Pytanie
Czym jest buddyzm Theravada?
Odpowiedź
Buddyzm Theravada jest bardziej konserwatywną z dwóch głównych szkół duchowości buddyjskiej; drugą nieco bardziej popularną formą jest Mahayana. Szkoła Theravada jest popularna na Sri Lance, w Laosie, Wietnamie, Kambodży i Tajlandii. Buddyzm therawady odróżnia się od mahajany przede wszystkim przywiązaniem do określonego zestawu tekstów pisanych jako autorytetu doktrynalnego. Jednocześnie większość różnic między Theravadą a innymi szkołami buddyzmu można zdefiniować przez to, w co te inne szkoły wierzą "oprócz" tego, czego naucza się w bardziej konserwatywnych tradycjach buddyjskich.
Kluczową cechą wyróżniającą buddyzm therawady jest stosunkowo wąska akceptacja niektórych pism buddyjskich. Teksty cenione przez tę szkołę są napisane w języku palijskim i są najstarszymi ze wszystkich znanych pism buddyjskich. Pisma te powstały na Sri Lance po tym, jak buddyjscy misjonarze z Indii przywieźli swoją wiarę do tego wyspiarskiego kraju. Te lankijskie dzieła pisane, same w sobie opierają się na wielowiekowych tradycjach ustnych. W przeciwieństwie do świętych tekstów religii takich jak chrześcijaństwo czy islam, święte teksty buddyzmu Theravada nie są uważane za nieomylne przez wyznawców tej religii.
Kolejną istotną różnicą między therawadą a innymi szkołami buddyjskimi jest utrzymywanie klasztornego stylu życia jako najlepszego sposobu na osiągnięcie oświecenia. Teoretycznie Theravada akceptuje ideę, że świeccy mogą dokonać wielkiego duchowego postępu, ale w praktyce tylko ci, którzy są zaangażowani w klasztorny styl życia, mają jakąkolwiek rozsądną nadzieję na osiągnięcie stanu Buddy. Przepaść między mnichem a świeckim w therawadzie jest znacznie większa niż w innych tradycjach buddyjskich.
Zgodnie z buddyzmem therawady, ktoś jest "prawdziwym" buddystą tylko wtedy, gdy pragnie podążać za Buddą (co oznacza zarówno postać Gautamy Buddy, jak i wewnętrzny potencjał praktykującego do oświecenia), zobowiązuje się do podążania za wskazówkami Sanghi (ogólnoświatowej rodziny buddyjskich mnichów i mniszek) oraz postanawia podążać za Dhammą (naukami Buddy). W porównaniu ze szkołą mahajany, therawada kładzie mniejszy nacisk na troskę o oświecenie innych i znacznie większy nacisk na znaczenie mnichów i klasztornego stylu życia.
Podstawowe aspekty buddyzmu, takie jak Cztery Szlachetne Prawdy i Ośmioraka Ścieżka, są w therawadzie przekształcone w siedem podstawowych etapów duchowego oczyszczenia. Zaczynają się one od takich pojęć jak znalezienie właściwego nauczyciela, rozwijanie zdolności medytacyjnych i wzrastanie w zrozumieniu buddyjskich prawd.
Jako pozornie starsza, "szczuplejsza" forma buddyzmu, Theravada jest łatwiejsza do zdefiniowania w przeciwieństwie do innych podejść buddyjskich. Większość tego, czego naucza się w buddyzmie therawady, ma swoje odpowiedniki w szkołach mahajany, podczas gdy odwrotność niekoniecznie jest prawdą.
Kluczową cechą wyróżniającą buddyzm therawady jest stosunkowo wąska akceptacja niektórych pism buddyjskich. Teksty cenione przez tę szkołę są napisane w języku palijskim i są najstarszymi ze wszystkich znanych pism buddyjskich. Pisma te powstały na Sri Lance po tym, jak buddyjscy misjonarze z Indii przywieźli swoją wiarę do tego wyspiarskiego kraju. Te lankijskie dzieła pisane, same w sobie opierają się na wielowiekowych tradycjach ustnych. W przeciwieństwie do świętych tekstów religii takich jak chrześcijaństwo czy islam, święte teksty buddyzmu Theravada nie są uważane za nieomylne przez wyznawców tej religii.
Kolejną istotną różnicą między therawadą a innymi szkołami buddyjskimi jest utrzymywanie klasztornego stylu życia jako najlepszego sposobu na osiągnięcie oświecenia. Teoretycznie Theravada akceptuje ideę, że świeccy mogą dokonać wielkiego duchowego postępu, ale w praktyce tylko ci, którzy są zaangażowani w klasztorny styl życia, mają jakąkolwiek rozsądną nadzieję na osiągnięcie stanu Buddy. Przepaść między mnichem a świeckim w therawadzie jest znacznie większa niż w innych tradycjach buddyjskich.
Zgodnie z buddyzmem therawady, ktoś jest "prawdziwym" buddystą tylko wtedy, gdy pragnie podążać za Buddą (co oznacza zarówno postać Gautamy Buddy, jak i wewnętrzny potencjał praktykującego do oświecenia), zobowiązuje się do podążania za wskazówkami Sanghi (ogólnoświatowej rodziny buddyjskich mnichów i mniszek) oraz postanawia podążać za Dhammą (naukami Buddy). W porównaniu ze szkołą mahajany, therawada kładzie mniejszy nacisk na troskę o oświecenie innych i znacznie większy nacisk na znaczenie mnichów i klasztornego stylu życia.
Podstawowe aspekty buddyzmu, takie jak Cztery Szlachetne Prawdy i Ośmioraka Ścieżka, są w therawadzie przekształcone w siedem podstawowych etapów duchowego oczyszczenia. Zaczynają się one od takich pojęć jak znalezienie właściwego nauczyciela, rozwijanie zdolności medytacyjnych i wzrastanie w zrozumieniu buddyjskich prawd.
Jako pozornie starsza, "szczuplejsza" forma buddyzmu, Theravada jest łatwiejsza do zdefiniowania w przeciwieństwie do innych podejść buddyjskich. Większość tego, czego naucza się w buddyzmie therawady, ma swoje odpowiedniki w szkołach mahajany, podczas gdy odwrotność niekoniecznie jest prawdą.