipotezy dwóch źródeł. Zwróć uwagę na to, co stwierdza w prologu do swojej ewangelii w Łukasza 1: 1-4: "Wielu podjęło się sporządzenia relacji o rzeczach, które wypełniły się wśród nas, tak jak zostały nam przekazane przez tych, którzy od samego początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Mając to na uwadze, ponieważ sam dokładnie zbadałem wszystko od początku, postanowiłem również napisać dla ciebie, dostojny Teofilu, uporządkowaną relację, abyś mógł poznać pewność rzeczy, których cię nauczono". Z tego stwierdzenia możemy dowiedzieć się przydatnych faktów o tym, jak powstały te ewangelie. Zauważ, że Łukasz mówi, że "wielu podjęło się skompilowania narracji" o Jezusie. Zauważa również, że "naoczni świadkowie i głosiciele słowa przekazali" te informacje.

Tak więc, kiedy Łukasz układa swoją "uporządkowaną relację" z życia Jezusa, korzysta z wielu źródeł, w tym z tego, co wydaje się być spisanymi narracjami o różnych wydarzeniach z życia Chrystusa. Niektóre z nich mogły rejestrować kilka wydarzeń z Jego życia lub tylko jedno lub dwa. Jeśli Łukasz używa Ewangelii Marka jako źródła, jest to z pewnością obszerny zapis narracyjny. Wydaje się również, że Łukasz korzysta z ustnych relacji "naocznych świadków". W Ewangelii Łukasza 2:51 czytamy, że matka Jezusa, Maria, "zachowywała wszystkie te sprawy w swoim sercu". "Te rzeczy" to wydarzenia z życia młodego Jezusa. Jest prawdopodobne, że Łukasz rozmawiał z Marią podczas tworzenia swojej ewangelii.

"Słudzy słowa", o których wspomina Łukasz, mogą obejmować niektórych z pierwotnych apostołów, którzy zostali wykorzystani przez Boga do założenia kościoła, jak zapisano w Dziejach Apostolskich. W odniesieniu do relacji naocznych świadków, jak również pisemnych opowieści o życiu Chrystusa, pomocne jest przypomnienie sobie słów Jezusa w Ewangelii Jana 14:26, gdzie mówi On swoim uczniom, że Duch Święty "nauczy was wszystkiego i przypomni wam wszystko, co wam powiedziałem". Potwierdza to, że autorzy ewangelii kompilowali i spisywali relacje z życia Jezusa na podstawie wiarygodnych, natchnionych Duchem Świętym słów i wspomnień naśladowców Jezusa.

Podsumowując, tematy naukowe, takie jak hipoteza dwóch źródeł, mogą być pomocne w zrozumieniu, w jaki sposób Bóg za pośrednictwem Ducha Świętego stworzył swoje ewangelie. Niezależnie od tego, czy kiedykolwiek dojdziemy do miejsca pewności co do tego, jak dokładnie zostały skompilowane ewangelie, jesteśmy pewni, że stało się to tylko dzięki mocy i kierownictwu Boga Ducha Świętego.