Pytanie
Czym jest Candomblé?
Odpowiedź
Słowo Candomblé pochodzi z języka Yoruba w Nigerii i ma swoje korzenie w tradycji afrykańskiej. Candomblé to synkretyczna religia, która łączy różne wierzenia - w tym wierzenia Jorubów, Fon, Bantu i rzymskiego katolicyzmu - i mocno opiera się na mitologii Jorubów. Pod pewnymi względami Candomblé jest podobna do Umbandy, innej afro-brazylijskiej religii.
Candomblé rozwinęło się w XIX-wiecznej Brazylii dzięki afrykańskim niewolnikom przywiezionym do Ameryki Południowej podczas transatlantyckiego handlu niewolnikami. System wierzeń był również pod wpływem rzymskiego katolicyzmu, głównej religii handlarzy niewolników, choć wielu zwolenników Candomblé starało się usunąć praktyki katolickie w XX wieku. Jednak do dziś wielu wyznawców Candomblé pozostaje ochrzczonymi katolikami, a nawet uczęszcza na ewangelickie nabożeństwa protestanckie.
W niektórych regionach Candomblé i Umbanda są praktykowane razem, ale obie religie różnią się od siebie. Umbanda jest bardziej publiczna i w mniejszym stopniu opiera się na tradycyjnych religiach afrykańskich. Inne systemy wierzeń podobne do Candomblé to haitańskie voodoo i kubańska Santeria, często uważane za siostrzane religie.
Czciciele Candomblé wierzą w Olodumare, Najwyższą Istotę w religiach Joruba. Olodumare jest czczony wraz z mniejszymi duchami znanymi jako orixás, które są uważane za bardziej przystępne niż transcendentny, odległy Olodumare. Dlatego orixás służą jako pośrednicy między ludźmi a Olodumare. Według Candomblé, każda osoba jest związana z osobistym orixás, który kształtuje jej tożsamość. Podczas rytuałów wierzący oczekują przybycia orixá, który może opętać osobę, aby przekazać wiadomości. Orixás otrzymują imiona takie jak Xango, Ogum i Tempo. To ostatnie jest często kojarzone z Duchem Świętym, a inne są synkretyzowane z katolickimi świętymi
Oprócz orixás, wyznawcy Candomblé wierzą w duchy takie jak exus (mężczyzna), exuas (kobieta) i exu-mirims (dzieci). Uważa się, że duchy te są podporządkowane orixás, co czyni je bardziej przystępnymi orędownikami. Praktykujący twierdzą, że mogą sprawić, by exus wykonywał ich polecenia.
W ramach Candomblé istnieją różne tradycje zwane "narodami". Przykładami są Ketu, Jege i Angola. Każda z nich ma swoje własne praktyki i język: Ketu używa języka Yoruba, a Jege języka Ewe.
Candomblé nie ma świętego tekstu ani centralnego autorytetu, co daje każdemu terreiro (czyli domowi kultu) niezależność. Istnieją jednak wspólne praktyki, takie jak składanie ofiar orixás i komunikowanie się z duchami za pośrednictwem medium. Wyznawcy Candomblé nazywani są povo de santo , czyli "ludem świętym", z określonymi tytułami dla kapłanów (babalorixá), kapłanek (iyalorixá), nowych wtajemniczonych (iao) i innych.
Wielu Afrykanów postrzega chrześcijaństwo jako "religię białego człowieka" i postrzega jego akceptację jako utratę tożsamości kulturowej. W związku z tym albo odrzucają wiarę chrześcijańską, albo synkretyzują się à la Candomblé. Chrześcijaństwo nie jest jednak przeznaczone wyłącznie dla ludzi Zachodu. Chociaż podążanie za Jezusem zmienia nasz światopogląd, wierzący nie są powołani do tego, by stać się Amerykanami, Europejczykami, Żydami czy kimkolwiek innym. Apostoł Piotr oświadczył, że "Bóg nie faworyzuje nikogo, lecz przyjmuje ze wszystkich narodów tego, kto się Go boi i postępuje sprawiedliwie" (Dz 10:34-35). Również apostoł Jan odnotował widok wielkiej rzeszy "z każdego narodu, plemienia, ludu i języka, stojących przed tronem i przed Barankiem" (Objawienie 7:9).
Chrześcijanie w Afryce i innych niezachodnich krajach nie muszą czuć się zmuszeni do porzucenia swojej kultury, gdy przyjmują Jezusa. Oczywiście chrześcijaństwo będzie sprzeczne z niektórymi afrykańskimi wierzeniami i praktykami, ale podążanie za Chrystusem jest kontrkulturowe we wszystkich miejscach, w tym na Zachodzie. Religia chrześcijańska (i inne) powinna być testowana w oparciu o jej twierdzenia, a nie odczucia kulturowe. A to, co jest grzeszne w każdej kulturze, powinno zostać odrzucone na cześć panowania Chrystusa.
Uznając Olodumare, Candomblé reprezentuje odpowiedź na ogólne objawienie Boga, podobnie jak Ateńczycy w czasach Pawła (Dz 17: 22-23). Jeszcze przed przybyciem misjonarzy, przedkolonialne społeczeństwa w Afryce wierzyły w Najwyższą Istotę lub Stwórcę, o różnych imionach, takich jak Chukwu, Mawu i Modimo. "Niewidzialne przymioty Boga - Jego wieczna moc i boska natura - zostały wyraźnie dostrzeżone i zrozumiane na podstawie tego, co zostało stworzone" (Rz 1:20). Co więcej, pogańskie religie, takie jak Candomblé, szukają sposobu na komunikację z tą Najwyższą Istotą.
Problem polega na tym, że ludzkość jest oddzielona od Boga przez grzech - a Candomblé przyznaje, że Olodumare jest daleko. Istnieje gorliwość w sposobie, w jaki praktykujący Candomblé czczą orixás, aby dotrzeć do Boga, ale taka gorliwość "nie opiera się na wiedzy" (Rz 10:2). Jeszcze bardziej niebezpieczne jest to, że ich praktyki otwierają drogę do kontaktu z duchami, które nie pochodzą od Boga. Prawdziwy "Olodumare" nie jest odległy (Dz 17:27), ale chce mieć relację ze swoim stworzeniem. On uczynił pierwszy krok pojednania. Ponadto nie potrzebujemy wielu orixás, aby wstawiali się za nami, podczas gdy my uspokajamy ich różnymi ofiarami. Nasz Orędownik, Jezus Chrystus, ofiarował samego siebie jako ofiarę za nasz grzech.
English
Czym jest Candomblé?
