Pytanie: Czego powinniśmy się nauczyć z życia Abrahama?
Odpowiedź:
Poza Mojżeszem, żadna inna osoba ze Starego Testamentu, nie jest wspomniana w Nowym Testamencie częściej aniżeli Abraham. Jakub odnosi się do Abrahama jako "przyjaciela Boga" (Jakuba 2.23), tytuł nie użyty do nikogo innego w Piśmie Świętym. Wierzący ze wszystkich pokoleń są nazwani "dziećmi Abrahama" (Galacjan 3.7). Znaczenie i wpływ Abrahama w historii odkupienia są wyraźnie widoczne w Piśmie Świętym.
Życie Abrahama zajmuje dużą część relacji 1 Ks. Mojżeszowej począwszy od pierwszej wzmianki w 1 Ks. Mojżeszowej 11.26 aż do jego śmierci w 1 Ks. Mojżeszowej 25.8. I chociaż dużo wiemy o życiu Abrahama, to mało wiemy o jego narodzinach i wczesnych latach jego życia. Gdy po raz pierwszy poznajemy Abrahama ma już 75 lat. 1 Ks. Mojżeszowa 11.28 relacjonuje, że ojciec Abrahama Terach żył w Ur (chaldejskim), wpływowym mieście w południowej Mezopotamii zlokalizowanym na rzece Eufrat, około połowy drogi pomiędzy Zatoką Perską i współczesnym miastem Bagdad [stolica Iraku- wyjaśnienie od tłum.]. Dowiadujemy się również, że Terach zabrał swoją rodzinę i wyruszył do ziemi Kanaan, ale zamiast tego osiadł w mieście Haran w północnej Mezopotamii (na szlaku handlowym ze starożytnej Babilonii, mniej więcej w połowie drogi między Niniwą a Damaszkiem).
Historia Abrahama naprawdę zaczyna się robić interesująca od początku 12 rozdziału 1 Ks. Mojżeszowej. W pierwszych trzech wersetach widzimy powołanie Abrahama przez Boga:
"I rzekł Pan do Abrama: Wyjdź z ziemi swojej i od rodziny swojej, i z domu ojca swego do ziemi, którą ci wskażę. A uczynię z ciebie naród wielki i będę ci błogosławił, i uczynię sławnym imię twoje, tak że staniesz się błogosławieństwem. I będę błogosławił błogosławiącym tobie, a przeklinających cię przeklinać będę; i będą w tobie błogosławione wszystkie plemiona ziemi" (1 Ks. Mojżeszowa 12.1-3).
Bóg powołał Abrahama z jego domu w Haranie i powiedział mu, aby udał się do ziemi, którą mu wskaże. Bóg również złożył 3 obietnice Abrahamowi: 1) Obietnicę otrzymania własnej ziemi; 2) obietnicę uczynienia z niego wielkiego narodu; oraz 3) obietnicę błogosławieństwa. Obietnice te stały się podstawą tego wszystkiego, co później zostanie nazwane Przymierzem Abrahamowym (ustanowionym w 15 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej i zatwierdzonym w 17 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej). To, co czyni Abrahama wyjątkowym, to fakt, że był posłuszny Bogu. 1 Ks. Mojżeszowa 12.4 relacjonuje, że po tym jak Bóg powołał Abrahama, on "wybrał się w drogę, jak mu rozkazał Pan." Autor Hebrajczyków używa Abrahama jako przykładu bohatera wiary kilkukrotnie i odnosi się dokładnie do tego imponującego aktu: "Przez wiarę usłuchał Abraham, gdy został powołany, aby pójść na miejsce, które miał wziąć w dziedzictwo, i wyszedł, nie wiedząc, dokąd idzie" (Hebrajczyków 11.8).
Jak wielu z nas pozostawiłoby wszystko to, co dla nas znane i po prostu poszło nie wiedząc dokąd? Rodzina była wszystkim dla osoby żyjącej w czasach Abrahama. W tamtym czasie, więzi rodzinne były mocne; było to nietypowe dla członków rodziny, aby zamieszkać setki kilometrów od siebie. Dodatkowo, nie mamy żadnej wzmianki o życiu religijnym Abrahama i jego rodziny przed jego powołaniem. Mieszkańcy Ur (chaldejskiego) i Haranu czcili starożytny panteon bożków babilońskich, szczególnie boga słońca, Sin, zatem Bóg powołał Abrahama wyrywając go z kultury pogańskiej. Abraham znał i rozpoznał powołanie Jahwe, Pana i chętnie był mu posłuszny.
Inny przykład z życia wiary Abrahama widzimy w narodzinach jego syna Izaaka. Abraham i Sara byli bezpłodni (prawdziwe źródło hańby w tamtej kulturze), a mimo to Bóg obiecał, że Abraham będzie miał syna (1 Ks. Mojżeszowa 15.4). Syn ten będzie potomkiem wielkiej fortuny Abrahama, którą Bóg go pobłogosławi, a co ważniejsze, będzie on potomkiem i kontynuacją Bożej linii Seta. Abraham wierzył obietnicy Boga i ta wiara jest mu przypisana jako sprawiedliwość (1 Ks. Mojżeszowa 15.6). Bóg powtarza swoją obietnicę wobec Abrahama w 17 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej i jego wiara jest nagrodzona w 21 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej narodzeniem Izaaka.
Wiara Abrahama zostanie wypróbowana z udziałem jego syna Izaaka. W 22 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej Bóg nakazuje Abrahamowi poświęcić Izaaka na szczycie Góry Moria. Nie wiemy jaką reakcję wywołało to polecenie w głębi jego serca. To co widzimy, to wierne posłuszeństwo Abrahama wobec Boga, który był jego tarczą (1 Ks. Mojżeszowa 15.1) i który był niezwykle łaskawy i dobry aż do tego momentu. Tak jak w przypadku wcześniejszego polecenia, opuszczenia swojego domu i rodziny, Abraham był posłuszny (1 Ks. Mojżeszowa 22.3). Znamy zakończenie historii z Bogiem powstrzymującym Abrahama przed złożeniem Izaaka, ale wyobraź sobie jak mógł się czuć Abraham. Czekał dekady na swojego własnego syna i Bóg, który obiecał mu to dziecko miał je zamiar odebrać. Chodzi o to, że wiara Abrahama w Boga była większa niż jego miłość do syna, i ufał on, że nawet jeśli poświęci Izaaka, Bóg jest w stanie przywrócić go do życia (Hebrajczyków 11.17-19).
Oczywiście Abraham miał swoje chwile porażki i grzechu (tak jak my wszyscy), a Biblia nie stroni od ich opisania. Wiemy przynajmniej o dwóch sytuacjach w których Abraham skłamał odnośnie swojej relacji z Sarą, aby ochronić siebie przebywając na potencjalnie wrogich terenach (1 Ks. Mojżeszowa 12.10-20; 20.1-18). W obu tych incydentach, Bóg chronił i błogosławił Abrahama pomimo jego braku wiary. Wiemy też, że rozgoryczenie z powodu braku dziecka była odczuwana przez Abrahama i Sarę. Sara zaproponowała Abrahamowi poczęcie dziecka w jej imieniu ze służącą Sary, Hagar; Abraham się zgodził (1 Ks. Mojżeszowa 16.1-15). Narodziny Ismaela nie tylko pokazują daremność jego szalonych i pozbawionych wiary starań Abrahama, ale także łaskę Bożą (pozwalając na narodziny, a nawet błogosławiąc Ismaela). Co ciekawe, Abraham i Sara nazywali się wówczas Abram i Saraj. Ale gdy Ismael miał trzynaście lat, Bóg nadał Abramowi nowe imię wraz z przymierzem obrzezania i odnowieniem przymierza obietnicy obdarowania go synem z Saraj, której również nadał nowe imię (1 Ks. Mojżeszowa 17). Abram, którego imię oznacza "wysoki ojciec" stał się Abrahamem "ojcem wielu narodów." Rzeczywiście, Abraham miał wielu potomków i wszyscy, którzy pokładają wiarę w Boga przez Jezusa również zaliczają się do duchowych potomków Abrahama (Galacjan 3.29). "Ojciec wiernych" miał też momenty zwątpienia i niewiary, a jednak wciąż jest wywyższony pośród ludzi jako przykład wiernego życia.
Jedna oczywista lekcja jaką wynosimy z życia Abrahama jest taka, że mamy żyć życiem wiary. Abraham mógł wziąć swojego syna Izaaka na szczyt Góry Moria, ponieważ wiedział, że Bóg jest wierny w dotrzymywaniu swoich obietnic. Wiara Abrahama nie była ślepą wiarą; jego wiara była osadzona w pewności i zaufaniu Jedynemu, który udowodnił swoją wierność i prawdziwość. Jeśli mielibyśmy spojrzeć na swoje życie wstecz, dostrzeglibyśmy rękę Bożego zaopatrzenia w każdym miejscu. Bóg nie musi odwiedzać nas w towarzystwie aniołów lub przemawiać do nas z płonącego krzaka lub rozdzielać wody morza, aby był aktywnym w naszym życiu. Bóg nadzoruje i aranżuje wydarzenia naszego życia. Czasami możemy tego tak nie postrzegać, ale życie Abrahama jest dowodem, że Boża obecność w naszym życiu jest prawdziwa. Nawet upadki Abrahama wskazują, że Bóg- chociaż nie chroniąc nas przed konsekwencjami naszego grzechu- łaskawie wypełnia swoją wolę w nas i przez nas; nic co zrobimy nie pokrzyżuje jego planu.
Życie Abrahama ukazuje nam również błogosławieństwo zwyczajnego posłuszeństwa. Gdy poproszony o opuszczenie swojej rodziny, Abraham wyszedł (w nieznane). Gdy poproszony o ofiarowanie Izaaka, Abraham "wstał wcześnie następnego ranka", aby to uczynić. To, co możemy dostrzec z narracji biblijnej to fakt, nie było żadnego zwątpienia w posłuszeństwie Abrahama. Abraham, jak większość z nas, mógł się męczyć z powodu tych decyzji, ale gdy był czas na działanie, postępował jak należy. Gdy rozróżniamy prawdziwe powołanie od Boga lub czytamy jego wskazówki w Jego Słowie, musimy postępować zgodnie z tym. Posłuszeństwo nie jest opcjonalne, gdy Bóg coś nam nakazuje.
Uczymy się również od Abrahama, co to znaczy mieć aktywną relację z Bogiem. Chociaż Abraham szybko reagował i był posłuszny, nie wahał się zadawać Bogu pytań. Abraham wierzył, że Bóg da jemu i Sarze syna, ale zastanawiał się, jak to jest możliwe (1 Ks. Mojżeszowa 17.17-23). W 18 rozdziale 1 Ks. Mojżeszowej czytamy relację Abrahama wstawiającego się za Sodomą i Gomorą. Abraham potwierdził, że Bóg jest święty i sprawiedliwy i nie mógł pojąć jak mógłby zniszczyć sprawiedliwych z grzesznikami. Poprosił Boga o oszczędzenie grzesznych miast ze względu na pięćdziesięciu sprawiedliwych i stale zmniejszał liczbę sprawiedliwych, dochodząc do dziesięciu. W końcu nie było nawet dziesięciu sprawiedliwych ludzi w Sodomie, ale Bóg oszczędził bratanka Abrahama- Lota i jego rodzinę (1 Ks. Mojżeszowa 19). Interesujące jest to, że Bóg objawił swój plan zniszczenia miast Abrahamowi i że nie był zaskoczony pytaniami Abrahama. Przykład Abrahama pokazuje nam tutaj jak to wygląda, gdy dochodzi do interakcji z Bogiem odnośnie Jego planów, wstawiając się za innymi, ufając Jego sprawiedliwości i podporządkowując się Jego woli.
Uchybienia w wierze Abrahama, szczególnie w odniesieniu do sytuacji z Hagar i Ismaelem, pokazują nam szaleństwo związane z braniem spraw we własne ręce. Bóg obiecał syna Abrahamowi i Sarze, ale- przez ich niecierpliwość, ich plan zapewnienia dziedzica Abrahamowi nie powiódł się. Po pierwsze, powstał konflikt pomiędzy Sarą a Hagar, a później konflikt pomiędzy Ismaelem a Izaakiem. Potomkowie Ismaela stali się zagorzałymi wrogami ludu Bożego, jak dowiadujemy się z relacji ze Starego Testamentu i sytuacja ta trwa do dnia dzisiejszego, wciąż jest konflikt pomiędzy Izraelem a jego arabskimi sąsiadami. Nie możemy wypełnić woli Boga dzięki naszej sile; nasze własne rozwiązania ostatecznie tworzą więcej problemów niż rozwiązań. Ta lekcja ma szerokie zastosowanie w naszym życiu. Jeśli Bóg obiecał coś uczynić, musimy być wierni i cierpliwi i czekać, aż On to wypełni w swoim właściwym czasie.
W sensie teologicznym, życie Abrahama jest żywym przykładem doktryny sola fide, usprawiedliwienia jedynie z wiary. Dwukrotnie apostoł Paweł używa Abrahama jako przykładu tej kluczowej doktryny. W Rzymian, cały czwarty rozdział jest poświęcony zilustrowaniu usprawiedliwienia przez wiarę poprzez życie Abrahama. Podobny argument pojawia się w Galacjan, gdzie Paweł pokazuje na podstawie życia Abrahama, że poganie podobnie jak Żydzi są potomkami błogosławieństwa Abrahama przez wiarę (Galacjan 3.6-9, 14, 16, 18, 29). To odnosi się do 1 Ks. Mojżeszowej 15.6 (tłum. Biblia Tysiąclecia), "Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę." Wiara Abrahama w obietnicę Boga była wystarczająca dla Boga, aby ogłosić go sprawiedliwym w jego oczach, tym samym potwierdzając zasadę z Rzymian 3.28. Abraham nie uczynił nic, aby zapracować sobie na usprawiedliwienie. Jego zaufanie Bogu było wystarczające.
Widzimy w tym działanie Bożej łaski bardzo wcześnie w Starym Testamencie. Ewangelia nie rozpoczęła się wraz z narodzeniem i śmiercią Jezusa, ale sięga wstecz aż do 1 Ks. Mojżeszowej. W 1 Ks. Mojżeszowej 3.15, Bóg złożył obietnicę, że "potomstwo kobiety" zmiażdży głowę węża. Teologowie wierzą, że jest to pierwsza wzmianka ewangelii w Biblii. Reszta Starego Testamentu spisuje działanie ewangelii łaski Bożej poprzez linię obietnicy rozpoczynającej się od Seta (1 Ks. Mojżeszowa 4.26). Powołanie Abrahama jest elementem historii odkupienia. Paweł mówi nam, że ewangelia była głoszona przed Abrahamem, gdy Bóg powiedział mu, "w tobie będą błogosławione wszystkie narody" (Galacjan 3.8).
Inna rzecz, której się uczymy z życia Abrahama dotyczy tego, że wiara nie jest dziedziczona. W Ew. Mateusza 3.9, Ew. Łukasza 3.8 oraz Ew. Jana 8.39, dowiadujemy się, że nie jest wystarczające to, aby być fizycznym potomkiem Abrahama, aby być zbawionym. Zastosowanie dla nas jest takie, że nie jest wystarczające to, aby wzrastać w domu chrześcijańskim; nie wchodzimy w relację z Bogiem lub nie zdobywamy wejścia do nieba w oparciu o wiarę kogoś innego. Bóg nie jest zobowiązany do uratowania nas ze względu na nasz nienaganny, chrześcijański rodowód. Paweł używa przykładu Abrahama, aby przedstawić to w Rzymian 9, gdzie mówi, że nie wszyscy potomkowie z Abrahama zostali wybrani do zbawienia (Rzymian 9.7). Bóg suwerennie wybiera tych, którzy otrzymają zbawienie, ale to zbawienie pochodzi jedynie przez wiarę, którą Abraham pielęgnował w swoim życiu.
Na koniec widzimy, że Jakub używa życia Abrahama jako ilustracji, że wiara bez uczynków jest martwa (Jakuba 2.21). Przykład jakiego używa jest historią Abrahama i Izaaka na Górze Moria. Samo zaakceptowanie prawd ewangelii nie wystarczy do zbawienia. Wiara musi zaowocować dobrymi uczynkami posłuszeństwa, które ukazują żywą wiarę. Wiara, która była wystarczająca do usprawiedliwienia Abrahama i uznała go za sprawiedliwego w oczach Boga (1 Ks. Mojżeszowa 15), była tą samą wiarą, która pobudziła go do działania gdy był posłuszny Bożemu nakazowi poświęcenia swojego syna Izaaka. Abraham został usprawiedliwiony przez swoją wiarę, a jego wiara została potwierdzona jego uczynkami.
W końcowej analizie widzimy, że Abraham był przykładną osobą, nie tyle w swojej pobożności czy doskonałym życiu (miał swoje wady, jak widzieliśmy), ale dlatego, że jego życie ilustruje tak wiele prawd życia chrześcijańskiego. Bóg powołał Abrahama spośród miliona ludzi na świecie, aby był obiektem jego błogosławieństw. Bóg użył Abrahama, aby odegrał znaczącą rolę w wypełnianiu się historii odkupienia, z kulminacyjnym momentem narodzenia Jezusa. Abraham jest żywym przykładem wiary i nadziei w obietnice Boże (Hebrajczyków 11.8-10). Nasze życie powinno być przeżywane w taki sposób, że gdy osiągamy jego koniec, nasza wiara, tak jak Abrahama, pozostaje jako trwałe dziedzictwo dla innych.
