Ερώτηση
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή σχετικά με τη σωτηρία του οίκου;
Απάντηση
Η σωτηρία του οίκου αφορά την ιδέα πως ολόκληρες οικογένειες σώζονται μονομιάς. Η σωτηρία όλης της οικογένειας πραγματοποιείται διαμέσου της πίστης του αρχηγού της οικογένειας. Αν ο πατέρας ή ο αρχηγός της οικογένειας δηλώσει πως γίνεται χριστιανός, τότε ηγείται του χριστιανικού οίκου –τα μέλη της οικογένειας του είναι χριστιανοί εξ ορισμού, με βάση την απόφαση του πατέρα τους/συζύγου. Σύμφωνα με την ιδέα της σωτηρίας του οίκου, ο Θεός σώζει όλη την οικογένεια και όχι μόνο το πρόσωπο που ομολογεί πίστη.
Η σωστή κατανόηση της διδασκαλίας της Αγίας Γραφή αναφορικά με τη σωτηρία του οίκου, πρέπει ν' αρχίσει με τη γνώση της διδασκαλίας της Γραφής για τη σωτηρία γενικώς. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει ένας, μόνο, τρόπος σωτηρίας, και αυτός είναι δια της πίστης στον Ιησού Χριστό (Ματθαίος 7:13-14, Ιωάννης 6:67-68, 14:6, Πράξεις 4:12, Εφεσίους 2:8). Γνωρίζουμε ακόμη πως η εντολή για πίστη απευθύνεται σε πρόσωπα και η ενέργεια της πίστης αποτελεί προσωπική πράξη. Έτσι, η σωτηρία πραγματοποιείται σε κάποιον που προσωπικά πιστεύει στον Χριστό. Η πίστη στον Χριστό δεν είναι κάτι που μπορεί να κάνει ένας πατέρας για τον γιο ή την κόρη του. Το γεγονός πως ένα μέλος της οικογένειας ή του οίκου πιστεύει, δεν εγγυάται πως και οι υπόλοιποι επίσης θα πιστέψουν.
Ο ίδιος ο Χριστός έδειξε πως το ευαγγέλιο συχνά διαιρεί τις οικογένειες. Στον Ματθαίο 10:34-36 λέει ο Χριστός, «Μη νομίσετε ότι ήρθα να βάλω ειρήνη επάνω στη γη· δεν ήρθα να βάλω ειρήνη αλλά μάχαιρα. Επειδή ήρθα να διαχωρίσω άνθρωπο ενάντια στον πατέρα του, και θυγατέρα ενάντια στη μητέρα της, και νύφη ενάντια στην πεθερά της. Και εχθροί του ανθρώπου θα είναι οι άνθρωποι του σπιτιού του.» Τα λόγια αυτά υποσκάπτουν τελείως την ιδέα της σωτηρίας του οίκου.
Αν οι άνθρωποι σώζονται προσωπικά, τότε πώς θα πρέπει να ερμηνεύσουμε εκείνες τις βιβλικές περικοπές που φαίνεται να περιέχουν κάποια υπόσχεση για σωτηρία του οίκου; Πώς μπορούμε να συμβιβάσουμε την ανάγκη των προσώπων να πιστέψουν προκειμένου να σωθούν με εδάφια όπως το Πράξεις 11:14; Στην περικοπή αυτή, δίνεται η υπόσχεση στον Κορνήλιο πως ο οίκος του θα σωθεί. Κατ' αρχήν, όπως με κάθε βιβλική περικοπή, πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν το είδος ή τον τύπο του βιβλίου στο οποίο ανήκει. Στην περίπτωσή μας, βρίσκεται στις Πράξεις, μια ιστορική αφήγηση πραγματικών γεγονότων. Μια αρχή που αφορά τη βιβλική ιστορία είναι πως κανένα γεγονός δεν μπορεί αυτομάτως να θεωρηθεί εφαρμόσιμο σε κάθε περίσταση. Για παράδειγμα, ο Σαμψών απέσπασε τις πύλες της πόλης Γάζας και τις μετέφερε πάνω στο βουνό (Κριτές 16:3), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αν αφήσουμε τα μαλλιά μας να μακρύνουν, θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε παρόμοια επιτεύγματα δύναμης. Στις Πράξεις 11, το γεγονός ότι ο Θεός υποσχέθηκε στον Κορνήλιο ότι όλος ο οίκος του θα σωθεί, δεν σημαίνει πως η ίδια υπόσχεση εφαρμόζεται παγκοσμίως σε όλους τους οίκους, σε όλες τις εποχές. Με άλλα λόγια, το Πράξεις 11:14 ήταν μια συγκεκριμένη υπόσχεση σ' ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να μην ερμηνεύουμε τέτοιες υποσχέσεις ως να έχουν γενική εφαρμογή· δεν θα πρέπει να διαχωρίζονται από το ιστορικό τους πλαίσιο.
Δεύτερον, είναι σημαντικό το πώς ο Θεός εκπλήρωσε την υπόσχεσή Του στον Κορνήλιο. Στις Πράξεις 10, ο Κορνήλιος δέχεται τον Πέτρο στο σπίτι του και λέει, «όλοι εμείς παραστεκόμαστε μπροστά στον Θεό» (Πράξεις 10:33). Με άλλα λόγια, όλος ο οίκος του Κορνήλιου συγκεντρώθηκε ν' ακούσει τον Πέτρο που θα κηρύξει. Όλοι τους άκουσαν το ευαγγέλιο και όλοι τους ανταποκρίθηκαν. Όλοι, στον οίκο του Κορνήλιου, πίστεψαν και βαπτίστηκαν (Πράξεις 11:15-18). Είναι αυτό ακριβώς που είχε υποσχεθεί ο Θεός. Ο οίκος του Κορνήλιου δεν σώθηκε διότι πίστεψε ο Κορνήλιος αλλά διότι όλοι πίστεψαν.
Μια άλλη περικοπή που περιέχει την υπόσχεση της σωτηρίας του οίκου είναι η Πράξεις 16:31. Εδώ ο δεσμοφύλακας των Φιλίππων ρωτάει τον Παύλο και τον Σίλα, «Κύριοι, τι πρέπει να κάνω για να σωθώ; Και εκείνοι είπαν: Πίστεψε στον Κύριο Ιησού Χριστό και θα σωθείς εσύ και η οικογένειά σου.» Και πάλι, η υπόσχεση δίνεται σ' έναν συγκεκριμένο άνθρωπο, σ' ένα συγκεκριμένο πλαίσιο· το πλαίσιο αυτό, όμως, περιλαμβάνει μια πρόσθετη υπόσχεση που ισχύει σαφώς για όλον τον κόσμο και εκτείνεται σε όλες τις χρονικές περιόδους και όλα τα περιβάλλοντα. Η υπόσχεση αυτή δεν αφορά τη σωτηρία της οικογένειας αλλά είναι τελείως συνεπής με κάθε άλλο εδάφιο της Γραφής που αναφέρεται στη σωτηρία. Είναι η υπόσχεση πως αν πιστέψεις στον Κύριο Ιησού «θα σωθείς». Κι εδώ, η σωτηρία ήρθε στην οικογένεια του δεσμοφύλακα ως αποτέλεσμα της ακοής του λόγου του Θεού και της προσωπικής ανταπόκρισης του καθενός: «Και του μίλησαν τον λόγο του Κυρίου, και σε όλους αυτούς που ήσαν μέσα στο σπίτι του.» (Πράξεις 16:32). Όλη η οικογένεια άκουσε το ευαγγέλιο. Όλοι σώθηκαν όπως υποσχέθηκε ο Θεός, αλλά η σωτηρία δεν συνέβη επειδή ανήκαν στην οικογένεια του δεσμοφύλακα· σώθηκαν διότι πίστεψαν στο ευαγγέλιο.
Ένα τρίτο εδάφιο στην Καινή Διαθήκη που κάποιοι χρησιμοποιούν για να διδάξουν τη σωτηρία του οίκου είναι το Α΄ Κορινθίους 7:14: «ο άπιστος άνδρας αγιάστηκε διαμέσου της γυναίκας· και η γυναίκα η άπιστη αγιάστηκε διαμέσου του άνδρα· επειδή, διαφορετικά, τα παιδιά σας θα ήσαν ακάθαρτα· τώρα, όμως, είναι άγια.» Το εδάφιο αυτό φαίνεται να διδάσκει πως ένας άπιστος σύζυγος μπορεί να σωθεί με βάση την πίστη του συζύγου στον Χριστό. Φαίνεται επίσης να λέει ότι τα παιδιά τους θα είναι άγια ενώπιον του Κυρίου διότι ένας από τους γονείς τους είναι πιστός. Το συμπέρασμα όμως αυτό θα ήταν ασυνεπές με τη συνολική διδασκαλία των Γραφών. Στο πλαίσιο αυτό, η λέξη άγια δεν αναφέρεται στη σωτηρία ή στο να καταστούν άγια ενώπιον του Θεού. Αντιθέτως, αναφέρεται στην ιερότητα της γαμήλιας σχέσης καθ' εαυτήν. Ο Παύλος δίδαξε ότι οι χριστιανοί δεν πρέπει να «ετεροζυγούν» με τους απίστους (Β΄ Κορινθίους 6:14). Ο φόβος μερικών στην εκκλησία ήταν πως από τη στιγμή που κάποιοι ήταν παντρεμένοι με απίστους, ζούσαν στην αμαρτία –ο γάμος τους ήταν «ακάθαρτος» και τα παιδιά τους από την ένωση αυτά ήταν νόθα. Ο Παύλος μετριάζει τους φόβους τους: οι πιστοί που είναι ήδη παντρεμένοι με απίστους, θα πρέπει να παραμείνουν παντρεμένοι για όσον καιρό ο άπιστος συναινεί να παραμείνει στο γάμο του. Δεν θα πρέπει να επιζητούν το διαζύγιο· η σχέση του γάμου τους είναι άγια (ξεχωρισμένη στα μάτια του Θεού), βασισμένη στην πίστη του πιστού συζύγου. Παρομοίως, τα παιδιά του γάμου τους είναι νόμιμα στα μάτια του Θεού.
Το γεγονός ότι το Α΄ Κορινθίους 7:14 δεν αναφέρεται στη σωτηρία του οίκου, φαίνεται καθαρά στο ερώτημα που θέτει ο Παύλος στο Α΄ Κορινθίους 7:16: «Τι ξέρεις, γυναίκα, αν πρόκειται να σώσεις τον άνδρα; Ή, τι ξέρεις, άνδρα, αν πρόκειται να σώσεις τη γυναίκα;» Αν ίσχυε τα της σωτηρίας του οίκου, τότε η σύζυγος θα είχε ήδη σωθεί (με βάση τη σωτηρία του συζύγου)· δεν θα χρειαζόταν ν' αναφερθεί ο Παύλος στη σωτηρία της σε μελλοντικό χρόνο.
Η Αγία Γραφή δεν υπόσχεται σωτηρία του οίκου. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως ένας ευσεβής πατέρας ή μια ευσεβής μητέρα δεν ασκούν σημαντική πνευματική επιρροή στα παιδιά τους. Ο αρχηγός της οικογένειας χαράζει την πορεία της οικογένειας κατά πολλούς τρόπους, κι αυτό περιλαμβάνει την πνευματικότητα. Θα πρέπει σοβαρά να ελπίζουμε, προσευχόμαστε και εργαζόμαστε για τη σωτηρία των οικογενειών μας. Πολλές φορές συμβαίνει ο Θεός του Αβραάμ να γίνεται και ο Θεός της Σάρρας, κατόπιν του Ισαάκ και ακολούθως του Ιακώβ. Όπως είπε ο Charles Spurgeon «αν και η χάρη του Θεού δεν ρέει στις φλέβες μας και η αναγέννηση δεν πηγάζει εξ αίματος ή εκ της φυσικής γέννησης, συμβαίνει συχνά ... ο Θεός ελκύει προς τον εαυτό Του διαμέσου του πιστού και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Καλεί έναν και τον χρησιμοποιεί κατόπιν εν είδει πνευματικού δολώματος για να φέρει την υπόλοιπη οικογένεια στο δίχτυ του ευαγγελίου.»
English
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή σχετικά με τη σωτηρία του οίκου;
