Pytanie
Czy powiedzenie "błądzić jest rzeczą ludzką; przebaczać - boską" jest biblijne?
Odpowiedź
Powiedzenie "błądzić jest rzeczą ludzką, przebaczać rzeczą boską" nie występuje w Biblii, więc w tym ograniczonym sensie nie jest to powiedzenie biblijne. Jednak sentencja ta może mieć podstawy biblijne, w zależności od sposobu, w jaki się ją stosuje. Ponieważ jest to "swobodnie pływające" przysłowie bez kontekstu, różni ludzie mogą je interpretować lub stosować na różne sposoby.
Współczesne powiedzenie ma swoje źródło w twórczości angielskiego poety Alexandra Pope'a. W swoim Eseju o krytyce, część II (1711), Pope napisał,
"Nigdy tak straszne pragnienie chwały się nie chwali,
Ani w krytyce niech nie ginie człowiek!
Dobra natura i zdrowy rozsądek zawsze muszą się łączyć;
Błądzić jest rzeczą ludzką; przebaczać - boską".
Pierwsza fraza przysłowia, "błądzić jest rzeczą ludzką", jest z pewnością pojęciem biblijnym. Istoty ludzkie mają ograniczoną wiedzę i są skłonne do popełniania błędów. Nawet osoba z najlepszymi intencjami może popełnić błąd i zranić ludzi wokół siebie. Działania podejmowane w dobrych intencjach mogą pogorszyć złą sytuację. Pismo Święte i ludzkie doświadczenie potwierdzają słabość i niezdolność istot ludzkich. Błąd jest kwintesencją ludzkich cech.
Druga połowa przysłowia, "przebaczać - boską", jest również pojęciem biblijnym. Przebaczenie nie jest naturalną ludzką reakcją na błąd lub krzywdę. Kiedy człowiek reaguje na błąd gniewem, odpowiada normalnymi ludzkimi skłonnościami. List do Galacjan 5:18-21 wymienia normalne cechy osoby żyjącej w ciele, czyli prowadzącej normalne ludzkie życie zgodnie z normalnymi ludzkimi popędami, tendencjami i priorytetami: "Teraz zaś jawne są uczynki ciała: niemoralność seksualna, nieczystość, zmysłowość, bałwochwalstwo, czary, wrogość, spory, zazdrość, napady gniewu, rywalizacja, niezgoda, rozłamy, zawiść, pijaństwo, orgie i tym podobne rzeczy".
Wiele grzechów wymienionych w Liście do Galacjan 5 to normalne reakcje na błąd. Na przykład, ktoś został potrącony w korku. Nie było w tym żadnej złośliwości - jeden kierowca po prostu nie zauważył drugiego samochodu - ale wynikają z tego wrogość, spory, napady złości, rywalizacja, niezgoda i podziały. Wszystko to jest przeciwieństwem przebaczenia. Błądzić jest rzeczą ludzką, podobnie jak reagować gniewem lub próbować wyrównać rachunki. Następstwem tego może być stwierdzenie, że "rzeczą ludzką jest błądzić, a następnie zaprzeczać, tuszować i obwiniać kogoś innego".
Z drugiej strony, gdy ktoś cierpi z powodu błędu innej osoby, osoba, na którą wpłynęły boskie priorytety, zareaguje inaczej: Galacjan 5:22-23 podaje kontrastujące reakcje osoby kontrolowanej przez Ducha Świętego: "Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie". Podobnie, List Jakuba 3:17 mówi o "mądrości z góry", która jest "najpierw czysta, potem spokojna, łagodna, otwarta na rozum, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, bezstronna i szczera".
Kiedy ktoś popełnia błąd, zachowuje się jak normalny człowiek. Kiedy osoba, która została skrzywdzona, odpowiada przebaczeniem, działa zgodnie z boskimi tendencjami. Naśladuje Boga, który przebacza. Tak więc powiedzenie "błądzić jest rzeczą ludzką; przebaczać - boską" zgadza się z zasadami biblijnymi.
Jak dotąd rozważaliśmy jedynie "niewinne" błędy, a nie grzechy, w których dana osoba świadomie krzywdzi inną osobę lub celowo łamie prawo Boże. List do Galacjan 5:18-21 zawiera wiele przykładów tego rodzaju zachowań, oprócz zachowań już wspomnianych. Są to grzeszne "błędy" w osądzie, przez które ludzie myślą, że wiedzą lepiej od Boga, co powinni robić, jak powinni traktować innych i co uczyni ich szczęśliwymi: niemoralność seksualna, nieczystość, zmysłowość, bałwochwalstwo, czary, zazdrość, zawiść, pijaństwo, orgie. Grzechy są zawsze błędami w osądzie i wynikiem niekontrolowanych ludzkich skłonności. Popełnianie tego rodzaju grzesznych błędów, które ranią innych, jest rzeczą ludzką. Reagowanie miłością i przebaczeniem jest boskie.
Istnieje jednak inny sposób rozumienia tego przysłowia, który nie byłby biblijny. Istnieje popularne przekonanie, że Bóg jest po prostu niebiańską postacią ojca lub troskliwym dziadkiem na niebie. Ludzie błądzą (grzeszą) i to normalne, że Bóg wybacza - to Jego "praca". Ten pogląd na temat Boga został wyrażony w piosence "A Father's Love", napisanej przez Aarona Gayle'a Barkera i spopularyzowanej przez George'a Straita:
Pewnego dnia odesłano mnie ze szkoły do domu z siniakem na oku.
Bójka była wbrew zasadom i nie miało znaczenia dlaczego.
Kiedy tata wrócił do domu, opowiedziałem tę historię tak, jak ćwiczyłem.
Potem stanąłem na tych drżących kolanach i czekałem na najgorsze.
A on powiedział
Zdradzę ci sekret o miłości ojca.
Sekret, który mój tata powiedział tylko między nami.
Powiedział, że tatusiowie nie tylko kochają swoje dzieci od czasu do czasu.
To miłość bez końca, amen.
Kiedy zostałem ojcem wiosną '81 roku
Nie było wątpliwości, że uparty chłopak był jak syn mojego ojca.
I kiedy myślałem, że moja cierpliwość została przetestowana do końca
Wziąłem sekret mojego taty i przekazałem go jemu.
Ostatniej nocy śniło mi się, że umarłem i stałem przed perłowymi wrotami.
Kiedy nagle zdałem sobie sprawę, że to musi być jakaś pomyłka
Jeśli wiedzą o połowie rzeczy, które zrobiłem, nigdy mnie nie wpuszczą.
I wtedy gdzieś z drugiej strony, usłyszałem te słowa ponownie
Bóg przebacza grzesznikom, ale nie czyni tego bez sprawiedliwości. Boża miłość przebacza, ale Jego sprawiedliwość wymaga, by kara za grzech została zapłacona. List do Rzymian 3:21-26 wyjaśnia, że tylko z powodu śmierci Chrystusa w imieniu grzeszników Bóg może być zarówno "sprawiedliwy, jak i usprawiedliwiający tego, kto wierzy w Jezusa". Biblijne przebaczenie nie opiera się na sentymentalizmie, ale na zadośćuczynieniu sprawiedliwości. Wierzący, którym przebaczono, mogą również przebaczać innym, ponieważ rozumieją, jak wiele im przebaczono. Mogą zrezygnować z zemsty, ponieważ wiedzą, że Bóg ostatecznie wyrówna wszystkie rachunki (zob. Rz 12:14-21).
Współczesne powiedzenie ma swoje źródło w twórczości angielskiego poety Alexandra Pope'a. W swoim Eseju o krytyce, część II (1711), Pope napisał,
"Nigdy tak straszne pragnienie chwały się nie chwali,
Ani w krytyce niech nie ginie człowiek!
Dobra natura i zdrowy rozsądek zawsze muszą się łączyć;
Błądzić jest rzeczą ludzką; przebaczać - boską".
Pierwsza fraza przysłowia, "błądzić jest rzeczą ludzką", jest z pewnością pojęciem biblijnym. Istoty ludzkie mają ograniczoną wiedzę i są skłonne do popełniania błędów. Nawet osoba z najlepszymi intencjami może popełnić błąd i zranić ludzi wokół siebie. Działania podejmowane w dobrych intencjach mogą pogorszyć złą sytuację. Pismo Święte i ludzkie doświadczenie potwierdzają słabość i niezdolność istot ludzkich. Błąd jest kwintesencją ludzkich cech.
Druga połowa przysłowia, "przebaczać - boską", jest również pojęciem biblijnym. Przebaczenie nie jest naturalną ludzką reakcją na błąd lub krzywdę. Kiedy człowiek reaguje na błąd gniewem, odpowiada normalnymi ludzkimi skłonnościami. List do Galacjan 5:18-21 wymienia normalne cechy osoby żyjącej w ciele, czyli prowadzącej normalne ludzkie życie zgodnie z normalnymi ludzkimi popędami, tendencjami i priorytetami: "Teraz zaś jawne są uczynki ciała: niemoralność seksualna, nieczystość, zmysłowość, bałwochwalstwo, czary, wrogość, spory, zazdrość, napady gniewu, rywalizacja, niezgoda, rozłamy, zawiść, pijaństwo, orgie i tym podobne rzeczy".
Wiele grzechów wymienionych w Liście do Galacjan 5 to normalne reakcje na błąd. Na przykład, ktoś został potrącony w korku. Nie było w tym żadnej złośliwości - jeden kierowca po prostu nie zauważył drugiego samochodu - ale wynikają z tego wrogość, spory, napady złości, rywalizacja, niezgoda i podziały. Wszystko to jest przeciwieństwem przebaczenia. Błądzić jest rzeczą ludzką, podobnie jak reagować gniewem lub próbować wyrównać rachunki. Następstwem tego może być stwierdzenie, że "rzeczą ludzką jest błądzić, a następnie zaprzeczać, tuszować i obwiniać kogoś innego".
Z drugiej strony, gdy ktoś cierpi z powodu błędu innej osoby, osoba, na którą wpłynęły boskie priorytety, zareaguje inaczej: Galacjan 5:22-23 podaje kontrastujące reakcje osoby kontrolowanej przez Ducha Świętego: "Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie". Podobnie, List Jakuba 3:17 mówi o "mądrości z góry", która jest "najpierw czysta, potem spokojna, łagodna, otwarta na rozum, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, bezstronna i szczera".
Kiedy ktoś popełnia błąd, zachowuje się jak normalny człowiek. Kiedy osoba, która została skrzywdzona, odpowiada przebaczeniem, działa zgodnie z boskimi tendencjami. Naśladuje Boga, który przebacza. Tak więc powiedzenie "błądzić jest rzeczą ludzką; przebaczać - boską" zgadza się z zasadami biblijnymi.
Jak dotąd rozważaliśmy jedynie "niewinne" błędy, a nie grzechy, w których dana osoba świadomie krzywdzi inną osobę lub celowo łamie prawo Boże. List do Galacjan 5:18-21 zawiera wiele przykładów tego rodzaju zachowań, oprócz zachowań już wspomnianych. Są to grzeszne "błędy" w osądzie, przez które ludzie myślą, że wiedzą lepiej od Boga, co powinni robić, jak powinni traktować innych i co uczyni ich szczęśliwymi: niemoralność seksualna, nieczystość, zmysłowość, bałwochwalstwo, czary, zazdrość, zawiść, pijaństwo, orgie. Grzechy są zawsze błędami w osądzie i wynikiem niekontrolowanych ludzkich skłonności. Popełnianie tego rodzaju grzesznych błędów, które ranią innych, jest rzeczą ludzką. Reagowanie miłością i przebaczeniem jest boskie.
Istnieje jednak inny sposób rozumienia tego przysłowia, który nie byłby biblijny. Istnieje popularne przekonanie, że Bóg jest po prostu niebiańską postacią ojca lub troskliwym dziadkiem na niebie. Ludzie błądzą (grzeszą) i to normalne, że Bóg wybacza - to Jego "praca". Ten pogląd na temat Boga został wyrażony w piosence "A Father's Love", napisanej przez Aarona Gayle'a Barkera i spopularyzowanej przez George'a Straita:
Pewnego dnia odesłano mnie ze szkoły do domu z siniakem na oku.
Bójka była wbrew zasadom i nie miało znaczenia dlaczego.
Kiedy tata wrócił do domu, opowiedziałem tę historię tak, jak ćwiczyłem.
Potem stanąłem na tych drżących kolanach i czekałem na najgorsze.
A on powiedział
Zdradzę ci sekret o miłości ojca.
Sekret, który mój tata powiedział tylko między nami.
Powiedział, że tatusiowie nie tylko kochają swoje dzieci od czasu do czasu.
To miłość bez końca, amen.
Kiedy zostałem ojcem wiosną '81 roku
Nie było wątpliwości, że uparty chłopak był jak syn mojego ojca.
I kiedy myślałem, że moja cierpliwość została przetestowana do końca
Wziąłem sekret mojego taty i przekazałem go jemu.
Ostatniej nocy śniło mi się, że umarłem i stałem przed perłowymi wrotami.
Kiedy nagle zdałem sobie sprawę, że to musi być jakaś pomyłka
Jeśli wiedzą o połowie rzeczy, które zrobiłem, nigdy mnie nie wpuszczą.
I wtedy gdzieś z drugiej strony, usłyszałem te słowa ponownie
Bóg przebacza grzesznikom, ale nie czyni tego bez sprawiedliwości. Boża miłość przebacza, ale Jego sprawiedliwość wymaga, by kara za grzech została zapłacona. List do Rzymian 3:21-26 wyjaśnia, że tylko z powodu śmierci Chrystusa w imieniu grzeszników Bóg może być zarówno "sprawiedliwy, jak i usprawiedliwiający tego, kto wierzy w Jezusa". Biblijne przebaczenie nie opiera się na sentymentalizmie, ale na zadośćuczynieniu sprawiedliwości. Wierzący, którym przebaczono, mogą również przebaczać innym, ponieważ rozumieją, jak wiele im przebaczono. Mogą zrezygnować z zemsty, ponieważ wiedzą, że Bóg ostatecznie wyrówna wszystkie rachunki (zob. Rz 12:14-21).